حنبل بن عبداللَّه رُصافی

حنبل بن عبداللَّه رُصافی

اطلاعات فردی
نام کامل	حنبل بن عبدالله بن فرج بن سعادة
سرشناسی	راوی حدیث، معروف به ابی علی، واسطی، بغدادی و رصافی
تولد	۵۱۰ هجری قمری
وفات	۶۰۴ هجری قمری
محل دفن	شام (دمشق)
خویشان سرشناس	-
اطلاعات علمی
استادان	هبة الله بن الحصین
شاگردان	ابن الدبیثی، ابن النجار، و دیگران
مذهب	حنبلی
اطلاعات فرهنگی
زمینه فعالیت	روایت حدیث و علوم دینی
علت شهرت	راوی کامل «المسند»
وبگاه	-

حنبل بن عبدالله بن فرج بن سعادة، راوی حدیث اهل سنت در قرن ششم هجری، مشهور به ابی علی و واسطی، شناخته می‌شود. وی تمام «المُسْنَد» را از هبة الله بن الحصین نقل کرده و در شهرهای بغداد، دمشق، موصل و اربیل به روایت حدیث می‌پرداخت و زندگی فقیرانه‌ای داشت ولی از حمایت سلطان برخوردار بود.

زندگی‌نامه

حنبل بن عبدالله بن فرج بن سعادة، یکی از شاخص‌ترین راویان حدیث اهل سنت در قرن ششم هجری است که لقب‌های متعددی چون ابی علی، واسطی، بغدادی، رصافی و مکبر به وی نسبت داده شده است. او تمام «المسند» را از هبة الله بن الحصین روایت کرده و از افراد معتبر و مشهور زمان خود همچون اسماعیل بن السمرقندی و احمد بن منصور بن المؤمل حدیث شنیده است.

حنبل فعالیت‌های روایت حدیث خود را در شهرهای مانند اربیل، موصل، دمشق و بغداد انجام داده و زندگی‌اش با وجود مشکلات مالی و بیماری خاص، مورد حمایت سلطان‌ها بوده است. وی از کودکی تحت تعلیم شیخ عبد القادر الجیلی قرار داشت که نام حنبلا را برای او انتخاب کرد و به وی توصیه کرد که «مسند احمد بن حنبل» را بیاموزد و روایت کند.

به عنوان یک راوی، حنبَل جلسات منظم برای شنیدن و روایت حدیث در بغداد و دمشق برگزار می‌کرد و تأکید داشت که سفرهایش تنها به منظور خدمت به پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله و اشاعه احادیث در مناطق کمتر شناخته شده است، نه برای به دست آوردن سود یا محبوبیت. او در شب جمعه چهارم ماه محرم سال ۶۰۴ هجری قمری در دمشق درگذشت.

روایت حدیث غدیر

یکی از علما و بزرگان اهل سنت که حدیث غدیر را نقل کرده حنبل بن عبدالله بن سعاده مکبّر رُصافی، ابوعبدالله (م۶۰۴ ق) است. حموینی در «فرائد السمطین» حدیث غدیر را در احتجاج امیرالمؤمنین علیه السلام در رحبه کوفه از حنبل بن عبدالله بن سعاده مکبّر مکّی رُصافی نقل کرده است.

ذهبی و ابن شامه: حنبل بن عبدالله آخرین کسی است که مسند احمد را از ابن حصین شنیده است.

أنبأنا أبو علي حنبل‏ بن‏ عبد اللَّه‏ الرصافي، أخبرنا أبو القاسم الشيباني، أبو علي بن المذهب، أخبرنا أحمد بن جعفر، حدثنا عبد اللَّه بن الامام أحمد، حدثنا علي بن حكيم الاودى، أخبرنا شريك، عن أبى اسحاق، عن سعيد بن وهب، و عن زيد بن يثيع، قال: نشد علي علیه السلام في الرحبة: من سمع رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وآله يقول يوم غدير خم ما قال الا قام؟ قال: فقام من قبل سعيد ستة و من قبل زيد ستة، فشهدوا انهم سمعوا رسول اللَّه صلى اللَّه عليه وآله يقول لعلي يوم غدير خم: (أ ليس اللَّه أولى بالمؤمنين؟) قالوا: بلى، قال: (اللَّهمّ من كنت مولاه، فعلي مولاه، اللَّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه).