پرش به محتوا

آيات ۱ تا ۴ عنکبوت و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت''' آیاتی که قبل از غدیر نازل شد و قبول یا رد ولایت امام علی علیه السلام را به‌عنوان وسیله امتحان امت پس از پیامبر صلی الله علیه و آله معرفی کرد.
از دیگر اموری که نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت در جریان غدیر روشن کرد چنین یاد شده است: نزديكى رحلت آن حضرت، دستور معرفى و منصوب‌كردن اميرالمؤمنين ‏عليه السلام، خبر از فتنه‌گران درباره خلافت، دستور سپردن امانت‌های علم و حكمت به على‏ عليه السلام، انتخاب الهى در وصايت على‏ عليه السلام. موقعیت تاریخی نزول این آیات چنین ترسیم شده است: با پايان مراسم حج در اوايل روز سيزدهم ذى‌الحجه كاروان غدير به مكه بازگشتند و قرار شد روز چهاردهم قافله به‌سوى غدير خم حركت كند. عدم توقف پیامبر در مکه و شتاب برای حرکت به‌سوی غدیر نشان از اهمیت مراسم غدیر داشت.
برخی محققان نزول آیات ۱ تا ۴ سوره عنکبوت پیش از غدیر را چنین تحلیل کرده‌اند: تركيب جامعه مسلمانان در سال آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله اقتضا مى‌‏كرد هشداری كه در اول سوره عنكبوت آمده به آنان داده شود؛ به این دلیل که در كنار مسلمانان مخلصى چون سلمان، ابوذر و مقداد، تازه‌مسلمانانی با سابقه دشمنی با اسلام و دنیاپرستانی نیز بودند. روح تعصب جاهلى و عقده‏‌هاى جنگ‏‌هاى بدر، احد و خيبر و حسدهاى نهفته‌ نيز مى‌تواند نمايانگر باطن جامعه مسلمان آن روز باشد. عواملی که موجب شد در سال آخر عمر حضرت عده‌ای دست به اقداماتی برای بر هم زدن برنامه الهی غدیر بزنند.


== موقعيت تاريخى نزول ==
== موقعيت تاريخى نزول ==
خط ۲۳: خط ۲۹:
* اين وحى الهى به‌معناى پايان واجب اول، يعنى حج، و آغاز واجب دوم، يعنى ولايت بود. آنچنان که پیامبر در این مورد زمينه‌‏سازى براى امامت دوازده امام عليهم السلام کرد و گفت: اين دين همچنان بر دشمنانش غالب خواهد بود و هيچ مخالف و جدا‌شونده‌‏اى به آن ضرر نمى‌‏زند، مادامى كه دوازده خليفه بر امتم حكومت كند كه همه آنان از قريش هستند.<ref>مسند احمد، ج۳۴، ص۴۶۱.</ref>
* اين وحى الهى به‌معناى پايان واجب اول، يعنى حج، و آغاز واجب دوم، يعنى ولايت بود. آنچنان که پیامبر در این مورد زمينه‌‏سازى براى امامت دوازده امام عليهم السلام کرد و گفت: اين دين همچنان بر دشمنانش غالب خواهد بود و هيچ مخالف و جدا‌شونده‌‏اى به آن ضرر نمى‌‏زند، مادامى كه دوازده خليفه بر امتم حكومت كند كه همه آنان از قريش هستند.<ref>مسند احمد، ج۳۴، ص۴۶۱.</ref>
* به پیامبر از طرف خداوند چنين دستور داده شد: نبوت تو به پايان رسيده و روزگارت كامل شده است. اسم اعظم، آثار علم و ميراث انبياء را به على بن ابى‏‌طالب بسپار كه اولين مؤمن است. من زمين را بدون عالمى كه اطاعت من و ولايتم با او شناخته شود و حجت بعد از پيامبرم باشد رها نخواهم كرد. در حديث ديگرى به پیامبر چنين دستور داده شد: آنچه نزد تو از علم و ميراث علوم انبياى قبل از تو و اسلحه و تابوت و آنچه از نشانه‏‌هاى پيامبران نزد توست، آنها را به وصى و خليفه بعد از خود تسليم نما.<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۵۶؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۱۷۶. </ref>
* به پیامبر از طرف خداوند چنين دستور داده شد: نبوت تو به پايان رسيده و روزگارت كامل شده است. اسم اعظم، آثار علم و ميراث انبياء را به على بن ابى‏‌طالب بسپار كه اولين مؤمن است. من زمين را بدون عالمى كه اطاعت من و ولايتم با او شناخته شود و حجت بعد از پيامبرم باشد رها نخواهم كرد. در حديث ديگرى به پیامبر چنين دستور داده شد: آنچه نزد تو از علم و ميراث علوم انبياى قبل از تو و اسلحه و تابوت و آنچه از نشانه‏‌هاى پيامبران نزد توست، آنها را به وصى و خليفه بعد از خود تسليم نما.<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۵۶؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۱۷۶. </ref>
* پس از نزول آیات، كاروان از منا وارد مكه شد و قبل از رسيدن به ابطح در «مُحَصَّب» - كه همان محل توطئه قريش قبل از هجرت بود-  توقف كرد.<ref>اخبار مكه، ج۲، ص۱۶۰؛  من لایحضره الفقيه، ج۲، ص۵۵۵. </ref> آنگاه نماز ظهر و عصر را خواندند و در همانجا ماندند تا غروب شد و نماز مغرب و عشا را نيز در همانجا خواندند و سپس مختصرى خوابيدند.<ref>الكافى، ج۴، ص۵۲۱؛ تهذيب الاحكام، ج۵، ص۲۷۳.</ref>
* پس از نزول آیات، كاروان از منا وارد مكه شد و قبل از رسيدن به ابطح در «مُحَصَّب» - كه همان محل توطئه قريش قبل از هجرت بود-  توقف كرد.<ref>اخبار مكه، ج۲، ص۱۶۰؛  من لایحضره الفقيه، ج۲، ص۵۵۵. </ref> آنگاه نماز ظهر و عصر را خواندند و در همانجا ماندند تا غروب شد و نماز مغرب و عشا را نيز در همانجا خواندند و سپس مختصرى خوابيدند.<ref>الكافى، ج۴، ص ۵۲۰-۵۲۱؛ تهذيب الاحكام، ج۵، ص۲۷۳.</ref>


=== يادگارهاى انبياء عليهم السلام ===
=== يادگارهاى انبياء عليهم السلام ===