۲۱٬۹۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
<big>اسناد و مدارک موجود و بى شمار، صحت اين واقعه را تأييد مى كنند، از ميان راويان [[حدیث]] بيش از ۱۱۰ نفر از صحابه، ۸۴ نفر از تابعين و ۳۶۰ نفر از علما از قرن دوم تا حال حاضر اعم از شيعه و سنى آن را نقل كرده اند.</big> | <big>اسناد و مدارک موجود و بى شمار، صحت اين واقعه را تأييد مى كنند، از ميان راويان [[حدیث]] بيش از ۱۱۰ نفر از صحابه، ۸۴ نفر از تابعين و ۳۶۰ نفر از علما از قرن دوم تا حال حاضر اعم از شيعه و سنى آن را نقل كرده اند.</big> | ||
<big>آينه سر تا پاى ملل عالم و نماينده قبايل و عشاير و فرق و اقوام تاريخ آن هاست. هيچ چيز مانند تاريخ معرّف قومى نيست. تاريخ اسلام از حوادث بسيارى مشحون است، كه مهمتر از همه آنها اهميت غدير خم است. هر حادثه و هر ملتى يک نوع مواد و مصالحى براى اجتماع خود دارد. مواد و مصالح غدير خم و ايمان به توحيد و بعثت خاتم النبيين صلى الله عليه وآله و آموزش و پرورش قرآن براى رشد عقلى بشر است، و هيچ عاملى در اين تربيت و تعليم عميق تر و مؤثرتر از وجود امام عليه السلام نبوده و نيست؛ كه مانند آئينه درخشان تاريخ اسلام را انعكاس مى دهد. اهميت غدير خم از آن است كه على عليه السلام با همه فضائلش معرفى شده است. آن حضرت حجتى روشن از خدا به زبان | <big>آينه سر تا پاى ملل عالم و نماينده قبايل و عشاير و فرق و اقوام تاريخ آن هاست. هيچ چيز مانند تاريخ معرّف قومى نيست. تاريخ اسلام از حوادث بسيارى مشحون است، كه مهمتر از همه آنها اهميت غدير خم است. هر حادثه و هر ملتى يک نوع مواد و مصالحى براى اجتماع خود دارد. مواد و مصالح غدير خم و ايمان به توحيد و بعثت خاتم النبيين صلى الله عليه وآله و آموزش و پرورش قرآن براى رشد عقلى بشر است، و هيچ عاملى در اين تربيت و تعليم عميق تر و مؤثرتر از وجود امام عليه السلام نبوده و نيست؛ كه مانند آئينه درخشان تاريخ اسلام را انعكاس مى دهد. اهميت غدير خم از آن است كه على عليه السلام با همه فضائلش معرفى شده است. آن حضرت حجتى روشن از خدا به زبان پيامبر صلى الله عليه وآله بر خلق امت است.</big> | ||
<big>خطبه غدير روح سخن و نتيجه عمر پيامبر صلى الله عليه و آله است. اين خطبه حاصل دين و ضامن سعادت و متضمن حساس ترين نكات آموزش و پرورش است. اين خطبه بلندگوى قرآن و آئينه روحيه نبوت و امامت است. در اين خطبه مهيّج و مستدل و منطقى و مستند به وحى و قرآن، راه مستقيم و روشن و هموار زندگى را نشان مى دهد. در اين خطبه هدف اصلى از آمدن و رفتن و كمال مطلوب و طريقه نجاح و فلاح و رهايى از قيود مشكلات ارائه شده است.</big> | <big>خطبه غدير روح سخن و نتيجه عمر پيامبر صلى الله عليه و آله است. اين خطبه حاصل دين و ضامن سعادت و متضمن حساس ترين نكات آموزش و پرورش است. اين خطبه بلندگوى قرآن و آئينه روحيه نبوت و امامت است. در اين خطبه مهيّج و مستدل و منطقى و مستند به وحى و قرآن، راه مستقيم و روشن و هموار زندگى را نشان مى دهد. در اين خطبه هدف اصلى از آمدن و رفتن و كمال مطلوب و طريقه نجاح و فلاح و رهايى از قيود مشكلات ارائه شده است.</big> | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
<big>به فرجام نيک و بد اعتقادى راسخ دارد، و مؤمن و مطمئن است كه در سازمان منظم آفرينش - كه حسابى دقيق و تخلف ناپذير است - در همه چيز حكم فرماست. هر خوبى و بدى - و لو بسيار اندک - پاداش و عقوبتى حتمى دارد. بنابراين، سرمايه عمر چنين انسانى عمل صالح و پيشه او تقوى است. نتيجتاً بر پستى ها چيره و بر قدرتها و جاذبيت هاى كاذب فائق و بر باطل غالب است.</big> | <big>به فرجام نيک و بد اعتقادى راسخ دارد، و مؤمن و مطمئن است كه در سازمان منظم آفرينش - كه حسابى دقيق و تخلف ناپذير است - در همه چيز حكم فرماست. هر خوبى و بدى - و لو بسيار اندک - پاداش و عقوبتى حتمى دارد. بنابراين، سرمايه عمر چنين انسانى عمل صالح و پيشه او تقوى است. نتيجتاً بر پستى ها چيره و بر قدرتها و جاذبيت هاى كاذب فائق و بر باطل غالب است.</big> | ||
