مشکل‌نبودن امور برای خداوند

الَّذی لا یُشْکِلُ عَلَیْهِ شَیْءٌ، وَ لا یُضْجِرُهُ صُراخُ الْمُسْتَصْرِخینَ، وَ لا یُبْرِمُهُ اِلْحاحُ الْمُلِحّینَ

چیزی بر او مشکل نمی‌باشد، فریاد دادخواهان او را بی‌قرار نسازد، و اصرار پافشاری‌کنندگان او را به ستوه نیاورد.

<< قبلی بعدی >>

مشکل‌نبودن امور برای خداوند از جمله صفاتی است که پیامبر صلی الله علیه و آله برای خداوند در خطبه غدیر برشمرده است.

دلیل بر این مدعا این دانسته شده که خداوند حلّال تمام مشکلات است. پس چگونه می‌تواند دچار مشکل شود؟ زیرا اگر امری بر او مشکل شود لازم می‌آید که ضعیف و ناتوان باشد؛ در صورتی که او بر هر چیزی قادر و توانا است. اما اینکه فریادِ فریادکنندگان او را مغموم و ناراحت نمی‌کند، دلیلش آن است که غم حالت انفعال بوده و انفعال از لوازم جسم است و خدای تعالی منزه از جسم و جسمانیت است.

گفته شده که خداوند متعال که مستجیب الدعا؛ استجابت‌کننده دعا است و عطای او همهٔ موجودات و هستی را فرا گرفته است؛ بنابراین چیزی بر او مشکل نخواهد بود؛ زیرا اگر بر خداوند استجابت دعا یا عطای گسترده به موجودات مشکل باشد قدرت او زیر سؤال می‌رود. جن و انس وقتی او را قدرتمند و توانا و «مستجیب الدعا» می‌یابند، او را می‌خوانند و در خواستن اصرار و پافشاری داشته و به انواع مختلف در اضطرارها او را خواهند خواند؛ بنابراین امورات بندگان و خواهش‌های آنها برای خداوند مشکل نبوده و او را خسته نخواهد کرد.

درباره جمله الَّذی لا یُشْکِلُ عَلَیْهِ شَیْءٌ گفته شده که خداوند رَبُّ الجِنَّةِ وَ النّاسِ است که چیزی بر او مشکل نیست؛ چون مشکل از برای محدودیت قدرت است. وقتی‌که خداوند متعال محدودیت قدرت ندارد و بر هر چیزی قادر است، چیزی بر او مشکل نیست. در ادارهٔ جن و انس، چیزی بر خداوند متعال سخت نیست که نتواند در مدیریت و ربوبیت کاری را انجام دهد.

درباره عبارت وَ لا یضْجِرُهُ صُراخَ الْمُستَصرِخینَ هم گفته شده که فریادِ فریادکنندگان او را آزرده نکند. وقتی‌که چیزی بر او مشکل نیست، پس فریادِ فریادکنندگان هم او را نمی‌آزارد و او را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. یکی از خصوصیاتی که خداوند متعال دارد که موجودات ندارند، این است که تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد و انفعالی در ذات و صفات او نیست؛ زیرا انفعال از محدودیت و نداشتنِ قدرتِ بی‌نهایت است؛ بنابراین وَ لَا یُبْرِمُهُ اِلْحاحُ المُلِحّینَ و اصرارِ اصرارکنندگان هم او را به ستوه نمی‌آورد. اگر تمام موجودات به خواستن از او اصرار کنند و تمام انسان‌ها در تمام دقایق بر یک خواسته‌ای اصرار کنند، خداوند را به خستگی و ستوه نیاورد.

منابع

• شرح خطبه غدیر؛ محمدرضا شریفی، اصفهان: انتشارات نورالحیات، ۱۴۴۶ق.