دعاء الهداة الی اداء حق الموالاة (کتاب)

«دعاء الهداة إلى أداء حق الموالاة» تألیف حاکم حسکانی است، این کتاب شامل طرق مختلف نزول آیه «یا ایها الرسول...» در شأن امیرالمؤمنین علی علیه السلام در روز غدیر است. این کتاب که دوازده جزوه می باشد جزء آثار موجود در کتابخانه سید بن طاووس بوده و او نیز در کتاب‌های «الإقبال» و «الطرائف» از آن نقل کرده است.

نویسنده

عبيدالله بن عبدالله حسكانى (حاكم، حنفى، م قرن ۵) .

ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله حسکانی نیشابوری، معروف به «حاکم حسکانی»، یکی از علما و محدثان بزرگ اهل سنت در قرن پنجم هجری قمری است. او در نیشابور به دنیا آمد و از کودکی تحت نظر خانواده‌ای علمی به تحصیل علم پرداخت. حاکم حسکانی دارای سه فرزند راوی حدیث بود و خود نیز از شخصیت‌های مشهور زمانش به شمار می‌رفت. او به شهر مرو سفر کرد تا از علما بهره‌مند شود و آثار مهمی مانند «شواهد التنزیل» و «دعاء الهداة» را تألیف کرد. در نهایت، او در سال 490 هجری قمری در نیشابور درگذشت.

تألیفات

• «شواهد التنزیل لقواعد التفضیل فی الآیات النازلة فی أهل البیت صلوات الله و سلامه علیهم»
• «خصائص علی بن أبی‌طالب‌ علیه‌السلام فی القرآن یا خصائص امیرالمومنین من القرآن المبین»
• «فضائل شهر رجب»
• «تصحیح خبر ردّ الشَّمس و ترغیم النواصب الشُّمُس»
• «دعاء الهداة الى اداء حق الموالاة، که به گفتۀ مؤلف، در ۱۰ جلد و مشتمل بـر اسانید حدیث غدیر بوده است»
• «طیب الفطرة فی حب العترة، که حسکانی در کتاب شواهد التنزیل از آن نام برده‌است»

مشخصات کتاب

عربى، خطى.

محتوای کتاب

مؤلف در كتابش «شواهد التنزيل» بعد از آنكه براى نزول آيه «يا ايها الرسول...» در شأن امیرالمؤمنین ‏علیه السلام در روز غدير طرقى بيان نموده، بعد از شماره ۲۴۶ گفته طرق اين حديث را در كتاب «دعاء الهداة الى اداء حق الموالاة» در ده جلد مفصلاً آورده ‏ام.

اين كتاب جزء كتاب‏ هاى کتابخانه سید بن طاووس بوده و او نيز در الإقبال و الطرائف از آن نقل نموده است.

سید بن طاووس در دو كتاب خود اشاره نموده كه حَسكانى كتابى به نام «دعاء الهداة الى اداء حقّ الموالاة» در دوازده جزوه نگاشته، و در آن حدیث غدیر را اثبات كرده و طُرُقش را گرد آورده است.

مؤلف كتاب از افراد مشكوک ‏العقيده بوده و درباره مذهب او اختلاف است. چنانچه علامه حاج آقا بزرگ گفته، اكثر علماى شيعه اعتراف به تشيع او دارند، چرا كه او بسيار تقيه مى‏ نموده است.

ولى سيد بن طاووس او را از برجستگان علماى عامه مى‏ داند. ذهبى در «سیر اعلام النبلاء» : ج ۱۸ ص ۲۶۹ ش ۱۳۶، و «الجواهر المضيّة فى طبقات الحنفيّة»: ج ۲ ص ۴۹۶ ش ۸۹۷ ، او را از

پيروان مذهب حنفى دانسته ‏اند.

منبع

• شواهد التنزيل لقواعد التفضيل (از مؤلف، چاپ محقّق، سال ۱۴۱۱ ق) : ج ۱ ص ۲۵۲.
• الاقبال بالاعمال: ص ۴۵۳.
• رياض العلماء: ج ۳ ص ۲۹۸.
• الذريعة: ج ۸ ص ۱۹۶ ش ۷۶۵.
• فهرست كتابخانه سيد بن طاووس: باب دال ش ۱۹۰.