پرش به محتوا

حدیث غدیر امامت امام علی و معصومین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۶: خط ۱۶:


=== الف. روایاتی که امامان را دوازده نفر معرّفی می‌کند ===
=== الف. روایاتی که امامان را دوازده نفر معرّفی می‌کند ===
۱. در صحیح مسلم از جابر بن سمره نقل شده که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: {{متن عربی|لا يزالُ هذَا الاْمْرُ عَزيزا اِلي اِثْني عَشَرَ خَلیفَةً… کُلُّهُمْ مِنْ قُرَيشٍ}}؛<ref>صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳.</ref> پیوسته امر امامت خواهد بود با وجود دوازده خلیفه… که همگی آنان از قریش می‌باشند.»
۱. در صحیح مسلم از جابر بن سمره نقل شده که پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند: {{متن عربی|لا يزالُ هذَا الاْمْرُ عَزيزا اِلي اِثْني عَشَرَ خَلیفَةً… كُلُّهُمْ مِنْ قُرَيشٍ}}؛<ref>صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳.</ref> پیوسته امر امامت خواهد بود با وجود دوازده خلیفه… که همگی آنان از قریش می‌باشند.»


۲. شعبی از مسروق نقل کرده که ما نزد عبدالله بن مسعود نشسته بودیم، در حالی که او برای ما قرآن می‌خواند. مردی به او گفت: آیا از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله پرسیدید که چند نفر بر این امت خلافت خواهند کرد؟ عبدالله در جواب گفت: بلی، ما پرسیدیم «فَقالَ اِثْنا عَشَرَ بِعَدَدِ نُقَباءِ بَنی اِسْرائیلَ؛<ref>مسند احمد حنبل، ج ۶، ص ۳۲۱؛ ر.ک. مجمع الزوائد، ج ۵، ص ۱۹۰؛ مسند ابویعلی موصلی، ج ۸، ص ۴۴۴.</ref> پس فرمود: دوازده نفر به تعداد پیشوایان بنی اسرائیل.»
۲. شعبی از مسروق نقل کرده که ما نزد عبدالله بن مسعود نشسته بودیم، در حالی که او برای ما قرآن می‌خواند. مردی به او گفت: آیا از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله پرسیدید که چند نفر بر این امت خلافت خواهند کرد؟ عبدالله در جواب گفت: بلی، ما پرسیدیم «فَقالَ اِثْنا عَشَرَ بِعَدَدِ نُقَباءِ بَنی اِسْرائیلَ؛<ref>مسند احمد حنبل، ج ۶، ص ۳۲۱؛ ر.ک. مجمع الزوائد، ج ۵، ص ۱۹۰؛ مسند ابویعلی موصلی، ج ۸، ص ۴۴۴.</ref> پس فرمود: دوازده نفر به تعداد پیشوایان بنی اسرائیل.»
خط ۲۹: خط ۲۹:
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در جواب فرمود: <blockquote>همانا وصی و خلیفه بعد از من علی بن ابی طالب [علیهماالسلام] است و بعد از او دو فرزندش حسن و حسین [علیهماالسلام] و بعد از آن دو، نه امام دیگر از صلب حسین[علیه‌السلام] هستند.</blockquote>نعثل می‌گوید: ای محمد[صلی‌الله‌علیه‌وآله] نام آن نه نفر را برایم بگو! پیامبر هم نام یکایک آنها را بیان کرد.»<ref>فرائد السمطین، ج ۲، ص ۱۳۴.</ref>
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در جواب فرمود: <blockquote>همانا وصی و خلیفه بعد از من علی بن ابی طالب [علیهماالسلام] است و بعد از او دو فرزندش حسن و حسین [علیهماالسلام] و بعد از آن دو، نه امام دیگر از صلب حسین[علیه‌السلام] هستند.</blockquote>نعثل می‌گوید: ای محمد[صلی‌الله‌علیه‌وآله] نام آن نه نفر را برایم بگو! پیامبر هم نام یکایک آنها را بیان کرد.»<ref>فرائد السمطین، ج ۲، ص ۱۳۴.</ref>


