۴٬۰۶۴
ویرایش
اسناد خطبه طولانی پیامبر در غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع موجود و غير موجود خطبه طولانى غدير
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== منابع موجود و غير موجود خطبه طولانى غدير == | == منابع موجود و غير موجود خطبه طولانى غدير == | ||
نويسنده «نور الامير» مى نويسد: {{متن عربی|إنّ خطبة الغدير لم ترد في مصادر أهل السنّة ، وإنّما نقلتها شيعة أهل البيت عليهم السلام}}<ref> نور الامير فى تثبيت خطبة الغدير، ص ۵۳ . </ref>: خطبه غدير در مصادر اهل سنت نيامده، و فقط شيعيان اهل بيت عليهم السلام آن را نقل كرده اند. بى گمان اين سخن بدون در نظر گرفتن سه قيد ذيل صحيح نيست: | نويسنده «نور الامير» مى نويسد: {{متن عربی|إنّ خطبة الغدير لم ترد في مصادر أهل السنّة ، وإنّما نقلتها شيعة أهل البيت عليهم السلام...}}<ref> نور الامير فى تثبيت خطبة الغدير، ص ۵۳ . </ref>: خطبه غدير در مصادر اهل سنت نيامده، و فقط شيعيان اهل بيت عليهم السلام آن را نقل كرده اند. بى گمان اين سخن بدون در نظر گرفتن سه قيد ذيل صحيح نيست: | ||
الف. اولاً بايد منظورمان از منابع و مصادر اهل سنت، منابع موجود و در دسترس آنان باشد. كه مؤلف محترم در جايى ديگر از اين كتاب به نوعى به اين قيد اشاره كرده است.<ref> | الف. اولاً بايد منظورمان از منابع و مصادر اهل سنت، منابع موجود و در دسترس آنان باشد. كه مؤلف محترم در جايى ديگر از اين كتاب به نوعى به اين قيد اشاره كرده است.<ref>همان، ص ۴۹. </ref> | ||
ب. هم چنين منظورمان از نقل خطبه غدير در عبارت {{متن عربی|انما نقلتها شيعة اهل البيت عليهم السلام}} بايد كتابت و گردآورى مكتوب اين خطبه باشد، كه مؤلف محترم در عبارت قبلى با ذكر {{متن عربی|لم ترد في مصادر أهل السنّة}} بى گمان اين قيد را نيز مدّ نظر داشته است. بايد دانست كه اين خطبه از سوى انديشمندان و راويان بزرگ اهل تسنن نيز نقل شده، و نام بزرگان متعددى از اهل سنت در سلسله اسناد آن وجود دارد. | ب. هم چنين منظورمان از نقل خطبه غدير در عبارت {{متن عربی|انما نقلتها شيعة اهل البيت عليهم السلام}} بايد كتابت و گردآورى مكتوب اين خطبه باشد، كه مؤلف محترم در عبارت قبلى با ذكر {{متن عربی|لم ترد في مصادر أهل السنّة}} بى گمان اين قيد را نيز مدّ نظر داشته است. بايد دانست كه اين خطبه از سوى انديشمندان و راويان بزرگ اهل تسنن نيز نقل شده، و نام بزرگان متعددى از اهل سنت در سلسله اسناد آن وجود دارد. | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
ولى متأسفانه اصل اين كتاب هم اينک موجود نيست، و تنها تعدادى از احاديث آن و از جمله خطبه طولانى غدير در ساير منابع انعكاس يافته و هم اينک موجود است. در گفتار بعدى به تفصيل درباره مؤلف اين كتاب سخن خواهيم گفت. | ولى متأسفانه اصل اين كتاب هم اينک موجود نيست، و تنها تعدادى از احاديث آن و از جمله خطبه طولانى غدير در ساير منابع انعكاس يافته و هم اينک موجود است. در گفتار بعدى به تفصيل درباره مؤلف اين كتاب سخن خواهيم گفت. | ||
پس از او، ابو جعفر محمد بن جرير طبرى معروف به طبرى آملى صغير كه او را طبرى سوم <ref>مصنفان فراوانى در حال حاضر در عنوان طبرى مشترك هستند. محمد بن جرير بن يزيد آملى طبرى، تاريخ نگار مشهور سنى ( | پس از او، ابو جعفر محمد بن جرير طبرى معروف به طبرى آملى صغير كه او را طبرى سوم <ref>مصنفان فراوانى در حال حاضر در عنوان طبرى مشترك هستند. محمد بن جرير بن يزيد آملى طبرى، تاريخ نگار مشهور سنى (م ۳۱۰ ق)است. اگر او را بنا بر مشهور طبرى اول بناميم، آن گاه محمد بن جرير بن رستم طبرى آملى معروف به طبرى آملى كبير، از انديشمندان گران قدر قرن سوم و چهارم شيعه را بايد طبرى دوم نام نهيم. اين انديشمند شيعى، با مرحوم كلينى(م ۳۲۹ ق) و