عمرو بن دینار جُمَحی (ابومحمد)
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | ابومحمد عمرو بن دینار جمحی |
| سرشناسی | فقیه مکی، از ائمه تابعین و راوی حدیث |
| تولد | حدود ۴۶ ق، یمن |
| وفات | ۱۲۶ ق، مکه |
| محل دفن | مدینه |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام باقر (علیه السلام)، جابر بن عبدالله انصاری، ابنعباس، ابن عمر، عکرمه، مجاهد، ابو هریره و دیگران |
| شاگردان | حماد بن زید، حماد بن سلمه، الثوری، سفیان بن عیینه، قتاده، مالک، وهب بن منبه و دیگران |
| مذهب | اهل سنت (طبق نظر علمای رجال اهل سنت) |
| اطلاعات فرهنگی | |
| زمینه فعالیت | محدیث، فقه |
| علت شهرت | از بزرگان حدیث و فقه، از راویان حدیث غدیر |
عمرو بن دینار جمحی، از بزرگان علم حدیث و فقه در مکه بود که بیش از ۴۰۰ حدیث از صحابه، چون ابنعباس و ابن عمر روایت کرد و شاگردانی مانند سفیان بن عیینه داشت. او در سال ۱۲۶ هجری در مکه درگذشت و به عنوان یکی از ائمه تابعین و راویان معتبر حدیث شناخته میشود.
روایت حدیث غدیر[۱]
حافظ ابونعیم در «حلیة الاولیاء» حدیث غدیر را از عمرو بن دینار نقل کرده است.[۲]خزرجی و سیوطی و ابن حجر:[۳] او را توثیق و تعریف کردهاند. از جابر و ابوهریره و ابن عمر روایت کرده، و شعبه و ابن عُیَینه و ایّوب و حمّاد بن زید و ابوحنیفه از وی روایت کردهاند. مسعر و ابن ابی نجیح او را به شدت توثیق کردهاند.
عن عمرو بن دينار عن طاوس، عن بريدة بن الحصيب، عن النبي صلى اللَّه عليه وآله وسلم، قال: «من كنت مولاه، فعلي مولاه».[۴]«از عمرو بن دینار، از طاوس، از بریده بن حصیب، از پیامبر صلیاللهعلیهوآله وسلم نقل شده که فرمود: «هر کسی که من مولای اویم، علی مولای اوست.»
جایگاه راوی[۵]
عمرو بن دینار، معروف به ابومحمد، از خاندان قریش و طایفه جمحی بود که در سال ۴۶ هجری در یمن به دنیا آمد و در سال ۱۲۶ هجری در مکه وفات یافت. او به لقب «الأبناوی» شناخته میشد؛ لقبی که به فرزندان حبشیهای حاکم بر یمن داده میشد، زیرا مادران آنها از نژاد عرب نبودند. این لقب به دوران حکومت حبشیها در یمن بازمیگردد که پس از آن سیف بن ذی یزن با کمک خسرو انوشیروان حبشیها را از یمن بیرون کرد.
عمرو بن دینار از علمای برجسته زمان خود بود که شب را به سه بخش تقسیم میکرد: خواب، مطالعه حدیث و نماز. گرچه برخی او را متمایل به تشیع میدیدند، اما بزرگان اهل سنت مانند ابن معین و الذهبی او را از اهل سنت میدانستند و تشیع او را رد کردند. عمرو بیش از ۳۰ سال در مکه به فتوا دادن پرداخت و از علمای برجسته آن شهر بود.
او رابطهای نزدیک با اهل بیت (علیهم السلام) داشت و از امام باقر (علیه السلام) روایت کرده و در منابع اهل سنت نیز نقل شده که امام باقر علیه السلام علاقهمند به دیدار او بود. همچنین، امام جعفر صادق (علیه السلام) در ملاقاتهای خود به او نفقه و لباس میداد.
عمرو بن دینار از اساتید بزرگی چون جابر بن عبدالله انصاری، سعید بن مسیب و ابنعباس روایت کرده و شاگردان زیادی مانند حماد بن زید، سفیان بن عیینه و مالک از او حدیث نقل کردهاند. احادیث او در کتب معتبر اهل سنت ثبت شده و از راویان حدیث غدیر نیز بوده است.
در نهایت، عمرو بن دینار در سال ۱۲۶ هجری در مکه درگذشت و به عنوان یکی از علمای برجسته و مورد اعتماد اهل سنت و شیعه شناخته میشود.