<big>بررسى مفهوم و سيماى انسان كامل در خطبه غدير، خطوط كلى اين چهره الهى بشرى را به گونه اى شفاف و روشن بيان مى دارد. و از آنجا كه اين خطبه شريف از سرچشمه زلال وحى سيراب گشته و از وجود متبرک «ما ينطق عن الهوى» صادر گرديده است، مى توان يكى از بهترين منابع بررسى محورهاى تجلى سيماى انسان كامل در لسان روايات اسلامى باشد.</big> | <big>بررسى مفهوم و سيماى انسان كامل در خطبه غدير، خطوط كلى اين چهره الهى بشرى را به گونه اى شفاف و روشن بيان مى دارد. و از آنجا كه اين خطبه شريف از سرچشمه زلال وحى سيراب گشته و از وجود [[متبرک]] «ما ينطق عن الهوى» صادر گرديده است، مى توان يكى از بهترين منابع بررسى محورهاى تجلى سيماى انسان كامل در لسان روايات اسلامى باشد.</big> | ||
<big>خصوصاً با توجه به اينكه در متن اين خطبه مفهوم انسان كامل به گونه اى عميق و تنگاتنگ با مفهوم ولى و ولايت الهى پيوند خورده است. شايد بتوان گفت خاستگاه پيوند ريشه دار مفهوم ولىّ و انسان كامل و امام، متن آيات و رواياتى از اين دست است. تا جايى كه نمود بيرونى اين هر سه مفهوم در هر زمانى در عالم واقع يكى است. نماياندن گوشه اى از محورهاى تجلى سيماى انسان كامل در خطبه غدير هدفى است كه اين نگارش به دنبال بررسى آن است.</big> | <big>خصوصاً با توجه به اينكه در متن اين خطبه مفهوم انسان كامل به گونه اى عميق و تنگاتنگ با مفهوم ولى و ولايت الهى پيوند خورده است. شايد بتوان گفت خاستگاه پيوند ريشه دار مفهوم ولىّ و انسان كامل و امام، متن آيات و رواياتى از اين دست است. تا جايى كه نمود بيرونى اين هر سه مفهوم در هر زمانى در عالم واقع يكى است. نماياندن گوشه اى از محورهاى تجلى سيماى انسان كامل در خطبه غدير هدفى است كه اين نگارش به دنبال بررسى آن است.</big> | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
===<big>تجلّى سيماى انسان كامل در آيات قرآنىِ خطبه غدير</big>=== | ===<big>تجلّى سيماى انسان كامل در آيات قرآنىِ خطبه غدير</big>=== | ||
<big>قرآن مجيد و روايات امام را شخصيت جامع ويژگى هاى آسمانى و زمينى معرفى مى كند. تصويرى كه حضرت ختمى مرتبت صلى الله عليه | <big>قرآن مجيد و روايات امام را شخصيت جامع ويژگى هاى آسمانى و زمينى معرفى مى كند. تصويرى كه حضرت ختمى مرتبت صلى الله عليه و آله در خطبه غدير از انسان كامل ترسيم مى كند از پشتوانه بسيار محكم تأييدات قرآنى برخوردار است. ظهور و بروز مفهوم ولىّ و انسان كامل در خطبه غدير، نمودى بسيار چشمگير دارد. تا جايى كه خطيب يگانه غدير در حدود ۲۲ بار در جاى جاى خطبه از آيات قرآنى در تأييد و انتساب ولىّ پس از خود بهره برده است.</big> | ||
<big>حضرت در ابتداى طرح مبحث ولايت به آيه اى استشهاد مى كند كه در جريان همان واقعه بر حضرتش نازل شده، و ظهور معنايى نسبتاً آشكارى در طرح يک مسئله بسيار كليدى دارد. چنانكه مى بينيم مفهوم آيه بيانگر وصول به مرحله نهايى معرفت الهى است، كه اگر نداى آن به گوش همه بشريت نرسد رسالت پيامبرصلى الله عليه وآله ناتمام مى ماند:</big> | <big>حضرت در ابتداى طرح مبحث ولايت به آيه اى استشهاد مى كند كه در جريان همان واقعه بر حضرتش نازل شده، و ظهور معنايى نسبتاً آشكارى در طرح يک مسئله بسيار كليدى دارد. چنانكه مى بينيم مفهوم آيه بيانگر وصول به مرحله نهايى معرفت الهى است، كه اگر نداى آن به گوش همه بشريت نرسد رسالت پيامبرصلى الله عليه وآله ناتمام مى ماند:</big> | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
