احتجاج امیر المؤمنین علیه السلام با غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

تمام راويانى كه در طول هزار و چهارصد سال [[حدیث غدیر]] را روایت كرده ‏اند نيز به گونه‏ اى جهاد خود را در مقابله با اهل [[سقیفه]] به نمايش گذاشته‏ اند.

نمونه‏ هايى از موارد اتمام حجت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام با غدير از اين قرار است:

خداوند تعالى به وسيله من بندگانش را آزمايش فرمود ... ، و مرا به وصايت پيامبر صلى الله عليه و آله اختصاص داد و به خلافت او در امتش برگزيد ... .

پس بر اساس ولایت من [[ولایت امیر المؤمنین ولایة الله|ولایت الهی]] است، و عداوت با من برابر با دشمنى خداست.

بلافاصله اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به مسجد آمد و پس از حمد و ثنا و مطالبى ديگر، فرمود: ابوبكر و عمر نزد من آمدند و از من طلب بيعت نمودند با كسى كه او بايد با من بيعت كند ... .

[[تقوی|تقوا]] پيشه كنيد تا شما را ثابت قدم بدارد و نعمتش را بر شما تمام كند. سپس حضرت به خانه بازگشتند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۴۸.</ref>

حضرت در پاسخ فرمود:

دوازده نفر از اهل بدر برخاستند و به ماجراى [[غدیر]] شهادت دادند، و ساير مردم هم در اين باره مطالبى گفتند و سر و صدا بلند شد. عمر ترسيد مردم سخنان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام را بپذيرند، و لذا مجلس را تعطيل كرد!!<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۱۸۶. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۱۵.</ref>

طناب به گردن اميرالمؤمنين ‏عليه السلام انداختند و شمشیرها بر سر اميرالمؤمنين‏ عليه السلام گرفتند و به اجبار آن حضرت را براى [[بیعت]] به [[مسجد]] آوردند. در همان حال ابوبكر بر [[سخنرانی|منبر]] بود و عمر مى‏ گفت: بيعت كن و گرنه تو را مى‏ كشيم!

شايد بتوان گفت كه شيرين ‏ترين و تلخ ‏ترين احتجاج به غدير همين مورد است كه صاحب غدير از زير شمشيرهاى آخته ‏اى كه بر سر او گرفته ‏اند و از حلقومى كه در فشار طناب غاصبين بود، نام غدير را بر زبان جارى  نموده است!<ref>بحار الانوار: ج ۲۸ ص ۲۷۳.</ref>

ابوبكر براى اينكه به اين مشكل خاتمه دهد روزى غفلتاً و بدون اطلاع نزد اميرالمؤمنين ‏عليه السلام آمد و از آن حضرت خواست تا در خلوت با هم گفتگو كنند.

سپس ابوبكر گفت: پس با اين مقامات و درجات چه كسى مستحق قيام به امور امت محمد است؟ حضرت فرمود: تو كه از آنچه اهل دين خدا به آن نياز دارند دست خالى هستى، چه شده كه به دين خدا دست دراز كرده و مغرور شده ‏اى؟!<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۳ - ۱۸.</ref>

پيامبر درباره مسئله [[ولایت]] تو بعد از ايام ولايت در غدير چيزى را تغيير نداده و من شهادت مى‏ دهم كه تو مولاى من هستى و بدين مطلب اقرار مى ‏نمايم و در زمان پيامبر هم به عنوان اميرالمؤمنين بر تو سلام كردم، ولى اينكه «تو خليفه او باشى» در اين باره چيزى به ما نگفته است!!

پس از اين ماجرا اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به [[سلمان فارسی(محمّدی)|سلمان]] فرمود: اكنون اين خبر را به عمر خواهد گفت و اگر قصد بازگشت هم داشته باشد او مانع خواهد شد.

با اين معجزه كه پشتوانه الهى داشت بار ديگر خداوند حجتش را بر غاصب حق صاحب غدير تمام كرد.<ref>بحار الانوار: ج ۴۱ ص ۲۲۸.</ref>

«آيا شنيديد»؟ و آنان بگويند: «آرى شنيديم»! اين سندى محكم و اتمام حجتى قوى بر آنان است.

سپس همگى برخاستيد و به پيامبر صلى الله عليه و آله و به من به خاطر اين كرامت خداوند [[تبریک]] گفتيد. عمر جلو آمد و بر كتف من زد و در حضور شما گفت: خوشا به حال تو اى پسر ابوطالب كه صاحب اختيار من و مؤمنين شدى!<ref>ارشاد القلوب: ج ۲ ص ۵۷ . بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۳۵ - ۳۷.</ref>

اشجع گذشته از مقام غاصبانه ‏اى كه به دست آورده بود، به مردم منطقه ظلم و اجحاف فراوانى نمود به حدى كه اهل آنجا به عنوان شکایت نزد اميرالمؤمنين‏ عليه السلام آمدند.

حضرت رو به خالد كرد و فرمود: واى بر تو اى خالد! چقدر مطيع خائنين و عهدشكنان هستى! آيا روز غدير براى تو قانع كننده نبود كه اكنون چنين تصميمى گرفته ‏اى؟!<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۴۶ - ۶۲.</ref>

عموجان تو را قسم مى ‏دهم كه سخنى نگويى... .

اكنون كه روز غدير براى اينان قانع كننده نيست به حال خود واگذارشان!! بگذار آنچه قدرت دارند ما را ضعيف نمايند، كه خداوند مولاى ماست و او بهترين حكم كننده است.<ref>بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۴۶ - ۶۲.</ref>

عمر بود كه در روز غدير خم -  وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله مرا براى ولايت نصب كرد -  با رفيقش ابوبكر گفتگو كردند. او گفت: «در اين كه كار پسر عمويش را بالا ببرد هيچ كوتاهى نمى‏ كند»؛ و ديگرى گفت: «در اينكه بازوى پسر عمويش را بلند كند هيچ كوتاهى نمى ‏كند».

