پرش به محتوا

آيات ۱ تا ۴ عنکبوت و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
برخی محققان نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت پیش از غدیر را چنین تحلیل کرده‌اند: تركيب جامعه مسلمانان در سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله اقتضا مى‌‏كرد هشداری كه در اول سوره عنكبوت آمده به آنان داده شود؛ به این دلیل که در كنار مسلمانان مخلصى چون سلمان، ابوذر و مقداد، تازه‌مسلمانانی با سابقه دشمنی با اسلام و دنیاپرستانی نیز بودند. روح تعصب جاهلى و عقده‏‌هاى جنگ‏‌هاى بدر، احد و خيبر و حسدهاى نهفته‌ نيز مى‌تواند نمايانگر باطن جامعه مسلمان آن روز باشد. عواملی که موجب شد در سال آخر عمر حضرت عده‌ای دست به اقداماتی برای بر هم زدن برنامه الهی غدیر بزنند.
برخی محققان نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت پیش از غدیر را چنین تحلیل کرده‌اند: تركيب جامعه مسلمانان در سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله اقتضا مى‌‏كرد هشداری كه در اول سوره عنكبوت آمده به آنان داده شود؛ به این دلیل که در كنار مسلمانان مخلصى چون سلمان، ابوذر و مقداد، تازه‌مسلمانانی با سابقه دشمنی با اسلام و دنیاپرستانی نیز بودند. روح تعصب جاهلى و عقده‏‌هاى جنگ‏‌هاى بدر، احد و خيبر و حسدهاى نهفته‌ نيز مى‌تواند نمايانگر باطن جامعه مسلمان آن روز باشد. عواملی که موجب شد در سال آخر عمر حضرت عده‌ای دست به اقداماتی برای بر هم زدن برنامه الهی غدیر بزنند.


آيات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت، به مردم در دو جبهه ايمان و عمل وعده امتحان داد، تا به ایمان ظاهری بسنده نکنند. در این آیات براى هضم آسان‏‌تر امتحان خبر داده شد كه همه امت‏‌هاى قبل نيز مورد امتحان قرار گرفته‌اند؛ امتحانی که هدف آن شناخته‌شدن واقع‌گرايانه مردم است. يعنى صادقين در ادعاى ايمان بايد از كاذبين به طور علنى شناخته شوند، به طورى كه ابهام نفاق و دورويى نتواند آن را بپوشاند. و حقاً اين امتحان در پذيرش ولايت على‏ عليه السلام تحقق يافت كه [[کاذبین]] بى‏ پروا آن را انكار كردند و بر گفته خود پافشارى كردند.
آيات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت، به مردم در دو جبهه ايمان و عمل وعده امتحان داد، تا به ایمان ظاهری بسنده نکنند. در این آیات براى هضم آسان‏‌تر امتحان خبر داده شد كه همه امت‏‌هاى قبل نيز مورد امتحان قرار گرفته‌اند؛ امتحانی که هدف آن شناخته‌شدن واقع‌گرايانه مردم است: اینکه راستگویان در ادعاى ايمان از دروغگویان جدا شوند، به طورى كه نفاق نتواند آن را بپوشاند. اين امتحان در پذيرش ولايت على‏ عليه السلام تحقق يافت: [[کاذبین]] آن را انكار كردند و بر گفته خود پافشارى كردند. بر این اساس غدیر «روز امتحان نهايى مردم» خوانده شده است: غدير روز سخت‏‌ترين امتحان مردمان بود، كه با عبور از باب حطه و سوارشدن بر كشتی نجات بايد فكر رسيدن به بهشت را به نتيجه مى‌‏رساندند. دو ضربه هشداردهنده مراحلِ غدير براى بيدار باش مردم كافى بود، كه در متن قرآن براى بيدارى نسل ‌ها باقى ماند:
 
آيه  أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ...
 
دشمنان غدير به طور جدى در آيات قرآن مطرح شده ‏اند، و پيامبر صلى الله عليه و آله به صراحت آياتى از قرآن را به آنان تفسير كرده است. در اين باره مى ‏توان ۲۱ عنوان از آیات غدیر استخراج نمود، كه يكى از آنها «روز امتحان نهايى مردم» است:
 
غدير روز سخت‏ ترين امتحان مردمان بود، كه با عبور از باب حطه و سوار شدن بر كشتی نجات بايد فكر رسيدن به بهشت را به نتيجه مى ‏رساندند.
 
دو ضربه هشدار دهنده مراحلِ غدير براى بيدار باش مردم كافى بود، كه در متن قرآن براى بيدارى نسل ‏ها باقى ماند:


از يک سو با  أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ شروع امتحان اعلام شد؛ و از سوى ديگر با  أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً جهت‏ گيرى اين امتحان و كارنامه ‏اى كه به قبول شدگان آن اعطا خواهد شد، تبيين گرديد.
از يک سو با  أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَكُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ شروع امتحان اعلام شد؛ و از سوى ديگر با  أَمْ حَسِبْتُمْ أَنْ تُتْرَكُوا وَ لَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جاهَدُوا مِنْكُمْ وَ لَمْ يَتَّخِذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ وَ لا رَسُولِهِ وَ لا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً جهت‏ گيرى اين امتحان و كارنامه ‏اى كه به قبول شدگان آن اعطا خواهد شد، تبيين گرديد.