محمد بن علی کراجکی (ابوالفتح، قاضی)
تأليف كتاب در غدير[۱]
از جمله مؤلفين مشهور چهارده قرن كه در مورد غدير تألیف داشته اند ابوالفتح كراجكى (م ۴۴۹ ق) است.[۲] معرفى كتاب او از اين قرار است:
دليل النص بخبر الغدير على امامة اميرالمؤمنين عليه السلام، محمد بن على كراجكى (ابوالفتح، قاضى، م ۴۴۹ ق). عربى، چاپى. تحقيق: عبداللَّه نعمة. دار الاضواء، بيروت، اول، سال ۱۳۲۲ ق. تحقيق ديگر: اسامه آل جعفر. چاپ اول: آل البيت عليهم السلام لاحياء التراث، قم، سال ۱۴۱۰ ق. وزيرى، ۳۴ ص. تحقيق ديگر: علاء آل جعفر. آل البيت عليهم السلام لاحياء التراث، قم، اول، سال ۱۴۱۶ ق. وزيرى، ۶۸ ص.
در اين كتاب ابتدا مقدمه اى از محقق در هشت صفحه درباره منافقين و دشمنان اميرالمؤمنين عليه السلام و حسادت آن ها نسبت به آن حضرت در باب فضائل، خلافت، امامت و مسئله غدير و نيز درباره مؤلف و عكس از نسخه خطى كتاب است. پس از آن كتاب شروع شده كه ابتدا چهار سؤال را از قول شخصى مطرح كرده و سپس يك به يك به طور كلامى و علمى از آنها جواب داده است. سؤالات از اين قرار هستند:
- نظر به اينكه بعضى حديث غدير را باطل مىدانند دليل آن چيست؟
- چرا كلمه مولى به معنى اولى است و آن يكى از اقسام مولى است؟
- چرا مراد از اولى - بعد از ثبوتش - فقط معنايى است كه شما مى گوييد؟
- به چه دليل كسى كه اولى باشد امام است؟
مؤلف در تمام جواب ها به آيات قرآن استدلال كرده، به خصوص در جواب از سؤال دوم كه ده آيه آورده و به نظر لغويين استناد نموده است. در پايان بخشى با عنوان «فضل و زيادة» دارد، كه درباره خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام است، و سرانجام مصادر تحقيق كه اكثراً از عامه است بيان شده است.
چاپ همراه با تحقيق آقاى اسامه آل جعفر در مجله تراثنا ش ۲۱، آمده است. به آخر اين شماره ص ۴۲۱ الى ۴۵۴، مراجعه شود. نسخه اى خطى از اين كتاب در كتابخانه آستان قدس رضوى به ش ۲۲۶ همراه با كتاب «كنز الفوائد» از مؤلف موجود است. اين كتاب تماماً در كتاب «كنز الفوائد» آمده است.
مؤلف كتاب ديگرى در موضوع غدير به نام «عدّة البصير فى حجج يوم الغدير» دارد. در روى جلد چاپ آخر اين كتاب نام «خبر الغدير» آمده در حاليكه نام در داخل همان چاپ نيز نام «دليل النص...» است. همچنين چاپ آخر، شماره سوم از سرى «سلسلة ذخائر تراثنا» است. چاپ اول كتاب سنگى و ضمن كتاب «كنز الفوائد» چاپ شده است. اين كتاب توسط آقاى محمد شمسايى به فارسى ترجمه شده و توسط انتشارات تاسوعا در دست انتشار است.