هرشی(عَقَبه)

«عَقَبَة» به معناى گردنه، و «عقبه هَرشى» گردنه كوه هرشى است كه در مسير بين غدير تا مدینه واقع شده است.

ترور پيامبرصلى الله عليه وآله در عقبه هَرشى

در مسير بازگشت از غدير به مدينه، منافقین مى‏ خواستند در عقبه هَرشى پیامبر صلی الله علیه و آله را ترور كنند.

   براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: ترور پیامبر صلی الله علیه و آله.

جغرافياى منطقه هرشى[۱]

عاتق بن غيث بلادى در كتاب «على طريق الهجرة» به توصيف كوه هرشى در مسير مکّه تا مدينه مى‏ پردازد و مى ‏گويد: در ۱۶ كيلومترى شمال شرقى شهر «رابغ» كوه هرشى است. «هَرشى» در واقع نام بيابانى است كه دو كوه آن را در بر گرفته است. كوه بزرگ‏تر را «هَرشى» مى‏ گويند كه مسير جاده از آنجاست، و كوه كوچك‏تر را «هُرَيْشاء» مى ‏گويند كه فقط راه پياده يا مالرو دارد.

كوه هرشى به سمت جنوب شيب تندى دارد، ولى از طرف شمال به بيابانى مسطح سرازير مى‏ شود كه به سوى غرب امتداد دارد و آن را بيابان «بيض» مى ‏نامند، و در سمت شرقى آن بيابان «شيباء» قرار دارد.

از قديم راه حجاج از «سقيا» تا«جحفه» از كوه هرشى بوده است. در آغاز ورود اتومبيل، كوه هرشى را براى عبور ماشين آماده مى‏ كردند ولى به نتيجه ‏اى نرسيد چرا كه در آن زمان ماشين‏ هاى جاده ‏سازى مدرن نبود.

بعد از آن جاده اتومبيل از مسير ديگرى قرار داده شد و منطقه هرشى متروكه واقع شد و سيل در آنجا خرابى ايجاد كرد، به گونه‏ اى كه هم اكنون بالا رفتن و پايين آمدن از كوه با خطر مواجه است.

علت انتخاب راه قله هرشى با همه دشوارى عبور از آن، فقط نزديک شدن مسير است كه از رابغ به «مُبيريک» از راه هرشى ۳۱ كيلومتر و از راه مستوره ۸۸ كيلومتر است، كه ۵۷ كيلومتر نزديك‏تر است و زودتر به مقصد مى‏ رسد.

بعد از هرشى «ابواء» است كه قبر حضرت آمنه مادر پيامبرصلى الله عليه وآله در آنجا واقع است.[۲]

منزلى در مسير حجةالوداع[۳]

پيامبرصلى الله عليه وآله روز شنبه بيست و پنجم ماه ذى‏ قعده سفر حجةالوداع را شروع نمودند. حضرت غسل كرده و دو لباس احرام همراه برداشتند با اهل‏ بیت ‏علیهم السلام و همسران و مسلمانان از مدينه خارج شدند. حضرت پس از «تَلَعاتُ الْيَمَن» به وادى «عقبه هَرشى» رسيدند.[۴]

پس از پايان مراسم غدير نيز، با بستن بار شتران كاروان عظيم مسلمانان آماده حركت و بازگشت از غدير شدند. اهل مكه و یمن و قبايلى كه منطقه آنان در جنوب غدير خم واقع شده بودند، از راهى كه آمده بودند باز مى ‏گشتند و به محل سكونت خود مى‏ رفتند. بقيه كاروان نيز به همراه پیامبر صلی الله علیه و آله به سوى مدينه حركت مى‏ كردند تا در بين راه هر يک از قبايل به شهر و ديار خود بروند.

مقدمات حركت به طول انجاميد تا آنكه شب بيست و يكم ذى ‏الحجة پاسى از شب گذشته، حركت كاروان به سوى مدینه آغاز شد. با حركت از غدير، در ۱۰ كيلومترى به «جُحْفه» رسيدند، و پس از آن در ۳۵ كيلومترى «كوه هَرْشى» در پيش بود. آنان بعد از «هَرشى» به «اَبْواء» رسيدند كه قبر حضرت آمنه مادر پيامبرصلى الله عليه وآله در آنجا بود.

براى موارد بيشتر در مورد «هَرشى» مراجعه شود به عنوان: ترور پیامبر صلی الله علیه و آله.

پانویس

  1. غدير كجاست؟ : ص ۴۹.
  2. على طريق الهجرة: ص ۲۴۰-۲۴۲.
  3. اسرار غدير: ص ۳۶. واقعه قرآنى غدير: ص ۱۷۴،۱۵۷،۱۵.
  4. المغازى (واقدى) : ج ۲ص ۱۰۹۲-۱۰۹۶.وفاء الوفاء: ج ۳ص ۱۰۱، ۱۰۱۴. بحار الانوار: ج ۱۰ ص ۴۴۱ و ج ۱۵ ص ۱۶۲.