۲. خوارزمی از سلمان نقل می‌کند: به حضور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله شرفیاب شدیم که حسین علیه‌السلام در آغوش او بود. چشمان او را بوسید و فرمود: {{متن عربی|اِنَّك سَيدٌ اَبُو سادَةٍ، اِنَّك اِمامٌ ابْنُ اِمامٍ اِنَّك حُجّةٌ ابْنُ حُجَّةٍ اَبُو حُجَجٍ تِسْعَةٍ مِنْ صُلْبِکك، تاسِعُهُمْ قائِمُهُمْ}}؛<ref>مقتل الحسین علیه‌السلام، ج ۱، ص ۱۴۶.</ref> به راستی تو سید و پدر سادات هستی، تو خود امام و فرزند امام هستی، تو خود حجت و فرزند حجت [خدایی] و پدر نه حجت از نسل خود هستی که نهمین آنها قائم آنهاست.»
۲. خوارزمی از سلمان نقل می‌کند: به حضور پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله شرفیاب شدیم که حسین علیه‌السلام در آغوش او بود. چشمان او را بوسید و فرمود: {{متن عربی|اِنَّك سَيدٌ اَبُو سادَةٍ، اِنَّك اِمامٌ ابْنُ اِمامٍ اِنَّك حُجّةٌ ابْنُ حُجَّةٍ اَبُو حُجَجٍ تِسْعَةٍ مِنْ صُلْبِكَ تاسِعُهُمْ قائِمُهُمْ}}؛<ref>مقتل الحسین علیه‌السلام، ج ۱، ص ۱۴۶.</ref> به راستی تو سید و پدر سادات هستی، تو خود امام و فرزند امام هستی، تو خود حجت و فرزند حجت [خدایی] و پدر نه حجت از نسل خود هستی که نهمین آنها قائم آنهاست.»


هر چند با تأسف باید گفت که عده‌ای از راویان و مورخان اهل سنت برای سرپوش گذاشتن بر واقعیات از نقل این گونه روایات فرار کرده‌اند، و برخی از آنهایی هم که نقل کرده‌اند، توجیهات غیرقابل قبولی برای آن ارائه نموده‌اند؛ در حالی که احادیث فوق و مشابه آن جز با عقائد شیعه اثناعشری با هیچ عقیده و مذهبی سازگاری ندارد.
هر چند با تأسف باید گفت که عده‌ای از راویان و مورخان اهل سنت برای سرپوش گذاشتن بر واقعیات از نقل این گونه روایات فرار کرده‌اند، و برخی از آنهایی هم که نقل کرده‌اند، توجیهات غیرقابل قبولی برای آن ارائه نموده‌اند؛ در حالی که احادیث فوق و مشابه آن جز با عقائد شیعه اثناعشری با هیچ عقیده و مذهبی سازگاری ندارد.
خط ۵۶: خط ۵۶:
آینده‌ای نه چندان دور، حق را به پیغمبر داد، و دغدغه و نگرانی او را درست و به جا اعلام کرد؛ درست بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، آن‌گاه که در سقیفه جمع شدند و گفتند: چه کسی باید خلیفه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله باشد! واعجبا از این همه خیره‌سری و نادیده گرفتن واقعیات!
آینده‌ای نه چندان دور، حق را به پیغمبر داد، و دغدغه و نگرانی او را درست و به جا اعلام کرد؛ درست بعد از رحلت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، آن‌گاه که در سقیفه جمع شدند و گفتند: چه کسی باید خلیفه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله باشد! واعجبا از این همه خیره‌سری و نادیده گرفتن واقعیات!


اما پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وظیفه داشت مأموریت الهی خویش را به وجه احسن و اتم انجام دهد، لذا باز در ادامه خطبه فرمود: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ بايعُوا عَلِيّا اَمیرَ الْمُؤْمِنينَ عليه‌السلام وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَينَ وَ الاْئِمَّةَ عليهم‌السلام کَلِمَةً طَیِّبَةً باقِيةً، يُهْلِکُ اللّهُ مَنْ غَدَرَ وَ يرْحَمُ مَنْ وَفي}}؛<ref>بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۲۱۲.</ref> ای مردم! پس، از خدا بترسید و با علی امیر مؤمنان و حسن و حسین و امامان علیهم‌السلام به عنوان کلمه پاکیزه باقیه، بیعت کنید! هر کس حیله کند، خداوند او را هلاک می‌کند و هر کس وفا کند، مورد رحمت الهی قرار می‌گیرد.»
اما پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله وظیفه داشت مأموریت الهی خویش را به وجه احسن و اتم انجام دهد، لذا باز در ادامه خطبه فرمود: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ فَاتَّقُوا اللّهَ وَ بايعُوا عَلِيّا اَمیرَ الْمُؤْمِنينَ عليه‌السلام وَ الْحَسَنَ وَ الْحُسَينَ وَ الاْئِمَّةَ عليهم‌السلام كلِمَةً طَيّبَةً باقِيةً، يُهْلِكُ اللّهُ مَنْ غَدَرَ وَ يرْحَمُ مَنْ وَفي}}؛<ref>بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۲۱۲.</ref> ای مردم! پس، از خدا بترسید و با علی امیر مؤمنان و حسن و حسین و امامان علیهم‌السلام به عنوان کلمه پاکیزه باقیه، بیعت کنید! هر کس حیله کند، خداوند او را هلاک می‌کند و هر کس وفا کند، مورد رحمت الهی قرار می‌گیرد.»


