پرش به محتوا

اسناد خطبه طولانی پیامبر در غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۵۵: خط ۵۵:
در ميان آثار موجود، «التحصين» آخرين منبعى است كه سند جديدى از خطبه طولانى غدير ارائه كرده است. اين كتاب با هدفى كه «اليقين» به دنبال آن بوده گرد آورى شده است.<ref>در ادامه به هدف تأليف كتاب «اليقين»خواهيم پرداخت. </ref>
در ميان آثار موجود، «التحصين» آخرين منبعى است كه سند جديدى از خطبه طولانى غدير ارائه كرده است. اين كتاب با هدفى كه «اليقين» به دنبال آن بوده گرد آورى شده است.<ref>در ادامه به هدف تأليف كتاب «اليقين»خواهيم پرداخت. </ref>


سيد بن طاووس پس از اتمام نگارش «اليقين» آن چنان كه خود بيان كرده، با روايات فراوان ديگرى مواجه مى‏ شود كه هم مضمون روايات كتاب «اليقين»است. اما يا آن ها را در كتاب «اليقين»نياورده، و يا با طريقى ديگر آن را نقل كرده است.
سيد بن طاووس پس از اتمام نگارش «اليقين» آن چنان كه خود بيان كرده، با روايات فراوان ديگرى مواجه مى‏ شود كه هم مضمون روايات كتاب «اليقين»است. اما يا آن ها را در كتاب «اليقين» نياورده، و يا با طريقى ديگر آن را نقل كرده است.


از اين رو، به جهت آن كه اين روايات از بين نروند، آن ها را در كتاب جديدى با عنوان «التحصين لاسرار ما زاد من كتاب اليقين»جمع مى‏ نمايد.<ref>  و كنت قد وجدت نحو خمسين حديثاً فى معانى ابواب كتاب اليقين. مصنفها غير من ذكرناه، اذ طرقها غير ما تضمّنه ما رويناه فيه عن المخالفين او الموافقين و اشفقت ان تضيع باهمالها و انه لا يظفر غيرنا بحالها، و ان اكون يوم القيامة مطالباً بجمع شتاتها و نفع مهماتها. التحصين، مقدمه مؤلف. </ref>
از اين رو، به جهت آن كه اين روايات از بين نروند، آن ها را در كتاب جديدى با عنوان «التحصين لاسرار ما زاد من كتاب اليقين»جمع مى‏ نمايد.<ref>  و كنت قد وجدت نحو خمسين حديثاً فى معانى ابواب كتاب اليقين. مصنفها غير من ذكرناه، اذ طرقها غير ما تضمّنه ما رويناه فيه عن المخالفين او الموافقين و اشفقت ان تضيع باهمالها و انه لا يظفر غيرنا بحالها، و ان اكون يوم القيامة مطالباً بجمع شتاتها و نفع مهماتها. التحصين، مقدمه مؤلف. </ref>
خط ۷۵: خط ۷۵:
براى نمونه، نقل فضائل خاصه امير المؤمنين ‏عليه السلام از زبان دشمنان سرسخت و متعصب ايشان -  كه يا دلالت قطعى بر ولايت آن حضرت و يا ضرر قابل اعتنايى براى راوى مورد بحث داشته باشد -  چنين حالتى را در پى دارد و ما به صدق موردى آن راوى در هنگام اين نقل اطمينان پيدا مى‏ كنيم.
براى نمونه، نقل فضائل خاصه امير المؤمنين ‏عليه السلام از زبان دشمنان سرسخت و متعصب ايشان -  كه يا دلالت قطعى بر ولايت آن حضرت و يا ضرر قابل اعتنايى براى راوى مورد بحث داشته باشد -  چنين حالتى را در پى دارد و ما به صدق موردى آن راوى در هنگام اين نقل اطمينان پيدا مى‏ كنيم.


پس ما در مواجه با چنين نقلى از سوى اين راوى كه دشمن على الاطلاق حضرت امير عليه السلام است، سخن او را اصالتاً محكوم به صحت قلمداد مى‏ كنيم. چه اين كه عقلاً مورد پذيرش نيست كه اين راوى مطلبى را كه كاملاً به ضرر خود او يا به ضرر مسلمات عقيدتى مكتب او است، عمداً جعل كرده باشد. توجه شود كه اين مثال تنها يكى از حالت‏ هاى ممكن براى اطمينان موردى به يک راوى است.
پس ما در مواجهه با چنين نقلى از سوى اين راوى كه دشمن على الاطلاق حضرت امير عليه السلام است، سخن او را اصالتاً محكوم به صحت قلمداد مى‏ كنيم. چه اين كه عقلاً مورد پذيرش نيست كه اين راوى مطلبى را كه كاملاً به ضرر خود او يا به ضرر مسلمات عقيدتى مكتب او است، عمداً جعل كرده باشد. توجه شود كه اين مثال تنها يكى از حالت‏ هاى ممكن براى اطمينان موردى به يک راوى است.