جناب حسين بن روح نائب سوم ( م ۳۲۶ ق) هم عصر بوده است. طبرى سوم نيز كه نام او و نام پدر و پدر بزرگش با طبرى دوم مشابهت دارد، جناب محمد بن جرير بن رستم طبرى آملى معروف به طبرى سوم با نجاشى (م۴۵۰ ق) و شيخ طوسى (م ۴۶۰ ق) هم طبقه است و نبايد او را با طبرى دوم اشتباه گرفت. طبرى سوم با يك واسطه از شيخ صدوق نقل حديث مى كند، و شيخ صدوق نيز با يك واسطه از طبرى دوم نقل حديث مى نمايد. در نتيجه ميان طبرى دوم و سوم، سه واسطه وجود دارد. طبرى چهارم نيز ابوجعفر عماد الدين طبرى آملى از انديشمندان شيعى قرن ششم و نويسنده كتاب «بشارة المصطفى صلى الله عليه وآله لشيعة المرتضى عليه السلام» است. طبرى چهارم شاگرد فرزند شيخ طوسى معروف به مفيد دوم است. متأسفانه اطلاع دقيقى از زمان وفات هيچ يك از طبرى هاى شيعى مذكور وجود ندارد، و تنها مى دانيم طبرى چهارم تا سال ۵۵۳ زنده بوده است. </ref>مى ناميم، در يكى از آثار خود اين خطبه را از استادش [[ابوالمفضل شیبانی|ابوالمفضل محمد بن عبداللَّه شيبانى]] نقل كرده است. متأسفانه خطبه طولانى غدير در زمره رواياتى است كه هم اينك در نسخه هاى موجود آثار او يافت نمى شود. در ادامه تفصيلاً در اين باب سخن خواهيم گفت. | ||
پس از اين دو، ابوعلى محمد بن حسن بن على فَتّال نيشابورى معروف به شيخ شهيد محمد فتّال (م ۵۰۸ ق) در كتاب «روضة الواعظين و بصيرة المتعظين» خطبه طولانى غدير را بدون ذكر سند از امام باقر عليه السلام نقل مى نمايد. | پس از اين دو، ابوعلى محمد بن حسن بن على فَتّال نيشابورى معروف به شيخ شهيد محمد فتّال (م ۵۰۸ ق) در كتاب «روضة الواعظين و بصيرة المتعظين» خطبه طولانى غدير را بدون ذكر سند از امام باقر عليه السلام نقل مى نمايد. | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۶: | ||
{{متن عربی|رأينا ذلک فى كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف الحسن بن ابى طاهر احمد بن محمد بن الحسين الجاوابى}}<ref>در دو كتاب «رياض العلماء» و «الثقات العيون» به صورت «جاوابى»« ذكر شده است. ولى علامه طهرانى در «الذريعة»نام او را «جاوانى»ضبط كرده است؛ رياض العلماء، ج ۱ ص ۱۵۶؛ الثقات العيون، ص ۵۴؛ الذريعة، ج ۲۶ ص ۳۸۷. </ref>{{متن عربی|و عليه خط الشيخ السعيد الحافظ محمد بن محمد المعروف بابن الكمال بن هارون. و انهما قد اتفقا على تحقيق ما فيه و تصديق معانيه.}}<ref>در نسخه مخلوط «التحصين»كه در كتاب «خاتمة المستدرك» تأليف ميرزا حسين نورى طبرسى: ج ۳ ص ۲۷، از آن ياد شده است و «المعروف بابن الكِآل» آمده است. </ref> | {{متن عربی|رأينا ذلک فى كتاب «نور الهدى و المنجى من الردى» تأليف الحسن بن ابى طاهر احمد بن محمد بن الحسين الجاوابى}}<ref>در دو كتاب «رياض العلماء» و «الثقات العيون» به صورت «جاوابى»« ذكر شده است. ولى علامه طهرانى در «الذريعة»نام او را «جاوانى»ضبط كرده است؛ رياض العلماء، ج ۱ ص ۱۵۶؛ الثقات العيون، ص ۵۴؛ الذريعة، ج ۲۶ ص ۳۸۷. </ref>{{متن عربی|و عليه خط الشيخ السعيد الحافظ محمد بن محمد المعروف بابن الكمال بن هارون. و انهما قد اتفقا على تحقيق ما فيه و تصديق معانيه.}}<ref>در نسخه مخلوط «التحصين»كه در كتاب «خاتمة المستدرك» تأليف ميرزا حسين نورى طبرسى: ج ۳ ص ۲۷، از آن ياد شده است و «المعروف بابن الكِآل» آمده است. </ref> | ||
نتيجه پژوهش در سند خطبه طولانى غدير در«التحصين»: | ===== نتيجه پژوهش در سند خطبه طولانى غدير در«التحصين»: ===== | ||
آخرين سند ارائه شده از طولانى ترين ضبط خطبه غدير را سيد بن طاووس در كتاب «التحصين» به صورت «وجاده» از كتاب «نور الهدى» جاوانى دريافت و نقل كرده است. | آخرين سند ارائه شده از طولانى ترين ضبط خطبه غدير را سيد بن طاووس در كتاب «التحصين» به صورت «وجاده» از كتاب «نور الهدى» جاوانى دريافت و نقل كرده است. | ||