عطاء الله بن فضل الله شیرازی (جمال الدین، محدّث)

روايت حديث غدير[۱]

يكى از علما و بزرگان اهل‏ سنت كه حدیث غدیر را نقل كرده عطاءاللَّه بن فضل‏ اللَّه شيرازى، جمال ‏الدين محدّث است. جمال ‏الدين محدّث در «الاربعين» حديث غدير را با نقل ماجراى غدير و نيز بدون آن از امام جعفر صادق ‏عليه السلام نقل كرده و نزول آيه «سَألَ سَائِلٌ» را درباره حارث يادآور شده است. همچنين در دو مورد ديگر حديث غدير را آورده است.[۲] او حديث غدير را در ديگر كتابش «روضة الأحباب فى سيرة النبى و الآل ‏عليهم السلام و الأصحاب» نيز روايت كرده است. سيره‏ نويسان و تاريخ‏نگاران به اين كتاب اعتماد كرده ‏اند.[۳]

نقل آيه تبليغ براى غدير[۴]

يكى از وجوه دلالت حديث غدير بر امامت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام و از جمله مشهورترين آيات غدير آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...»[۵] است. اختصاص آن به غدير هم نزد شيعه و غير شيعه از مسلمات است، و بين مفسرين و محدثين اهل‏ سنت مشهور است، اگر چه بعضى از آنان در صدد انحراف شأن نزول آيه بوده ‏اند. از جمله عده ‏اى از بزرگان علماى اهل ‏سنت هستند، و يكى از آنها كه نزول آيه «بَلِّغْ» را در غدير ذكر كرده ‏اند، عطاءالله بن فضل‏ الله شيرازى حسينى، جمال‏ الدين محدّث است[۶]:

جمال ‏الدين محدّث در «الاربعین فى فضائل امیرالمؤمنین ‏علیه السلام» خبر نزول آیه تبلیغ در غدیر خم را همراه با نقل حديث غدير گفته از ابن‏ عباس روايت كرده است.[۷] جمال محدّث در خطبه كتاب «اربعين» به اعتبار احاديث كتابش تصريح كرده است.

نقل ماجراى حارث فهرى[۸]

از جمله دلايل قطعى بر دلالت حدیث غدیر بر امامت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام، ماجراى حارث فهری و عذاب الهى با سنگ آسمانى و نزول آياتى از سوره معارج است. اين ماجرا را شمارى از بزرگان اهل‏ سنت نقل كرده ‏اند، كه از جمله آنان سيد عطاءاللَّه بن فضل‏ اللَّه محدّث شيرازى، جمال‏ الدين است.

سيد جمال‏الدين شيرازى در «الاربعين فى مناقب اميرالمؤمنين‏ عليه السلام» خبر نزول آيات آغازين سوره معارج و ماجراى حارث را نقل كرده، كه همان نقل ثعلبى است.[۹] سيد جمال ‏الدين محدّث شيرازى از دانشمندان بزرگ و موثّق اهل‏ سنت است. دهلوى و ملا على قارى[۱۰]: او را توثيق كرده‏اند. وى از مشايخ اجازه دهلوى است. عبدالحق دهلوى و دياربكرى و ولى ‏اللَّه دهلوى وى را توثيق كرده ‏اند.

پانویس

  1. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۲۸۵.
  2. الاربعين (مخطوط).
  3. الخميس. حبيب السير. ازالة الخفاء.
  4. غدير در قرآن: ج ۱ ص ۸۷ . چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۵۶.
  5. مائده /  ۶۷ .
  6. الاربعين فى فضائل اميرالمؤمنين‏ عليه السلام (مخطوط). نفحات الازهار: ج ۸ ص ۱۹۵-۲۵۷.
  7. الاربعين فى فضائل اميرالمؤمنين‏ عليه السلام (مخطوط).
  8. چكيده عبقات الانوار (حديث غدير): ص ۴۹۸.
  9. الاربعين (مخطوط).
  10. رساله اصول الحديث (دهلوى). المرقاة فى شرح المشكاة (ملا على قارى): مقدمه كتاب. مدارج النبوة (عبدالحق دهلوى) ، الخميس (دياربكرى)  إزالة الخفاء (ولى ‏اللَّه دهلوى).