اجتماع دو ولایت در یک زمان: تفاوت میان نسخه‌ها

  يكى از شبهات دهلوى در حديث غدير اشكال «اجتماع دو ولايت در يک زمان» است، كه طى چند شبهه چنين مطرح كرده است:

در حديث غدير دليل صريح هست بر اجتماع دو ولايت در يک زمان، زيرا [[حدیث]] به قيد «پس از من» مقيّد نشده است. بلكه سياق كلام براى يكسان‏ سازى دو ولايت در همه وجوه و در همه اوقات است. پيداست كه مشاركت امير با پيامبر صلى الله عليه و آله در تصرّف، در زمان حيات آن حضرت محال است.

دهلوى گفته است: در حديث غدير دليل صريح هست بر اجتماع دو ولايت در يک زمان، زيرا حديث به قيد «پس از من» مقيّد نشده است.

پيشتر گذشت كه پيامبر صلى الله عليه و آله پس از نزول آيه «اليَومَ أكمَلتُ لَكُم دينَكُم»<ref>مائده/ ۳.</ref> در واقعه غدير خم فرمود:

شعر حسّان بن ثابت هم آشكارا نشان مى‏ دهد كه مراد از حديث غدير امامت و ولايت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام پس از رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله است، چرا كه در شعر او آمده است: تو را به عنوان امام و راهنماى پس از خود برگزيدم.

قيد «پس از من» در بعضى نقل ‏هاى حديث غدير آمده است: در روايت عبدالرزّاق از حديث غدير -  كه در تاريخ ابن ‏كثير نقل شده -  آمده است: هر كس من مولاى او هستم، بى‏ گمان پس از من على مولاى او است. بنابراين، وقتى اين قيد در بعضى از نقل‏ ها وارد شده، نقل‏ هاى ديگرِ حديث كه اين قيد در آنها نيامده بر اين معنى حمل مى‏ شوند، زيرا چنانكه در «فتح البارى» و ديگر كتب آمده است، احاديث يكديگر را تفسير مى ‏كنند.

اين ولىّ شما پس از من است. از جمله: كتاب «فضائل اميرالمؤمنين ‏عليه السلام» اثر سمعانى، همراه با اشاره به ماجراى غدير و ابتدا و انتهاى حديث غدير و تبريک گفتن عمر.

احاديث تسميه على‏ عليه السلام به «اميرالمؤمنين»: اضافه بر اينها، از اجتماع دو ولايت در يک زمان محذورى پيش نمى‏آيد و اين اجتماع هرگز امر محالى را در پى ندارد. چگونه چنين باشد؟ حال آنكه احاديث واردشده در ثبوت امامت على‏ عليه السلام در زمان پيامبر صلى الله عليه و آله بسيار است، و هر چند كه [[اهل ‏سنت]] تلاش كرده ‏اند تا اين احاديث را پنهان سازند و انكار كنند، حق پوشيده نمانده است.

در زمان دفن، شنيدند كه حضرتش به فاطمه بنت اسد مى‏ فرمايد: پسرت، پسرت. از آن حضرت درباره آن سخن پرسيدند، فرمود: فاطمه بنت اسد را درباره خداوندش پرسيدند پاسخ داد. از پيامبرش سؤال كردند جواب داد. از امامش پرسيدند به لكنت افتاد. من به او گفتم: پسرت، پسرت.<ref>كتاب الازمنة و الامكنة: باب پنجاه و يكم.</ref>

جمال ‏الدين محدّث شيرازى -  از مشايخ پدر دهلوى -  در «روضة الأحباب»، از رسول ‏اللَّه ‏صلى الله عليه و آله روايت كرده است:

وى همچنين نقل مى‏ كند كه امّ ‏سلمه گفت: شنيدم كه پيامبرخدا صلى الله عليه و آله مى‏ فرمود: على‏ عليه السلام در زمان حيات و پس از مرگم جانشين من است.

هر كس او را نافرمانى كند مرا نافرمانى كرده است. و امّ ‏سلمه به عايشه مى‏ گفت: عايشه، آيا تو به اين شهادت مى ‏دهى؟ عايشه گفت: بله.

بدون شک مراد از امامت على‏ عليه السلام در زمان حيات پيامبر صلى الله عليه و آله وجوب اطاعت و فرمانبردارى از اوامر و نواهى وى بر همه مسلمانان است، چنانكه در مورد پيامبر صلى الله عليه و آله چنين بود. اما مراد از امامت امام ‏عليه السلام پس از رسول‏ خدا صلى الله عليه و آله اين است كه اجراى احكام شرعى و رسيدگى به امور رعيّت و تصرّف در شئون امت، منصبى است كه به او اختصاص دارد؛ منصبى كه در زمان حيات نبى‏ صلى الله عليه و آله مختصّ حضرتش بود.

آيا دهلوى صحابه‏اى را كه با اميرالمؤمنين ‏عليه السلام دشمنى كردند و با او جنگيدند و به رويش شمشير كشيدند، به دليل اينكه دشمنى با اميرعليه السلام همانند دشمنى پيامبر صلى الله عليه و آله مستلزم خروج از دين است، از زمره مسلمين بيرون مى‏ راند، يا از اسلافش تقليد مى ‏كند و از آنچه اينجا گفته و اعتراف كرده دست بر مى‏ دارد، تا از صحابه مذكور حمايت كند و به لازمه سخنش درباره ايشان ملتزم نماند؟!

همچنين دهلوى مى‏گويد: پس اين ادلّ دليل است بر اينكه مراد ([[حدیث غدیر]]) وجوب محبت او است، زيرا مانعى در اجتماع دو محبت وجود ندارد.

اين سخن ادلّ دليل است بر اينكه هدف دهلوى مشتبه كردن امر بر عوام است، چرا كه صحّت ادعاى او متوقّف بر اين است كه استحقاق اميرالمؤمنين‏ عليه السلام براى تصرّف در امور در زمان پيامبرصلى الله عليه و آله را ردّ كند. ولى وى براى اين ادعا دليل نياورده و تنها ادّعا كرده كه اجتماع دو حق تصرّف در يك زمان ممكن نيست.

دهلوى سپس مى ‏نويسد: بلكه هر يک از اين دو محبت مستلزم ديگرى است. ما مى‏ گوييم: اگر ميان محبت اميرعليه السلام و محبت پيامبر صلى الله عليه و آله تلازم هست -  چنانكه دهلوى خود اعتراف كرده -  ثابت مى‏ شود كه هر كس به امير عليه السلام محبت نداشته باشد، به پيامبر صلى الله عليه و آله نيز محبت ندارد.

پس حقيقت حال معاويه -  كه با اميرالمؤمنين‏ عليه السلام دشمنى كرد -  روشن شد، زيرا چنانكه در «تاريخ الخلفاء» سيوطى و ديگر كتاب‏ها آمده، شخص اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به دشمنى معاويه با خود تصريح كرده است. به اين ترتيب، حال تابعان و پيروان معاويه و حال عايشه دختر ابوبكر و طلحه و زبير و موافقان و همراهان اينان و حال سعد بن ابى ‏وقّاص و امثال وى كه از يارى امام ‏عليه السلام خوددارى كردند نيز روشن مى ‏گردد.