<big>در ساحت دين اسلام انسان كامل در قالب چهارده معصوم عليهم السلام ظهور پيدا كرده است، و تمام ويژگى هاى انسان كامل در «ولايت» خلاصه مى شود، و «امامت» ظهور ولايت است. ولايتى كه حق دخل و تصرف در امور مولى عليه است. ولايت از آن خداست كه از رگ گردن به ما نزديک تر است. ولايت خدا از مجراى انسان كامل اعمال مى شود: «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم»، «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنو الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكوة و هم راكعون»؛ ولايت منحصر به خدا، رسول خدا و كسانى است كه در نماز زكات مى دهند. شيعه و سنى معتقدند اين مسئله فقط در مورد حضرت على عليه السلام رخ داده است. از ديدگاه شيعه چون ائمه عليهم السلام همه نورى واحد هستند، اين آيه در مورد وجود مبارک ايشان نيز صدق مى كند.</big> | <big>در ساحت دين اسلام انسان كامل در قالب چهارده معصوم عليهم السلام ظهور پيدا كرده است، و تمام ويژگى هاى انسان كامل در «ولايت» خلاصه مى شود، و «امامت» ظهور ولايت است. ولايتى كه حق دخل و تصرف در امور مولى عليه است. ولايت از آن خداست كه از رگ گردن به ما نزديک تر است. ولايت خدا از مجراى انسان كامل اعمال مى شود: «اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم»، «انما وليكم الله و رسوله و الذين آمنو الذين يقيمون الصلاة و يؤتون الزكوة و هم راكعون»؛ ولايت منحصر به خدا، رسول خدا و كسانى است كه در نماز زكات مى دهند. شيعه و سنى معتقدند اين مسئله فقط در مورد حضرت على عليه السلام رخ داده است. از ديدگاه شيعه چون ائمه عليهم السلام همه نورى واحد هستند، اين آيه در مورد وجود مبارک ايشان نيز صدق مى كند.</big> | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۴: | ||
===<big>محورهاى انعكاس سيماى انسان كامل در خطبه</big>=== | ===<big>محورهاى انعكاس سيماى انسان كامل در خطبه</big>=== | ||
<big>با نگاهى اجمالى به مضامين ناب و بلند خطبه حضرت رسول صلى الله عليه وآله، خطوط روشنى از شخصيت والا و نمادين رهبرى جاودانه را در مى يابيم، كه نه آنچنان دور و دست نيافتنى و كبريايى است كه انسان ها در مواجهه با آن احساس كنند كه هيچ گونه مجالى براى پيروى از اين شخصيت بزرگوار ندارند و حتى امكان شبيه سازى و الگوبردارى از آن ميسر نيست، و نه آنچنان دست يافتنى و نزديک به شخصيت هاى عادى است كه رغبت پيروى و الگوبردارى را از انسان ها بگيرد. تصويرى كه از انسان كامل در اين خطبه ارائه شده است در | <big>با نگاهى اجمالى به مضامين ناب و بلند خطبه حضرت رسول صلى الله عليه وآله، خطوط روشنى از شخصيت والا و نمادين رهبرى جاودانه را در مى يابيم، كه نه آنچنان دور و دست نيافتنى و كبريايى است كه انسان ها در مواجهه با آن احساس كنند كه هيچ گونه مجالى براى پيروى از اين شخصيت بزرگوار ندارند و حتى امكان شبيه سازى و الگوبردارى از آن ميسر نيست، و نه آنچنان دست يافتنى و نزديک به شخصيت هاى عادى است كه رغبت پيروى و الگوبردارى را از انسان ها بگيرد. تصويرى كه از انسان كامل در اين خطبه ارائه شده است در يک افق معرفتى وسيع و نورانى تجلى مى يابد؛ به گونه اى كه در هر زمان و مكانى و براى هر انسانى برخاسته از هر سطح فرهنگ، آگاهى، و نظام دينى، جذاب، لطيف و بزرگ و ستودنى است:</big> | ||
<big>'''الف) تعيين و نصب ولىّ و انسان كامل از جانب پروردگار'''</big> | <big>'''الف) تعيين و نصب ولىّ و انسان كامل از جانب پروردگار'''</big> | ||