|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| از زواياى جالب غدير نقش بانوان در احتجاج به غدير يا نقل [[حدیث غدیر]] است، كه در كمتر ماجرا و حديثى اين اتفاق افتاده است، آن هم به نقل شيعه و [[اهل سنت]].اگر تعداد بانوانى كه نام آنان به عنوان راوىِ داستان غدير در [[تاریخ]] و كتب [[احاديث مرتبط با غدير|حدیث]] مانده است، با آنچه در موارد ديگر كه توسط آنان گزارش شده مقايسه گردد، خواهيم ديد كه حضور زنان در نقل ماجرای غدیر خم و يا استدلال به آن حضور چشمگير است.حتى بيش از موضوعات ديگرى است كه آنان در طريق نقل آن قرار گرفته اند.
| |
|
| |
|
| از نكات قابل توجه در همين زمينه، سلسله سندى است كه در ميان بانوان اهل بيت عليهم السلام در خصوص [[حدیث غدیر]] وجود دارد:
| | شواهد موجود در كتب تاريخى گوياى اين حقيقت است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از آغاز [[رسالت]] با رويكرد عمده زنان به آئين توحيدى روبرو شد.<ref>ماهنامه كوثر، ويژه نامه غدير، ش ۲، سال اول، ارديبهشت ۱۳۷۶)، ص ۸۰-۸۵ .</ref> |
| | |
| به ترتيب پنج «فاطمه» كه هر یک عمه ديگرى است در طريق روايت قرار گرفته اند؛ آغاز آنان ظاهراً [[حضرت معصومه سلام الله علیها|حضرت فاطمه معصومه علیها السلام]]، و در نهايت فاطمه زهرا عليها السلام هستند، كه ششمين «فاطمه» در طريق [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] اند، كه ذيلاً خواهد آمد.
| |
| | |
| با توجه به عنايت ويژه پيامبر صلى الله عليه و آله به حضور مسلمانان در اين رخداد، به همراه آوردن همه همسران و [[معصومین علیهم السلام|اهل بیت علیهم السلام]] خود و نيز شيوه اى كه آن حضرت صلى الله عليه و آله در ابلاغ مأموريت الهى در معرفى مجدّد حضرت امیر عليه السلام در روز غدير اتخاذ كرد، طبيعى بود كه زنان بسيارى نيز مستقيماً شاهد ماجرا باشند.
| |
| | |
| == اتمام حجت بر بانوان با غدير<ref>چهارده قرن با غدير: ص ۳۷. اسرار غدير: ص ۲۷۲. واقعه قرآنى غدير: ص ۱۱۸.</ref>==
| |
| يكى از [[اتمام حجت]] ها بر بانوان، [[بیعت]] گرفتن از بانوان در غدير بود. توضيح اينكه برنامه دوم پس از اتمام [[خطبه غدیر]] بيعت همگانى بود كه بايد آن را اصلى ترين قسمت مراسم بعد از خطابه دانست.
| |
| | |
| در اين مراسم صد و بيست هزار نفر يكى يكى شركت مى كردند و سه روز به طول مى انجاميد.
| |
| | |
| در كنار بيعت مردان فرصت مناسبى را هم براى بانوان تعيين كردند كه آنان نيز در خيمه بيعت حضور يابند.
| |
| | |
| براى اين كار دستور دادند تشت بزرگى از [[آب]] آوردند و پرده اى در وسط آن از يک سو تا سوى ديگر زدند به طورى كه آن را به دو قسمت تقسيم مى كرد و آن سوى پرده از اين سو ديده نمى شد.
| |
| | |
| آنگاه [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین علیه السلام]] در يک سوى پرده مى نشست و دست مبارک را داخل آب مى گذاشت.
| |
| | |
| زنان نيز در سوى ديگر پرده با قرار دادن دست خود در آب بيعت مى كردند و همزمان «السلام عليک يا اميرالمؤمنين» مى گفتند و به حضرتش [[تبریک|تبریک و تهنیت]] مى گفتند.
| |
| | |
| [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] دستور بيعت را درباره همسران خود مؤكد داشتند به خصوص آن كه همه همسران حضرت - از جمله [[عایشه بنت ابی بکر|عایشه]] و [[حفصه بنت عمر|حفصه]] - در اين سفر حضور داشتند.
| |
| | |
| بانوى بزرگ اسلام [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه زهرا علیها السلام]]، ام هانى خواهر اميرالمؤمنين عليه السلام، فاطمه دختر حمزه و اسماء بنت عميس از بانوانى بودند كه در اين بيعت حاضر شدند.
| |
| | |
| بانوان ديگرى نيز بيعت كردند كه به نامشان تصريح نشده، ولى دستور پيامبر صلى الله عليه و آله به عنوان «نساء المؤمنين» نشانگر حضور تعداد قابل توجهى از بانوان در بيعت غدير است.
| |
| | |
| در روزهاى آخر عمر حضرت زهرا عليها السلام عده اى از زنان مهاجر و انصار به عيادت آمدند. آن حضرت در اين فرصت مطالبى درباره مسئله غصب خلافت مطرح كردند و بر آنان [[اتمام حجت]] فرمودند.
| |
| | |
| زنان سخنان حضرت را براى مردان خود نقل كردند، و در پى آن عده اى از سرشناسان [[مهاجرین|مهاجر]] و [[انصار]] به عنوان عذرخواهى نزد حضرت آمدند و عرض كردند:
| |
| | |
| اى سيدة النساء، اگر ابوالحسن اين مطالب را براى ما مى گفت قبل از آنكه پيمان با اهل [[سقیفه]] را محكم كنيم و با آنان [[بیعت]] كنيم، ما هرگز به جاى او با ديگرى بيعت نمى كرديم! حضرت فرمود:
| |
| | |
| از من دور شويد، كه عذرى از شما پذيرفته نيست بعد از آنكه عذرهايتان خواسته شده است. بعد از كوتاهى شما جايى براى امر و نهى باقى نمانده است.
