۴٬۰۶۴
ویرایش
جایگاه حدیث غدیر در راهبردهای بزرگان امامیه در قرن چهارم هجری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۴۰
، ۲۴ آوریل←آثار کلامی- روایی:
| خط ۲۳۲: | خط ۲۳۲: | ||
به نظر می‌رسد یکی از راهبردهای مهم امامیه دراین عصر، تقویت جایگاه مرجعیت فقهای شیعی در جامعه بوده است. با مراجعه به فهرست آثار عیاشی معلوم می‌گردد که دانشمندان و فقهای امامیه در مسائل مختلف اجتماعی ورود کرده‌اند. عیاشی همچنین کتابی دارد با عنوان «فرض طاعة العلماء» -که ابن‌ندیم آن را ذکر می‌کند.<ref>الفهرست، (ابن ندیم) ص۲۴۵.</ref> عنوان برخی از آثار سید مرتضی( مانند: المسائل الطرابلسیه، المسائل الدیملیه، المسائل الطوسیه، المسائل الجرجانیه، المسائل الصیداویه) نیز بیانگر حضور فعال در صحنه‌های اجتماعی است.<ref>الفهرست،(شیخ طوسی) ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> | به نظر می‌رسد یکی از راهبردهای مهم امامیه دراین عصر، تقویت جایگاه مرجعیت فقهای شیعی در جامعه بوده است. با مراجعه به فهرست آثار عیاشی معلوم می‌گردد که دانشمندان و فقهای امامیه در مسائل مختلف اجتماعی ورود کرده‌اند. عیاشی همچنین کتابی دارد با عنوان «فرض طاعة العلماء» -که ابن‌ندیم آن را ذکر می‌کند.<ref>الفهرست، (ابن ندیم) ص۲۴۵.</ref> عنوان برخی از آثار سید مرتضی( مانند: المسائل الطرابلسیه، المسائل الدیملیه، المسائل الطوسیه، المسائل الجرجانیه، المسائل الصیداویه) نیز بیانگر حضور فعال در صحنه‌های اجتماعی است.<ref>الفهرست،(شیخ طوسی) ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> | ||
یکی از استنباط‌های فقهی حدیث غدیر که از قاعده امامت و ولایت نشأت می‌گرفت؛"مسأله ولایت عامه"است. مفید در کتاب «الفصول المختارة»، در بحث «ثبوت الاجتهاد» به شرح و اثبات این مقوله می‌پردازد و در مقام تقابل اجتهاد با ظاهرگرایی می‌نویسد: مسلمان، ناچار به اجتهاد نیاز پیدا می‌کند و چنانچه کسی بر اساس نص و اجماع عمل کند، ما آن را طبق اجتهاد، صحیح می‌دانیم و این همان علت نیاز به مجتهد است. | یکی از استنباط‌های فقهی حدیث غدیر که از قاعده امامت و ولایت نشأت می‌گرفت؛"مسأله ولایت عامه"است. شیخ مفید در کتاب «الفصول المختارة»، در بحث «ثبوت الاجتهاد» به شرح و اثبات این مقوله می‌پردازد و در مقام تقابل اجتهاد با ظاهرگرایی می‌نویسد: مسلمان، ناچار به اجتهاد نیاز پیدا می‌کند و چنانچه کسی بر اساس نص و اجماع عمل کند، ما آن را طبق اجتهاد، صحیح می‌دانیم و این همان علت نیاز به مجتهد است. | ||
او به حق، حیطه ورود فقیه مجتهد و تقلید را در فروع دین می‌داند.<ref>الفصول المختارة، ص۱۰۶-۱۰۵.</ref> بخش دیگری از آثار دانشمندان امامیه، به احکام و آداب غدیر پرداخته؛ که کتاب الکافی، تألیف کلینی<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۶-۵۶۷.</ref> و ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، اثر شیخ صدوق از این دست است. | او به حق، حیطه ورود فقیه مجتهد و تقلید را در فروع دین می‌داند.<ref>الفصول المختارة، ص۱۰۶-۱۰۵.</ref> بخش دیگری از آثار دانشمندان امامیه، به احکام و آداب غدیر پرداخته؛ که کتاب الکافی، تألیف کلینی<ref>الکافی، ج۴، ص۵۶۶-۵۶۷.</ref> و ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، اثر شیخ صدوق از این دست است. | ||
| خط ۲۴۸: | خط ۲۴۸: | ||
اسلوب نوبختی در این کتاب، کلامی است و به شیوه متکلمان اقوال مختلف را ارائه می‌کند و به نقد و جرح آنها می‌پردازد. وی در تعریف امامیه به آیات و نصوص، استناد می‌کند و امامیه را درقرن چهارم این‌گونه تعریف می‌کند: «گفتند گفتار هیچ یک از این دسته ها درست نیست؛ بلکه خداوند بزرگ را از پشت حسن بن علی، بر روی زمین راهبری است و او به روش نخستین و شیوه‌های پیشین، جانشین پدر است»<ref>فرق الشیعه، ص۹۲.</ref> | اسلوب نوبختی در این کتاب، کلامی است و به شیوه متکلمان اقوال مختلف را ارائه می‌کند و به نقد و جرح آنها می‌پردازد. وی در تعریف امامیه به آیات و نصوص، استناد می‌کند و امامیه را درقرن چهارم این‌گونه تعریف می‌کند: «گفتند گفتار هیچ یک از این دسته ها درست نیست؛ بلکه خداوند بزرگ را از پشت حسن بن علی، بر روی زمین راهبری است و او به روش نخستین و شیوه‌های پیشین، جانشین پدر است»<ref>فرق الشیعه، ص۹۲.</ref> | ||
====== متون | ====== متون زیارات و مناقب ====== | ||
تألیف آثاری در باب زیارت، بیانگر بخشی از اهمیت یوم الغدیر بوده است. ازجمله این آثار، کتابی است منسوب به ابوعبدالله محمد قضاعی(زنده | تألیف آثاری در باب زیارت، بیانگر بخشی از اهمیت یوم الغدیر بوده است. ازجمله این آثار، کتابی است منسوب به ابوعبدالله محمد قضاعی(زنده تا۳۴۶ق) که شامل زیارتنامه‌هایی مرتبط با مشهد علی علیه السلام در یوم الغدیر می‌شود.<ref>کتابخانه ابن طاووس و احوال و آثار او، ص۳۶۴.</ref> دیگری کتاب «الزیارات و الفضائل»، تألیف ابوالحسن محمد قمی(م۳۶۸ق) است که به «المزار»، «المزار الکبیر» و «کامل الزیارات» مشهور است.<ref>همان، ص ۶۱۱-۶۱۰.</ref> | ||
از مجموعه آثار مناقب، باید از «المناقب» خوارزمی نام برد که به سیاق کلامی است و مؤلف با بهره‌گیری از ادلّه روایی و عقلیِ متصل به غدیر، حقانیت اهل بیت علیهم السلام را اثبات می‌کند و به احتجاج با منکران می‌پردازد.<ref>المناقب، ص۱۲ و۱۶۲-۱۶۱.</ref> | |||
====== آثار ادبی ====== | ====== آثار ادبی ====== | ||