عمر با تندى به او نگاه كرد و گفت: «نه به خدا قسم، ابدا اين سخن او را گوش نمى‏ دهم و از او اطاعت نمى‏ كنم»، سپس به او تكيه داد و با تكبر به راه افتادند.<ref>كتاب سليم: حديث ۱۴.</ref>

پس از سه روز كه مى ‏رفت تا با انتخاب عثمان جلسه پايان پذيرد، صاحب غدير اميرالمؤمنين‏ عليه السلام به عنوان [[اتمام حجت]] برخاست و خطاب به پنج نفر ديگر فضائل خود را بر اولويت در احراز مقام خلافت برشمرد و از جمله در حالى كه مردم را قسم مى ‏داد در اين باره فرمود:

آن حضرت هم مرا در غدير خم منصوب كرد ... ، و فرمود: «اى مردم، خداوند صاحب اختيارِ من، و من صاحب اختيارِ مؤمنين هستم و اختيارم بر مؤمنين از خودشان بيشتر است. أَلَا فَمَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ، أللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ».<ref>كتاب سليم: ص ۲۹۶ حديث ۲۵.</ref>

اى مردم، به آنچه مى‏ گويم گوش فرا دهيد ... . اى مردم، شما با ابوبكر و عمر بيعت كرديد در حالى كه بخدا قسم من سزاوارتر و صاحب حق‏تر از آنان به جانشينى پيامبر صلى الله عليه و آله بودم، ولى من خوددارى مى‏ كردم.

يک نفر برخاست و به نيابت از بقيه گفت: هيچكس را سراغ نداريم كه صحيح‏ تر از گفتار تو گفته باشد ... .<ref>بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۳۶۱.</ref>

اين [[تفسیر آیات در خطابه غدیر|تفسیر]] ولايت در غدير صورت گرفت؛ كه هم صاحب آن معرفى شد و هم معناى آن بيان گرديد و هم اهميت آن روشن شد.

اين پنج نفر پس از شهادت به غدير در حضور جمعيت و با حضور صاحب غدير، نشستند.<ref>الاحتجاج: ج ۱ ص ۱۴۵ - ۱۵۵. بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۰ - ۴۱۲.</ref>

صاحب ولايت، جعلى بودن اين حدیث را با استناد به غدير بر ملا ساخت كه اگر خدا نبوت و خلافت را جمع نمى‏ كند پس چگونه پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير طى آن مراسم عظيم صريحاً اين دو را جمع كرد و به صراحت على‏ عليه السلام را خليفه مردم قرار داد؟

«هر كس من نسبت به او صاحب اختيارم على نسبت به او صاحب اختيار است». من چگونه نسبت به آنان صاحب اختيارتر از خودشان هستم در حالى كه آنان امير و حاكم بر من باشند؟!<ref>كتاب سليم: ص ۲۰۴ ح ۱۱. الاحتجاج: ج ۱ ص ۱۴۵ - ۱۵۵. بحار الانوار: ج ۳۱ ص ۴۱۶ - ۴۱۷.</ref>

چطور كسى جز تو نمى‏ تواند از طرف پيامبر صلى الله عليه و آله پيامى را برساند در حالى كه در مواردى به ما فرموده: «فليبلِّغ الشاهد الغائب»؟

در واقع پيامبر صلى الله عليه و آله به همگان دستور داده كه به مردم برسانند حجت و دليل كسانى را كه همه آنچه پيامبر صلى الله عليه و آله بدان مبعوث شده را، از قول او كسى جز ايشان نمى‏ رساند.<ref>كتاب سليم: حديث ۱۱.</ref>

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام فرمود: تو را به خدا قسم مى‏ دهم، آيا از پيامبر صلى الله عليه و آله شنيدى كه مى ‏فرمود: «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ، أللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالَاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ»؟

طلحه گفت: آرى. حضرت فرمود: پس چرا به جنگ من آمده ‏اى؟!! گفت: در خاطرم نبود!!! سپس طلحه به لشكر خود بازگشت و بدين صورت در [[جمل|جنگ جمل]] با يادآورى غدير [[اتمام حجت]] بزرگى شد.<ref>الغدير: ج ۱ ص ۱۸۶.</ref>

تعجب از [[معاویة بن ابی سفیان]] است كه در [[جانشین|خلافت]] با من به نزاع برخاسته و [[امامت]] مرا [[انکار]] مى ‏كند! اى [[مهاجرین]] و [[انصار]] ... ! آيا بر شما واجب نيست كه مرا يارى كنيد و آيا امر من بر شما واجب نيست؟

آيا نمى‏ دانيد كه بيعت من بر حاضر و غايب شما لازم شده؟ پس چرا معاویه و اصحابش در بیعت من خلل وارد مى‏ كنند؟ ... آيا سخن [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] را نشنيديد كه در روز غدير درباره ولايت و صاحب اختيارى من مى‏ فرمود؟!<ref>بحار الانوار: ج ۳۲ ص ۳۸۸.</ref>

به خدا قسم من مى‏ دانم كه تو سزاوارترين مردم به خلافت هستى و از من به آن سزاوارترى، زيرا تو از مهاجرينى هستى كه پيش از همه مسلمان شدند و من از آزادشدگان<ref>اشاره به فتح مكه است كه در آن روز همه مشركين از جمله معاويه و پدر و پسرش از آزاد شدگان پيامبر صلى الله عليه و آله شدند.</ref> هستم. و من مثل سوابق تو در اسلام و خويشاوندى پيامبر و علم تو به كتاب خدا و سنت پيامبرش را ندارم.