بنابر اين و به طور كلى، اگر يك راوى ضابط كه در ميان هم كيشان خود مطرود نيست و شهرت به ضعف ندارد ناقل خبرى باشد كه آن خبر نصاً و قطعاً بر خلاف مسلمات عقايد او دلالت كند، نقل او به طور خاص در اين مورد محكوم به صدق و حجت است. زيرا طبق نظريه ياد شده، بر عدم تعمّد بر كذب او در اين مورد اطمينان حاصل مى ‏شود.
بنابر اين و به طور كلى، اگر يك راوى ضابط كه در ميان هم كيشان خود مطرود نيست و شهرت به ضعف ندارد ناقل خبرى باشد كه آن خبر نصاً و قطعاً بر خلاف مسلمات عقايد او دلالت كند، نقل او به طور خاص در اين مورد محكوم به صدق و حجت است. زيرا طبق نظريه ياد شده، بر عدم تعمّد بر كذب او در اين مورد اطمينان حاصل مى ‏شود.
خط ۹۲: خط ۹۲:


===='''«التحصين»و خطبه طولانی غدیر'''====
===='''«التحصين»و خطبه طولانی غدیر'''====
سيد بن طاووس اين خطبه را از كتاب « نور الهدى و المنجى من الردى»تأليف حسن بن ابى‏ طاهر احمد بن محمد نقل كرده است. وى در ابتدا كتاب «التحصين»در اين خصوص اين گونه نوشته است:
سيد بن طاووس اين خطبه را از كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف حسن بن ابى‏ طاهر احمد بن محمد نقل كرده است. وى در ابتدا كتاب «التحصين» در اين خصوص اين گونه نوشته است:


رأينا ذلک فى كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف الحسن بن ابى ‏طاهر احمد بن محمد بن الحسين الجاوابى<ref>در دو كتاب «رياض العلماء» و «الثقات العيون» به صورت «جاوابى»« ذكر شده است. ولى علامه طهرانى در «الذريعة»نام او را «جاوانى»ضبط كرده است. رياض العلماء: ج ۱ ص ۱۵۶. الثقات العيون: ص ۵۴ . الذريعة: ج ۲۶ ص ۳۸۷. </ref>، و عليه خط الشيخ السعيد الحافظ محمد بن محمد المعروف بابن‏ الكمال<ref>در نسخه مخلوط «التحصين»كه در كتاب «خاتمة المستدرك» تأليف ميرزا حسين نورى طبرسى: ج ۳ ص ۲۷، از آن ياد شده است و «المعروف بابن ‏الكِآل» آمده است. </ref> بن هارون. و انهما قد اتفقا على تحقيق ما فيه و تصديق معانيه.
{{متن عربی|رأينا ذلک فى كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف الحسن بن ابى ‏طاهر احمد بن محمد بن الحسين الجاوابى}}<ref>در دو كتاب «رياض العلماء» و «الثقات العيون» به صورت «جاوابى»« ذكر شده است. ولى علامه طهرانى در «الذريعة»نام او را «جاوانى»ضبط كرده است؛ رياض العلماء، ج ۱ ص ۱۵۶؛ الثقات العيون، ص ۵۴؛ الذريعة، ج ۲۶ ص ۳۸۷. </ref>{{متن عربی|و عليه خط الشيخ السعيد الحافظ محمد بن محمد المعروف بابن‏ الكمال بن هارون. و انهما قد اتفقا على تحقيق ما فيه و تصديق معانيه.}}<ref>در نسخه مخلوط «التحصين»كه در كتاب «خاتمة المستدرك» تأليف ميرزا حسين نورى طبرسى: ج ۳ ص ۲۷، از آن ياد شده است و «المعروف بابن ‏الكِآل» آمده است. </ref>


نتيجه پژوهش در سند خطبه طولانى غدير در«التحصين» :
نتيجه پژوهش در سند خطبه طولانى غدير در«التحصين» :
۴٬۰۶۴

ویرایش