پرش به محتوا

سفرنامه های غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۸۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ فوریهٔ ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
(اتمام عنوان سفرنامه های غدیر)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
يكى از موارد فرهنگ [[غدیر]] سفرنامه ‏هايى است كه در مورد غدیر نوشته شده است.
يكى از موارد فرهنگ [[غدیر]] سفرنامه ‏هايى است كه در مورد غدیر نوشته شده است.


در عصرى كه دوران شكوفايى غدير است و ابعاد مختلف آن هر روزه بيش از پيش مورد دقت و تحقيق قرار مى‏ گيرد، جا دارد براى تعيين دقيق موقعيت كنونى غدير خم سفرى به آن ديار صورت گيرد كه پيگير آن شخصى محقق و آشنا به سابقه ‏هاى تاريخى جغرافيايى منطقه باشد. خوشبختانه دو اقدام بسيار دقيق و لايق شأن غدير در اين زمينه انجام گرفته، كه تحقيقى كامل عيار براى نسل حاضر به يادگار گذاشته است.
در عصرى كه دوران شكوفايى غدير است و ابعاد مختلف آن هر روزه بيش از پيش مورد دقت و تحقيق قرار مى‏ گيرد، جا دارد براى تعيين دقيق موقعيت كنونى غدير خم سفرى به آن ديار صورت گيرد كه پيگير آن شخصى محقق و آشنا به سابقه ‏هاى تاريخى جغرافيايى منطقه باشد.


'''اول:''' هنگامى كه طرح احياى مسير هجرت پيامبر صلى الله عليه وآله از مكه به مدينه در عربستان مطرح مى ‏شود، يک جغرافيدان از [[اهل ‏سنت]] عربستان به نام عاتق بن غيث بلادى براى تحقيق تاريخى جغرافيايى اين مهم انتخاب مى‏ شود. او با لوازم كافى براى اكتشافات جغرافيايى وجب به وجب مناطق بين مكه تا مدينه -  از جمله غدير خم -  را از نزديک مورد بازرسى قرار مى ‏دهد و تمام جزئيات هر يک را ثبت مى ‏نمايد.
خوشبختانه دو اقدام بسيار دقيق و لايق شأن غدير در اين زمينه انجام گرفته، كه تحقيقى كامل عيار براى نسل حاضر به يادگار گذاشته است.


'''دوم:''' علامه دكتر شيخ عبدالهادى فضلى از علماى شيعه منطقه شرقى عربستان است. ايشان با اطلاعاتى قوى‏تر درباره گذشته غدير، و با انگيزه اعتقادى براى جستجو و تحقيق درباره موقعيت كنونى غدير اقدام به دو سفر به منطقه غدير نموده و تحقيق كاملى در اين باره ارائه داده است. ايشان هم لحظه به لحظه سفر خود را به صورت سفرنامه جغرافيايى منتشر كرده است.
'''اول:''' هنگامى كه طرح احياى مسير هجرت پيامبر صلى الله عليه وآله از [[مکّه]] به [[مدینه]] در [[عربستان]] مطرح مى ‏شود، يک جغرافيدان از [[اهل ‏سنت]] عربستان به نام عاتق بن غيث بلادى براى تحقيق تاريخى جغرافيايى اين مهم انتخاب مى‏ شود.
 
او با لوازم كافى براى اكتشافات جغرافيايى وجب به وجب مناطق بين مكه تا مدينه -  از جمله [[غدیر|غدیر خم]] -  را از نزديک مورد بازرسى قرار مى ‏دهد و تمام جزئيات هر يک را ثبت مى ‏نمايد.
 
'''دوم:''' علامه دكتر شيخ عبدالهادى فضلى از علماى شيعه منطقه شرقى عربستان است.
 
ايشان با اطلاعاتى قوى‏تر درباره گذشته غدير، و با انگيزه اعتقادى براى جستجو و تحقيق درباره موقعيت كنونى غدير اقدام به دو سفر به منطقه غدير نموده و تحقيق كاملى در اين باره ارائه داده است.
 
ايشان هم لحظه به لحظه سفر خود را به صورت سفرنامه جغرافيايى منتشر كرده است.


== عاتق بن غيث بلادى<ref>غدير كجاست؟ : ص ۷۷-۷۹.</ref> ==
== عاتق بن غيث بلادى<ref>غدير كجاست؟ : ص ۷۷-۷۹.</ref> ==
عاتق بن غيث بلادى از علماى سنى است و از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ براى تعيين مسير هجرت پيامبر صلى الله عليه وآله سه سفر اكتشافى برنامه ‏ريزى شده و با مقدمات لازم انجام داده و كليه شهرها و روستاها و بيابان‏ ها و چشمه‏ ها و ساير جزئيات منطقه بين مكه تا مدينه را شناسايى كرده و محل آنچه از بين رفته تعيين نموده و در دو كتاب خود «على طريق الهجرة» و «معجم معالم الحجاز» همراه با چند نقشه منعكس نموده است.
عاتق بن غيث بلادى از علماى سنى است و از سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۸ براى تعيين مسير هجرت [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] سه سفر اكتشافى برنامه ‏ريزى شده و با مقدمات لازم انجام داده و كليه شهرها و روستاها و بيابان‏ ها و چشمه‏ ها و ساير جزئيات منطقه بين [[مکّه]] تا [[مدینه]] را شناسايى كرده و محل آنچه از بين رفته تعيين نموده و در دو كتاب خود «على طريق الهجرة» و «معجم معالم الحجاز» همراه با چند نقشه منعكس نموده است.


