پرش به محتوا

رویکردهای سه گانه بزرگان تاریخ اهل سنت به غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۲۱۰: خط ۲۱۰:
همچنین در کتاب تاریخی خود با عنوان خُلاصه الوَفا باخبار دار المصطفی، که درباره مدینه منوره تألیف شده است، فصلی را به مساجد واقع شده در راهی که پیامبر در ایام حج و غیر آن به سوی مکه می‌پیموده، اختصاص داده است. او در این فصل، از مسجدِ بعدِ جُحفه - که به گمانش همان مسجد غدیر خم است - نام می‌برد و پس از توضیحاتِ جغرافیایی درباره آن، به موضوع غدیر و نماز ظهر پیامبر در آن مکان، و ایراد جمله {{متن عربی|اللهم مَن كُنتُ مَولاه فعَلي مَولاه}} از زبان مبارک رسول خدا  صلی الله علیه و آله  پس از بالا بردن دست علی علیه السلام  اشاره می‌کند.<ref>اخبار الدوَل وآثار الاوَل فی التاریخ، ج۱، ص۳۰۵.</ref>
همچنین در کتاب تاریخی خود با عنوان خُلاصه الوَفا باخبار دار المصطفی، که درباره مدینه منوره تألیف شده است، فصلی را به مساجد واقع شده در راهی که پیامبر در ایام حج و غیر آن به سوی مکه می‌پیموده، اختصاص داده است. او در این فصل، از مسجدِ بعدِ جُحفه - که به گمانش همان مسجد غدیر خم است - نام می‌برد و پس از توضیحاتِ جغرافیایی درباره آن، به موضوع غدیر و نماز ظهر پیامبر در آن مکان، و ایراد جمله {{متن عربی|اللهم مَن كُنتُ مَولاه فعَلي مَولاه}} از زبان مبارک رسول خدا  صلی الله علیه و آله  پس از بالا بردن دست علی علیه السلام  اشاره می‌کند.<ref>اخبار الدوَل وآثار الاوَل فی التاریخ، ج۱، ص۳۰۵.</ref>


- احمد بن یوسف قِرْمانی دمشقی (ف۱۰۱۹ق) از جمله علمای راوی حدیث غدیردر قرن یازدهم، در کتاب اخبار الدوَل وآثار الاوَل فی التاریخ، به حدیث غدیر خم اشاره می‌کند.[vii]
=== '''۱۴. احمد بن یوسف قرمانی دمشقی''' ===
 
احمد بن یوسف قِرْمانی دمشقی (م۱۰۱۹ق) از جمله علمای راوی حدیث غدیر در قرن یازدهم، در کتاب اخبار الدوَل وآثار الاوَل فی التاریخ، به حدیث غدیر خم اشاره می‌کند.<ref>الغدیر، ج۱، ص۱۴۵.</ref>
- ابوالعرفان صَبان شافعی مصری (ف۱۲۰۶ق) در اسْعاف الراغبی نفی سیره المصطفی و فضائل اهل بیته الطاهرین - که در حاشیه نور الابصار شَبَلَنجی چاپ شده است - در صفحه۱۵۳می‌گوید: «رسول خدا۹ در روز غدیر خم فرمود: مَن کُنتُ مَولاه فعَلی مَولاه اللهم والِ مَن والاه وعادِ مَن عاداه وانصُر مَن نصَرَه واخْذُل مَن خذَلَه و ادِرِ الحَق معَه حیثُ دارَ، و این حدیث را سی نفر از صحابه از پیامبر روایت نموده‌اند که بسیاری از طرق آن، صحیح یا حسَن است».[viii]
 
- زَینِی دَحْلان مَکی شافعی (ف۱۳۰۴ق) در الفتوحات الاسلامیه جلد۲، صفحه۳۰۶، می‌نویسد: «عمر (رض) علیبنابیطالب و اهلبیت رسول خدا  صلی الله علیه و آله  را دوست می‌داشت، که در این خصوص مطالب زیادی از او روایت شده؛ و از آن جمله است: هنگامی که پیامبر فرمود: مَن کُنتُ مَولاه فعَلی مَولاه، ابوبکر و عمر، گفتند: ای فرزند ابوطالب! مولای هر مرد و زن مؤمن شدی».[ix]
----


=== '''۱۵. ابوالعرفان صَبان شافعی مصری''' ===
ابوالعرفان صَبان شافعی مصری (م۱۲۰۶ق) در اسْعاف الراغبی نفی سیره المصطفی و فضائل اهل بیته الطاهرین - که در حاشیه نور الابصار شَبَلَنجی چاپ شده است - در صفحه۱۵۳می‌گوید: «رسول خدا در روز غدیر خم فرمود: {{متن عربی|مَن كُنتُ مَولاه فعَلي مَولاه اللهم والِ مَن والاه وعادِ مَن عاداه وانصُر مَن نصَرَه واخْذُل مَن خذَلَه و ادِرِ الحَق معَه حيثُ دارَ}}، و این حدیث را سی نفر از صحابه از پیامبر روایت نموده‌اند که بسیاری از طرق آن، صحیح یا حسَن است».<ref>الغدیر، ج۱، ص۱۴۵.</ref>


