مقام امامت از جمله مناصبی است که پیامبر صلی الله علیه و آله در خطبه غدیر آن را برای امیرالمؤمنین علیه السلام مخصوص گرداند.

امامت یک منصب از طرف خداوند دانسته شده که بعد نبوت بالاترین منصب برای شخص پیامبر صلی الله علیه و آله است. بدین معنا که پیامبر صلی الله علیه و آله هم دارای مقام نبوت و هم دارای مقام امامت است؛ بر این اساس، بعد از او مقام نبوت ادامه نیافت و او خاتم النبیین بود.

اما مقام امامت طبق برهان لطف[یادداشت ۱] از طرف خداوند باید ادامه داشته باشد و باید شخص امام نیز همچون نبی در مقام نبوت از طرف خدا تعیین گردد؛ بنابراین همهٔ مناصبی که خداوند برای شخص پیامبر صلی الله علیه و آله ثابت کرده برای شخص امام نیز باید ثابت باشد، مگر نبوت که منحصر در نبی است.

گفته شده که در روز غدیر با بیان مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ؛ هرکس من مولای اویم، پس علی مولای اوست هر آنچه خصوصیت و منصب در کلمه مولای اول قرار داشت در مولای دوم که مربوط به امیرالمؤمنین علیه السلام بود ادامه یافت و ثابت گردید. در این عبارت پیامبر صلی الله علیه وآله در یک جمله تکلیف امت بعد از خود رامشخص کردند. این عبارت از خطبه در برخی از کتاب‌های اهل سنت آمده است.[۱]

پانویس

  1. المناقب، ص۶۲، ح۳۱؛ المناقب ص۳۱۹، ح۳۲۲؛ فرائد السمطین، ج۱، ص۳۱۵-۳۱۶، ح۲۵۰.
  1. قاعده لطف: هر کاری که به نزدیک‌شدن انسان‌ها به اطاعت و یا دور‌شدن آنها از گناه منجر شود، انجام آن بر خداوند لازم است و خدا حتماً آن کار را انجام می‌دهد؛ مانند تشریع تکالیف دینی و ارسال پیامبران برای هدایت بشر (القواعد الکلامیه، ص۱۰۶).

منابع

  • فرائد السمطین؛ ابراهیم بن محمد حموی جوینی، تحقیق: محمدباقر محمودی، بیروت: مؤسسة المحمودی، ۱۳۹۸ق.
  • القواعد الکلامیه؛ علی ربانی گلپایگانی، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام، ۱۴۱۸ق.
  • المناقب؛ موفق بن احمد بکری مکی حنفی خوارزمی، تحقیق: مالک محمودی، قم: مؤسسة النشر الاسلامی، ۱۴۱۱ق.