==== ۵. اعلان برنامه خاتم الاوصیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله ====
==== ۵. اعلان برنامه خاتم الاوصیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله ====
پیامبر دوراندیش و آینده‌نگر اسلام نه تنها خط امامت را در طول تاریخ ترسیم کرد، و بر پایبندی به آن از مردم بیعت گرفت، بلکه حسن ختام هستی را که با آخرین وصی او و ظهورش تحقق می‌یابد نیز به مردم آن زمان، بلکه به بشریت گوشزد نمود و با صوت جلی فریاد کشید: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ اِنّی نَبيُّ وَ عَلِيُّ وَصِيّ، اَلا اِنَّ خاتَمَ الاْئِمَّةِ مِنَّا الْقائِمُ الْمَهْدِيُّ اَلا اِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَی الدّينِ، اَلا اِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمينَ، اَلا اِنّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَ هادِمُها اَلا اِنَّهُ قاتِلُ کُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ اَهْلِ الشِّرْکِ، اَلا اِنَّهُ الْمُدْرِکُ بِکُلِّ ثارٍ لِاَوْلِیاءِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ اَلا اِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللّهِ}}؛<ref>همان، ص ۲۱۴.</ref> ای مردم! به راستی من نبی، و علی وصی من است. بدانید که آخرین امامان ما مهدی قائم است. بیدار باشید او غالب بر اساس دین، او انتقام گیرنده از ظالمین، او فاتح قلعه‌ها و منهدم کننده آنها، و کشنده هر قبیله‌ای از اهل شرک است. اوست که انتقام دوستان خدای عزیز و جلیل را می‌گیرد و دین خدا را یاری می‌کند.» و در ادامه فرمود: «اوست که از دریای عمیق [معرفت] آب برمی‌دارد، و هر صاحب فضل را با فضلش و صاحب جهالت را با جهلش قسمت می‌دهد. بیدار باشید! او برگزیده خدا، وارث هر علم، و محیط به آن است. اوست که از خداوند خبر می‌دهد،... اوست حجت باقی مانده که بعد از او حجتی نیست و حق جز در نزد او یافت نشود، و نوری جز با او نیست. اوست پیروز شکست‌ناپذیر و ولی خدا و حاکم الهی در میان خلق در روی زمین…»
پیامبر دوراندیش و آینده‌نگر اسلام نه تنها خط امامت را در طول تاریخ ترسیم کرد، و بر پایبندی به آن از مردم بیعت گرفت، بلکه حسن ختام هستی را که با آخرین وصی او و ظهورش تحقق می‌یابد نیز به مردم آن زمان، بلکه به بشریت گوشزد نمود و با صوت جلی فریاد کشید: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ اِنّي نَبيُّ وَ عَلِيُّ وَصِيّ، اَلا اِنَّ خاتَمَ الاْئِمَّةِ مِنَّا الْقائِمُ الْمَهْدِيُّ اَلا اِنَّهُ الظّاهِرُ عَلَي الدّينِ، اَلا اِنَّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظّالِمينَ، اَلا اِنّهُ فاتِحُ الْحُصُونِ وَ هادِمُها اَلا اِنَّهُ قاتِلُ كُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ اَهْلِ الشِّرْك، اَلا اِنَّهُ الْمُدْرِكُ بِكُلِّ ثارٍ لِاَوْلِياءِ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ اَلا اِنَّهُ النّاصِرُ لِدينِ اللّهِ}}؛<ref>همان، ص ۲۱۴.</ref> ای مردم! به راستی من نبی، و علی وصی من است. بدانید که آخرین امامان ما مهدی قائم است. بیدار باشید او غالب بر اساس دین، او انتقام گیرنده از ظالمین، او فاتح قلعه‌ها و منهدم کننده آنها، و کشنده هر قبیله‌ای از اهل شرک است. اوست که انتقام دوستان خدای عزیز و جلیل را می‌گیرد و دین خدا را یاری می‌کند.» و در ادامه فرمود: «اوست که از دریای عمیق [معرفت] آب برمی‌دارد، و هر صاحب فضل را با فضلش و صاحب جهالت را با جهلش قسمت می‌دهد. بیدار باشید! او برگزیده خدا، وارث هر علم، و محیط به آن است. اوست که از خداوند خبر می‌دهد،... اوست حجت باقی مانده که بعد از او حجتی نیست و حق جز در نزد او یافت نشود، و نوری جز با او نیست. اوست پیروز شکست‌ناپذیر و ولی خدا و حاکم الهی در میان خلق در روی زمین…»