او سفر خود به منطقه غدير خم و كيفيت جغرافيايى، آن را چنين توصيف می‏كند:
او سفر خود به منطقه غدير خم و كيفيت جغرافيايى، آن را چنين توصيف می‏كند:


از جحفه به «قصر عليا» آمدم. در آنجا شخصى از اهل منطقه را ديدم و درباره «چشمه  غدير خم» سؤال كردم. او به درختان خرمايى در سمت طلوع آفتاب اشاره كرد و گفت: آنجا «غُرَبه» است و منظورش همان غديرخم بود كه امروزه گاهى به اين نام خوانده مى‏ شود.
از جحفه به «قصر عليا» آمدم. در آنجا شخصى از اهل منطقه را ديدم و درباره «چشمه غدير خم» سؤال كردم. او به درختان خرمايى در سمت طلوع آفتاب اشاره كرد و گفت:
 
آنجا «غُرَبه» است و منظورش همان غديرخم بود كه امروزه گاهى به اين نام خوانده مى‏ شود.


جاده ناهموارى را در پيش گرفتم و به خاطر خرابى جاده نيم ساعت طول كشيد تا فاصله هشت كيلومترى پس از «قصر عليا» را طى كرده به غدير خم رسيدم كه امروزه «غربه» خوانده مى ‏شود و فاصله آن از شرق «رابغ» ۲۶ كيلومتر است. آبگيرى در سمت غربى دشت است كه حدود ۱۵۰ درخت خرما كنار آن است و اين نخل‏ ها مربوط به اهل بلاديه است.
جاده ناهموارى را در پيش گرفتم و به خاطر خرابى جاده نيم ساعت طول كشيد تا فاصله هشت كيلومترى پس از «قصر عليا» را طى كرده به غدير خم رسيدم كه امروزه «غربه» خوانده مى ‏شود و فاصله آن از شرق «رابغ» ۲۶ كيلومتر است. آبگيرى در سمت غربى دشت است كه حدود ۱۵۰ درخت خرما كنار آن است و اين نخل‏ ها مربوط به اهل بلاديه است.
خط ۲۱: خط ۳۱:
از سمت شرقى اين آبگير دشت «خانق» است، كه آب كوه‏ هاى «شراء» از ۲۵ كيلومترى در آن جارى مى‏ شود و به اين آبگير مى‏ ريزد و باعث بقاى اين آبگير تاريخى شده است. اين آبگير دائمى است و در خشكسالى هم خشک نمى ‏شود.
از سمت شرقى اين آبگير دشت «خانق» است، كه آب كوه‏ هاى «شراء» از ۲۵ كيلومترى در آن جارى مى‏ شود و به اين آبگير مى‏ ريزد و باعث بقاى اين آبگير تاريخى شده است. اين آبگير دائمى است و در خشكسالى هم خشک نمى ‏شود.


سمت جنوب اين آبگير، صحراى «وبريه» است و كنار آن «عويرضة» است. در سمت غربى و شمال غربى غدير خم آثار شهرى باستانى ديده مى‏شود كه حصارى داشته و به وضوح قابل رؤيت است. از جمله سه ساختمان بلند يا قلعه مخروبه است.
سمت جنوب اين آبگير، صحراى «وبريه» است و كنار آن «عويرضة» است. در سمت غربى و شمال غربى غدير خم آثار شهرى باستانى ديده مى ‏شود كه حصارى داشته و به وضوح قابل رؤيت است.


در سمت غربى و شمال غربى غدير خم آثار شهرى باستانى ديده مى‏شود كه حصارى داشته و به وضوح قابل رؤيت است. از جمله سه ساختمان بلند يا قلعه كه خراب شده است.
از جمله سه ساختمان بلند يا قلعه مخروبه است.
 
در سمت غربى و شمال غربى غدير خم آثار شهرى باستانى ديده مى ‏شود كه حصارى داشته و به وضوح قابل رؤيت است. از جمله سه ساختمان بلند يا قلعه كه خراب شده است.


