دلالت آیه تبلیغ و آیه اکمال بر مشروعیت سیاسی اهل بیت علیهم السلام

چکیده

بعد از رحلت حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم مسأله امامت و جانشینی ایشان، از مباحث مهم میان مسلمانان گردید و پاسخ به این سؤال که، مشروعیت آن جانشین، توسط چه کسی و از کجا مورد تأیید قرار می گیرد آن را بحث برانگیز و چالشی تر کرده است. امامیه معتقد است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم از همان آغاز دعوت، مسأله خلافت و جانشینی خود را مطرح فرمود، اما نقطه اوج آن به دستور الاهی در قضیه غدیر خم تحقق یافت. بر این اساس طبق عقیده امامیه، مشروعیت حاکمیت پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم برگرفته از ربوبیت تشریعی خداوند است. جانشینان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم نیز همانند ایشان، به واسطه خداوند تعیین شده و مشروعیت ولایت و حاکمیت آن ها الاهی است.

اما اهل سنت معتقد است که پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم جانشینی برای خود تعیین نکرده و این امر را به عهده امت گذارده است.

سوال اصلی تحقیق این است که: چگونه می توان با توجه به آیه اکمال و آیه تبلیغ بر مشروعیت الهی- سیاسی اهل بیت علیهم السلام استدلال کرد؟

این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از اسناد کتابخانه ای، در ابتدا به بررسی مفاهیم مشروعیت و اهل بیت پرداخته، سپس شأن نزول و محتوای آیات تبلیغ و اکمال دین مورد بررسی قرار گرفته است و نهایتا بر اساس دلالت این آیات اثبات شده است که جانشینی پیامبرصلی الله علیه و آله و سلم، امری الاهی است و اهل بیت آن حضرت علیهم السلام، مشروعیتی الهی دارند و نقش بیعت امت اسلامی با امام و خلیفه مسلمین در حد استقرار حاکمیت و تحقق عینی ولایت در جامعه است.