آيات ۱ تا ۴ عنکبوت و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
برخی محققان نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت پیش از غدیر را چنین تحلیل کرده‌اند: تركيب جامعه مسلمانان در سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله اقتضا مى‌‏كرد هشداری كه در اول سوره عنكبوت آمده به آنان داده شود؛ به این دلیل که در كنار مسلمانان مخلصى چون سلمان، ابوذر و مقداد، تازه‌مسلمانانی با سابقه دشمنی با اسلام و دنیاپرستانی نیز بودند. روح تعصب جاهلى و عقده‏‌هاى جنگ‏‌هاى بدر، احد و خيبر و حسدهاى نهفته‌ نيز مى‌تواند نمايانگر باطن جامعه مسلمان آن روز باشد. عواملی که موجب شد در سال آخر عمر حضرت عده‌ای دست به اقداماتی برای بر هم زدن برنامه الهی غدیر بزنند.
برخی محققان نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت پیش از غدیر را چنین تحلیل کرده‌اند: تركيب جامعه مسلمانان در سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله اقتضا مى‌‏كرد هشداری كه در اول سوره عنكبوت آمده به آنان داده شود؛ به این دلیل که در كنار مسلمانان مخلصى چون سلمان، ابوذر و مقداد، تازه‌مسلمانانی با سابقه دشمنی با اسلام و دنیاپرستانی نیز بودند. روح تعصب جاهلى و عقده‏‌هاى جنگ‏‌هاى بدر، احد و خيبر و حسدهاى نهفته‌ نيز مى‌تواند نمايانگر باطن جامعه مسلمان آن روز باشد. عواملی که موجب شد در سال آخر عمر حضرت عده‌ای دست به اقداماتی برای بر هم زدن برنامه الهی غدیر بزنند.


آيات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت، به مردم در دو جبهه ايمان و عمل وعده امتحان داد، تا به ایمان ظاهری بسنده نکنند. در این آیات براى هضم آسان‏‌تر امتحان خبر داده شد كه همه امت‏‌هاى قبل نيز مورد امتحان قرار گرفته‌اند؛ امتحانی که هدف آن شناخته‌شدن واقع‌گرايانه مردم است: اینکه راستگویان در ادعاى ايمان از دروغگویان جدا شوند، به طورى كه نفاق نتواند آن را بپوشاند. اين امتحان در پذيرش ولايت على‏ عليه السلام تحقق يافت: [[کاذبین]] آن را انكار كردند و بر گفته خود پافشارى كردند. بر این اساس غدیر «روز امتحان نهايى مردم» خوانده شده است: غدير روز سخت‏‌ترين امتحان مردمان بود، كه با عبور از باب حطه و سوارشدن بر كشتی نجات بايد فكر رسيدن به بهشت را به نتيجه مى‌‏رساندند. دو ضربه هشداردهنده مراحلِ غدير براى بيدار باش مردم كافى بود، كه در متن قرآن براى بيدارى نسل ‌ها باقى ماند:
آيات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت، به مردم در دو جبهه ايمان و عمل وعده امتحان داد، تا به ایمان ظاهری بسنده نکنند. در این آیات براى هضم آسان‏‌تر امتحان خبر داده شد كه همه امت‏‌هاى قبل نيز مورد امتحان قرار گرفته‌اند؛ امتحانی که هدف آن شناخته‌شدن واقع‌گرايانه مردم است: اینکه راستگویان در ادعاى ايمان از دروغگویان جدا شوند، به طورى كه نفاق نتواند آن را بپوشاند. اين امتحان در پذيرش ولايت على‏ عليه السلام تحقق يافت: [[کاذبین]] آن را انكار كردند و بر گفته خود پافشارى كردند. بر این اساس غدیر «روز امتحان نهايى مردم» خوانده شده است.<ref>غدير در قرآن، ج۱، ص۶۴.</ref>
 
از يک سو با  أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ شروع امتحان اعلام شد؛ و از سوى ديگر با  أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً جهت‏ گيرى اين امتحان و كارنامه ‏اى كه به قبول شدگان آن اعطا خواهد شد، تبيين گرديد.
 
و لذا از جمله آياتى كه پس از انجام حجةالوداع و پيش از غدير در مكه بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد اين آيات بود:
 
ما كسانى را كه قبل از آنان بودند امتحان كرديم، زيرا خدا بايد بداند كسانى را كه راست مى ‏گويند و كسانى را كه دروغ مى ‏گويند. و يا كسانى كه كارهاى زشت را انجام مى ‏دهند گمان كرده ‏اند كه از دست ما پيشى مى ‏گيرند (و دست ما به آنان نمى ‏رسد)؟ چه بد حكم مى‏ كنند».<ref>غدير در قرآن، ج۱، ص۶۴.</ref>


== پانویس ==
== پانویس ==