واکاوی مفهومی و مصداقی آیه تبلیغ بر اساس دلالت سیاق: تفاوت میان نسخه‌ها

دانشمندان شیعه بر اسـاس سیاق درونی آیة تبلیغ‌ (مائده: 67) و با تأکید‌ بر‌ روایات صحیحی که ذیل ایـن آیه در کتب روایی فـریقین وجـود دارد، ولایت امیرمؤمنان علی علیه السلام را پس از پیامبر گرامی اسلام(ص) نتیجه گرفته‌اند.

این پژوهش نـشان مـی‌دهد انسجام معنایی آیات قبل و بعد از‌ آیة‌ تبلیغ، نه تنها تضادی با ارتباط این آیه با ولایت امیر مؤمنان علیعلیه السلام ندارد، بلکه خود دلیلی محکم بر وجود چنین ارتباطی است. هـمچنین بـا توجه به دلالت سیاق‌، می‌توان‌ به معنای ولایت نیز در همین آیات دست یافت.  

واژگان کليدي

 

# دانـشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسـلامی دانـشگاه تـهران‌، تهران‌، ایران.         abedinmomeni@ut.ac.ir (( دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه تهران، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)  hamedziafar@ut‌.ac‌.ir‌

 

مطالعات قرآن و حدیث » پاییز و زمستان 1397 - شماره 23 (صفحه 298)

آیة 67 سورة مائده که بـه «آیـة تـبلیغ‌» موسوم شده است، در تفاسیر شیعه و اهل سنت مـورد بـررسی و بحث‌های مفصّل قرار گرفته است: «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ‌ بَلِّغْ‌ ما‌ أُنْزِلَ إِلَيْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسـالَتَهُ‌ وَ‌ اللّهـُ يَعـْصِمُکَ مِنَ النّاسِ إِنَّ اللّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْکافِرينَ». در مورد این آیـه در غالب‌ جزئیات‌ در‌ میان تمامی تفاسیر وحدت نظر به چشم می‏خورد. اما مهم‌ترین موضوع در‌ تفسیر‌ آیة‌ تبلیغ، مشخص کـردن مـصداق «مـا أُنْزِلَ إِلَيْکَ مِنْ رَبِّک؛ آنچه از جانب ربّ تو‌ بر‌ تو‌ نـازل شـده» می‏باشد و در این مورد تفاسیر شیعه و سنّی در تقابل با یکدیگر قرار‌ دارند‌. مصداق «ما أُنْزِلَ إِلَيْکَ مـِنْ رَبـِّک» از آن جـهت حائز اهمیت بسیار است‌ که‌ در‌ این آیه، ابلاغ آن هم‌سنگ با ابلاغ تـمام رسـالت رسـول خدا(ص) شمرده شده است‌.