در سمت شمال شرقى، بيابان سياه رنگى است كه «ذويبان» نام دارد. در سمت شمال غربى بيابان «رمحه» و بعد از آن «قُرَين» قرار دارد، كه جنگل ‏هاى درخت سَمُر آن را فرا گرفته است.
در سمت شمال شرقى، بيابان سياه رنگى است كه «ذويبان» نام دارد. در سمت شمال غربى بيابان «رمحه» و بعد از آن «قُرَين» قرار دارد، كه جنگل ‏هاى درخت سَمُر آن را فرا گرفته است.
خط ۳۰: خط ۴۲:


* الف) چشمه غدير، كه در حجاز بودنِ يک چشمه مساوى با برقرارى يک روستاست.
* الف) چشمه غدير، كه در حجاز بودنِ يک چشمه مساوى با برقرارى يک روستاست.
* ب) بعد از شهادت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرزندان صحابه و انصار و قريش در دشت‏هاى حجاز متفرق شدند و براى خود باغ‏ها و آبادى‏ هايى ساختند كه به صراحت تاريخ مناطق اطراف غدير خم از آن مناطق است. بنابر اين استبعادى ندارد در اين غدير هم وطن كرده باشند و اطراف آن را آباد نموده باشند، به خصوص آنكه سابقه حضور پيامبر صلى الله عليه وآله نيز در آنجا ثابت بوده است.
* ب) بعد از شهادت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرزندان صحابه و انصار و قريش در دشت‏هاى حجاز متفرق شدند و براى خود باغ‏ها و آبادى‏ هايى ساختند كه به صراحت تاريخ مناطق اطراف غدير خم از آن مناطق است. بنابر اين استبعادى ندارد در اين غدير هم وطن كرده باشند و اطراف آن را آباد نموده باشند، به خصوص آنكه سابقه حضور پيامبر صلى الله عليه و آله نيز در آنجا ثابت بوده است.
* ج. زمين‏ه اى اطراف غدير همه به قسمت‏ هاى كوهپايه ‏اى و مايل به دشت هستند و تا آنجا كه اهل منطقه نقل مى ‏كنند سراسر آن را نخلستان پوشانده بوده است.
* ج. زمين‏ه اى اطراف غدير همه به قسمت‏ هاى كوهپايه ‏اى و مايل به دشت هستند و تا آنجا كه اهل منطقه نقل مى ‏كنند سراسر آن را نخلستان پوشانده بوده است.


خط ۴۳: خط ۵۵:
به غدير خم كه رسيدم بسيار خسته بودم. لذا در زمين مسطح كنار غدير در سايه ماشين فرشى انداختم تا ساعتى استراحت كنم. در همين حال چوپانى گوسفندانش را براى آن كنار غدير آورد و پس از آب خوردن از آنجا دور شدند.
به غدير خم كه رسيدم بسيار خسته بودم. لذا در زمين مسطح كنار غدير در سايه ماشين فرشى انداختم تا ساعتى استراحت كنم. در همين حال چوپانى گوسفندانش را براى آن كنار غدير آورد و پس از آب خوردن از آنجا دور شدند.


سپس مؤلف كتاب مسئله غدير خم و سابقه تاريخى آن را مطرح مى‏ كند و مى‏ گويد: در بازگشت از [[حجةالوداع]]، در همين مكان پيامبر صلى الله عليه وآله درباره على ‏عليه السلام فرمود: «من كنت مولاه فعلى مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه»، و خطبه مشهور غدير كنار همين آبگير بوده است كه از دليل‏ هاى شيعه بر ولايت على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام است<ref>تطبيق تاريخى محل غديرخم توسط يک كارشناس غير شيعه، آن هم نه فقط به صورت تحليل علمى بلكه در سايه يك سفر اكتشافى و تحقيقى ارزش بسيار بالايى دارد و به عنوان مدركى مهم و قابل استناد براى شيعه تلقى مى ‏شود.</ref>.<ref>على طريق الهجرة: ص ۶۰-۶۷ . معجم معالم الحجاز: ج ۳ ص ۱۵۹.</ref>
سپس مؤلف كتاب مسئله غدير خم و سابقه تاريخى آن را مطرح مى‏ كند و مى‏ گويد: در بازگشت از [[حجةالوداع]]، در همين مكان پيامبر صلى الله عليه و آله درباره على ‏عليه السلام فرمود:
 
«مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ، أللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ»، و خطبه مشهور غدير كنار همين آبگير بوده است كه از دليل‏ هاى شيعه بر ولايت على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام است<ref>تطبيق تاريخى محل غديرخم توسط يک كارشناس غير شيعه، آن هم نه فقط به صورت تحليل علمى بلكه در سايه يک سفر اكتشافى و تحقيقى ارزش بسيار بالايى دارد و به عنوان مدركى مهم و قابل استناد براى شيعه تلقى مى ‏شود.</ref>.<ref>على طريق الهجرة: ص ۶۰-۶۷ . معجم معالم الحجاز: ج ۳ ص ۱۵۹.</ref>


== عبدالهادى فضلى<ref>غدير كجاست؟ : ص ۸۰-۸۴.</ref> ==
== عبدالهادى فضلى<ref>غدير كجاست؟ : ص ۸۰-۸۴.</ref> ==