| |
| | |
| (و در روايتى فرمود:) بعد از روز غدير خم خداوند هيچ دليل و عذرى (در برابر ولايت) براى احدى باقى نگذاشته است. (و به روايتى فرمود:) آيا پدرم در روز غدير خم براى احدى عذرى باقى گذاشت؟!<ref>بحار الانوار: ج ۴۳ ص ۱۶۱. دلائل الامامة: ص ۳۸. خصال: ص ۱۷۳. </ref>
| |
| | |
| == حضور بانوان در غدير و در خطبه غدير<ref>اسرار غدير: ص ۴۹. واقعه قرآنى غدير: ص ۷۴. سخنرانى استثنائى غدير: ص ۲۱.</ref>==
| |
| يكى از نكات ماجراى [[غدیر]] همگانى بودن و گستردگى مخاطبان آن است. آن روز كه صد و بيست هزار نفر در برابر [[سخنرانی|منبر]] غدير گوش به سخنان پيامبر صلى الله عليه و آله سپرده بودند، تركيب خانوادگى جالبى تشكيل دهنده آن مخاطبين بود.
| |
| | |
| از يک سو عده اى به صورت خانوادگى در آن مراسم شركت داشتند و افرادى فقط همراه همسر خود و گروهى فقط با پسران يا دختران خود شركت كرده بودند، و مردان و زنانى هم به تنهايى آمده بودند.
| |
| | |
| گروهى ديگر اطفال خردسال خود را همراه آورده بودند.عجيب تر از همه اين موارد بانوان باردارى بودند كه با مساعد نبودن حالشان، براى درک فيض اين سفر همراه كاروان پيامبر صلى الله عليه و آله شدند، و دو كودک در بين راه يا در مكه به دنيا آمدند.
| |
| | |
| در كنار اين نكته، يكى از نكات مورد توجه در [[خطبه غدیر]]، حضور بانوان در جمع مستمعين خطبه است.
| |
| | |
| در روز غدير و پس اقامه [[نماز جماعت در صحرای غدیر|نماز جماعت]] و آماده سازى [[سخنرانی|منبر]] غدير، مردم ناظر بودند كه پيامبر صلى الله عليه و آله بر فراز آن منبر ايستادند و اميرالمؤمنين عليه السلام را فرا خواندند و به او دستور دادند بالاى منبر بيايد و در سمت راستش بايستد.
| |
| | |
| سپس حضرت نگاهى به راست و چپ جمعيت نمودند و منتظر شدند تا مردم كاملاً جمع شوند. زنان نيز در قسمتى از مجلس نشستند كه پيامبر صلى الله عليه و آله را به خوبى مى ديدند.
| |
| | |
| پس از آماده شدن مردم، پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله سخنرانی تاريخی و آخرين خطابه رسمى خود را براى جهانيان آغاز كردند.<ref>بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۷ و ج ۳۷ ص ۲۰۹. عوالم العلوم: ج ۳/۱۵ ص ۴۴، ۹۷ ، ۳۰۱ ، ۳۰۲ . اثبات الهداة: ج ۲ ص ۲۶۷ ح ۳۸۷ ، ۳۹۱ . احقاق الحق: ج ۲۱ ص ۵۳ ، ۵۷ .</ref>
| |
| | |
| == روايت غدير توسط بانوان<ref>اسرار غدير: ص ۱۰۷. چهارده قرن با غدير: ص ۱۲۱. ماهنامه كوثر (ويژه نامه غدير، ش ۲، سال اول، ارديبهشت ۱۳۷۶) : ص ۸۰-۸۵ .</ref>==
| |
| كتب مفصلى در زمينه بحث هاى رجالى و تاريخىِ مربوط به [[حدیث غدیر|سند حديث غدير]] تأليف شده است.
| |
| | |
| در اين كتاب ها، اسماء [[راویان حدیث غدیر از تابعین|راویان حدیث غدیر]] از مرد و زن جمع آورى شده و از نظر رجالى درباره موثق بودن راويان بحث شده و تاريخچه مفصلى از اسناد و راويان حديث غدير تدوين شده و جنبه هاى اعجاب انگيز آن در زمينه هاى اسناد و رجال تبيين گرديده است.
| |
| | |
| شواهد موجود در كتب تاريخى گوياى اين حقيقت است كه پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله از آغاز [[رسالت]] با رويكرد عمده زنان به آئين توحيدى روبرو شد.
| |
|
| |
|
| اولين پذيرنده اسلام [[حضرت خدیجه سلام الله علیها|حضرت خدیجه علیها السلام]] و اولين شهيده جناب سميه مادر عمّار و نيز بانوانى كه از سابقين و [[مهاجرین|مهاجران]] شمرده مى شدند، نمونه روشنى از ارزش زنان در دين اسلام را به نمايش مى گذارند. | | اولين پذيرنده اسلام [[حضرت خدیجه سلام الله علیها|حضرت خدیجه علیها السلام]] و اولين شهيده جناب سميه مادر عمّار و نيز بانوانى كه از سابقين و [[مهاجرین|مهاجران]] شمرده مى شدند، نمونه روشنى از ارزش زنان در دين اسلام را به نمايش مى گذارند. |