=== '''۱۶. زینی دحلان''' ===
زَینِی دَحْلان مَکی شافعی (م۱۳۰۴ق) در الفتوحات الاسلامیه جلد۲، صفحه۳۰۶، می‌نویسد: «عمر (رض) علی بن ابی طالب و اهل بیت رسول خدا صلی الله علیه و آله را دوست می‌داشت، که در این خصوص مطالب زیادی از او روایت شده؛ و از آن جمله است: هنگامی که پیامبر فرمود: {{متن عربی|مَن كُنتُ مَولاه فعَلي مَولاه}}، ابوبکر و عمر، گفتند: ای فرزند ابوطالب! مولای هر مرد و زن مؤمن شدی».<ref>همان، ج۱، ص۲۸۲ و ۲۸۳.</ref>


=== '''۱۷. شهاب الدین سلاوی''' ===
شهاب الدین سَلاوی (م۱۳۱۵ق) در الاستقصَا لاخبار دُوَل المَغرب الاقصَی، با بیان اینکه فضایل و مناقب علی علیه السلام در عدالت و حسن سیرت، اجل از آن است که بتوان بدان احاطه یافت، به احادیث نبوی غدیر، اعطای پرچم، و حدیث منزلت اشاره می‌کند.<ref>الاستقصَا لاخبار دُوَل المَغرب الاقصَی، ج۱، ص۱۱۲.</ref>


=== '''۱۸. شیخ یوسف نبهانی''' ===
شیخ یوسف نَبْهانی بیروتی (معاصر) در صفحه ۱۱۳ کتاب خود الشرَف المُؤَبد لآل محمد، از طریق ابن ابی شَیبه، از زیدبن یُثَیْع، به مناشده حضرت علی علیه السلام  در روز رَحْبه اشاره می‌کند.<ref>الغدیر، ج۱، ص۱۷۱ و ۱۷۲.</ref>


 
== ج) سکوت مطلق یا انکار صریح ==
 
 
[viii]. الغدیر، ج۱، ص۱۴۵.
 
[ix]. همان، ج۱، ص۲۸۲ و ۲۸۳.
 
- شهاب الدین سَلاوی (ف۱۳۱۵ق) در الاستقصَا لاخبار دُوَل المَغرب الاقصَی، با بیان اینکه فضایل و مناقب علی۷ در عدالت و حسن سیرت، اجل از آن است که بتوان بدان احاطه یافت، به احادیث نبوی غدیر، اعطای پرچم، و حدیث منزلت اشاره می‌کند.[i]
 
- شیخ یوسف نَبْهانی بیروتی (معاصر) در صفحه ۱۱۳ کتاب خود الشرَف المُؤَبد لآل محمد، از طریق ابنابیشَیبه، از زیدبنیُثَیْع، به مناشده حضرت علی  علیه السلام  در روز رَحْبه اشاره می‌کند.[ii]
 
'''ج) سکوت مطلق یا انکار صریح'''
 
در برابر دو گروه نخست، برخی مورخان عامه، حادثه عظیم غدیر را ساخته و پرداخته ذهن شیعه دانسته و با دید تردید و انکار، به آن موضوع حساس تاریخی نگریسته‌اند. آنان انکار خود را یا صراحتاً بیان کردهاند یا در برابر آن سکوت اختیار نموده و حتی سطری از آن حادثه بزرگ در تاریخ‌های خود ننگاشته‌اند.
در برابر دو گروه نخست، برخی مورخان عامه، حادثه عظیم غدیر را ساخته و پرداخته ذهن شیعه دانسته و با دید تردید و انکار، به آن موضوع حساس تاریخی نگریسته‌اند. آنان انکار خود را یا صراحتاً بیان کردهاند یا در برابر آن سکوت اختیار نموده و حتی سطری از آن حادثه بزرگ در تاریخ‌های خود ننگاشته‌اند.


خط ۲۴۳: خط ۲۳۵:


علامه سخن خود را از علم تاریخ، به علم حدیث، تفسیر، عقیده‌شناسی و لغتنامه‌نویسی می‌گستراند و به جایگاه و اهمیت غدیر در این علوم اشاره می‌کند.[iv]
علامه سخن خود را از علم تاریخ، به علم حدیث، تفسیر، عقیده‌شناسی و لغتنامه‌نویسی می‌گستراند و به جایگاه و اهمیت غدیر در این علوم اشاره می‌کند.[iv]
----[i]. الاستقصَا لاخبار دُوَل المَغرب الاقصَی، ج۱، ص۱۱۲.
----
 


[ii]. الغدیر، ج۱، ص۱۷۱ و ۱۷۲.


[iii]. الغدیر، ج۱، ص۵ و ۶.
[iii]. الغدیر، ج۱، ص۵ و ۶.
۴٬۰۶۴

ویرایش