==== ۶. رستگاری در گرو اطاعت از امامان ====
==== ۶. رستگاری در گرو اطاعت از امامان ====
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بخش پایانی خطبه را با این جملات تزیین بخشید: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ مَنْ یُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِيًّا وَ الاْئِمَّةَ الَّذينَ ذَکَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوزا عَظيما}}؛<ref>همان، ص ۲۱۷؛ الغدیر، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> ای مردم! هر کس خدا و رسولش و علی و امامانی را که ذکر کردم، اطاعت کند، به رستگاری بزرگ دست یافته است.»
پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله بخش پایانی خطبه را با این جملات تزیین بخشید: {{متن عربی|مَعاشِرَ النّاسِ مَنْ يُطِعِ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ عَلِيًّا وَ الاْئِمَّةَ الَّذينَ ذَكَرْتُهُمْ فَقَدْ فازَ فَوزا عَظيما}}؛<ref>همان، ص ۲۱۷؛ الغدیر، ج ۱، ص ۳۴۰.</ref> ای مردم! هر کس خدا و رسولش و علی و امامانی را که ذکر کردم، اطاعت کند، به رستگاری بزرگ دست یافته است.»


راوی در ذیل خطبه چنین نقل می‌کند: {{متن عربی|فَنادَتْهُ الْقَوْمُ: نَعَمْ سَمِعْنا وَ اَطَعْنا اَمْرَ اللّهِ وَ اَمْرَ رَسُولِهِ بِقُلُوبِنا وَ اَلْسِنَتِنا وَ اَیْدينا وَ تَداکُوا عَلي رَسُولِ اللّهِ صلي الله‌عليه‌وآله وَ عَلي عَلِيّ عليه‌السلام وَ صافَقُوا بِاَیْديهِمْ فَکانَ اَوَّلُ مَنْ صافَقَ رَسُولَ اللّهِ صلی‌الله‌عليه‌وآله الاْوَّلَ وَ الثّانِي وَ الثّالِثَ وَ الرّابِعَ وَ الْخامِسَ، وَ باقِي الْمُهاجِرينَ وَ الاْنْصارِ وَ باقِي النّاسِ عَنْ اخِرِهِمْ عَلي قَدْرِ مَنازِلِهِمْ…}} ؛<ref>همان دو مأخذ پیشین.</ref>پس مردم [یکصدا] گفتند: بله، فرمان خدا و رسولش را با دل و زبان و دستمان شنیدیم و اطاعت کردیم، و [آن گاه] بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و علی علیه‌السلام [برای بیعت] هجوم بردند و دست دادند، و اوّل کسانی که با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بیعت کردند، اولی و دومی و سومی و چهارمی و پنجمی بودند، و باقی مهاجران و انصار و بقیه مردم، بعد از آنها به ترتیب منزلت بیعت کردند.»
راوی در ذیل خطبه چنین نقل می‌کند: {{متن عربی|فَنادَتْهُ الْقَوْمُ: نَعَمْ سَمِعْنا وَ اَطَعْنا اَمْرَ اللّهِ وَ اَمْرَ رَسُولِهِ بِقُلُوبِنا وَ اَلْسِنَتِنا وَ اَیْدينا وَ تَداکُوا عَلي رَسُولِ اللّهِ صلي الله‌عليه‌وآله وَ عَلي عَلِيّ عليه‌السلام وَ صافَقُوا بِاَیْديهِمْ فَکانَ اَوَّلُ مَنْ صافَقَ رَسُولَ اللّهِ صلی‌الله‌عليه‌وآله الاْوَّلَ وَ الثّانِي وَ الثّالِثَ وَ الرّابِعَ وَ الْخامِسَ، وَ باقِي الْمُهاجِرينَ وَ الاْنْصارِ وَ باقِي النّاسِ عَنْ اخِرِهِمْ عَلي قَدْرِ مَنازِلِهِمْ…}} ؛<ref>همان دو مأخذ پیشین.</ref>پس مردم [یکصدا] گفتند: بله، فرمان خدا و رسولش را با دل و زبان و دستمان شنیدیم و اطاعت کردیم، و [آن گاه] بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله و علی علیه‌السلام [برای بیعت] هجوم بردند و دست دادند، و اوّل کسانی که با رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله بیعت کردند، اولی و دومی و سومی و چهارمی و پنجمی بودند، و باقی مهاجران و انصار و بقیه مردم، بعد از آنها به ترتیب منزلت بیعت کردند.»