۱٬۹۲۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
درباره تحلیل اعتقادی نزول آیه ۴۶ سوره سبأ در جریان رخداد غدیر چنین گفته شده است: بنابر حديث [[امام باقر علیه اسلام]]، [[منافقین|منافقان]] از هر بهانهاى براى كارشكنى استفاده مىكردند. آنان انتظار داشتند که پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ به سؤالشان بگويد: نه هيچ حكم ديگرى باقى نمانده و آنان فوراً بين مردم شايع كنند كه تعیین جانشین و اعلام ولایت انجام نخواهد شد، ولى آن حضرت دقيقاً همان يک مورد باقىمانده (ولایت) را به آنان گوشزد مىکند. | درباره تحلیل اعتقادی نزول آیه ۴۶ سوره سبأ در جریان رخداد غدیر چنین گفته شده است: بنابر حديث [[امام باقر علیه اسلام]]، [[منافقین|منافقان]] از هر بهانهاى براى كارشكنى استفاده مىكردند. آنان انتظار داشتند که پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ به سؤالشان بگويد: نه هيچ حكم ديگرى باقى نمانده و آنان فوراً بين مردم شايع كنند كه تعیین جانشین و اعلام ولایت انجام نخواهد شد، ولى آن حضرت دقيقاً همان يک مورد باقىمانده (ولایت) را به آنان گوشزد مىکند. | ||
[[امام صادق علیه السلام]] علت تكرار آیه ۴۶ سوره سبأ بعد از اعلام ولايت را چنین بيان فرموده است. منافقان وقتى با سؤالات اعتراضآميز باطن خود را نشان دادند و معلوم شد از خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام ناراحت هستند، پيامبر صلى الله عليه و آله بار ديگر با قرائت اين آيه به آنان فهماند كه ولايت بهعنوان آخرين حكم الهى از بقيه احكام مهمتر است: آنگاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله على عليه السلام را براى ولايت منصوب كرد و فرمود: «هرکس من مولای اویم، پس علی مولای اوست»، عدهای شبههافکنی کردند و گفتند: محمد هر از چند گاه ما را به امرى جديد دعوت مىكند و اكنون درباره اهل بيتش آغاز كرده كه اختيار ما را بهدست آنان بسپارد. پيامبر صلى الله عليه و آله اين آيه را خواند: {{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ}}، و سپس فرمود: من ادا كردم آنچه پروردگارتان بر شما واجب كرده است، {{قرآن|أَنْ تَقُومُوا للَّه مَثْنى وَ فُرادى|ترجمه=كه بهخاطر خدا دو نفرى و بهتنهايى بهپاخيزيد}}.<ref>تفسير فرات الکوفی، ص۳۴۶، ح۴۷۱؛ مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۳۷-۳۸؛ تأويل الآيات الظاهرة، | [[امام صادق علیه السلام]] علت تكرار آیه ۴۶ سوره سبأ بعد از اعلام ولايت را چنین بيان فرموده است. منافقان وقتى با سؤالات اعتراضآميز باطن خود را نشان دادند و معلوم شد از خلافت اميرالمؤمنين عليه السلام ناراحت هستند، پيامبر صلى الله عليه و آله بار ديگر با قرائت اين آيه به آنان فهماند كه ولايت بهعنوان آخرين حكم الهى از بقيه احكام مهمتر است: آنگاه كه پيامبر صلى الله عليه و آله على عليه السلام را براى ولايت منصوب كرد و فرمود: «هرکس من مولای اویم، پس علی مولای اوست»، عدهای شبههافکنی کردند و گفتند: محمد هر از چند گاه ما را به امرى جديد دعوت مىكند و اكنون درباره اهل بيتش آغاز كرده كه اختيار ما را بهدست آنان بسپارد. پيامبر صلى الله عليه و آله اين آيه را خواند: {{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ}}، و سپس فرمود: من ادا كردم آنچه پروردگارتان بر شما واجب كرده است، {{قرآن|أَنْ تَقُومُوا للَّه مَثْنى وَ فُرادى|ترجمه=كه بهخاطر خدا دو نفرى و بهتنهايى بهپاخيزيد}}.<ref>تفسير فرات الکوفی، ص۳۴۶، ح۴۷۱؛ مناقب آل ابیطالب، ج۳، ص۳۷-۳۸؛ تأويل الآيات الظاهرة، ص۴۶۶-۴۶۷؛ بحارالانوار، ج۲۳، ص۳۹۱، ح۲؛ بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۶۰؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۱۴۱، ح۲۰۹.</ref> | ||
== تحليل اعتقادى دوم: == | |||
با در نظر گرفتن اينكه موضوع آيه ولايت اميرالمومنين عليه السلام است، دنباله آيه نيز از همين ديدگاه بايد تبيين | با در نظر گرفتن اينكه موضوع آيه ۴۶ سوره سبأ، از نظر محققان درباره ولايت اميرالمومنين عليه السلام است، دنباله آيه نيز از همين ديدگاه بايد تبيين شده و مطالبی چهارگانه بهدست داده شده است: | ||
=== مفهوم «إِنَّما» در آيه === | |||
از معانى «انَّما» (فقط در فارسی) در ادبیات عرب «انحصار» است. دو زمينه براى استفاده از كلمه «إِنَّما» در آيه ذكر شد: يكى اينكه ولايت آخرين حكم الهى بود؛ ديگر اينكه از حضرت مىپرسيدند: آيا چيز ديگرى مانده است و حضرت در پاسخ اين سؤال مىفرمود: فقط ولايت مانده است. بنا بر اين جمله {{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ}} را مىتوان اينگونه معنى كرد: «فقط يک حكم ديگر از طرف خدا باقى مانده كه موظف به راهنمايى شما بدان هستم». كلمه {{قرآن|إِنَّما}} بهضميمه {{قرآن|أَعِظُكُمْ}} در اين جمله مىتواند بهگونهاى ديگر نيز معنى داشته باشد: از ميان احكام متعدد الهى، مسئلهاى كه براى موعظه شما انتخاب كردم كه بر آن تأكيد نمايم «ولايت» است.<ref>غدير در قرآن، ج۱، ص۳۰۲.</ref> | |||
از معانى | |||
يكى اينكه ولايت آخرين حكم الهى | |||
ديگر اينكه از حضرت | |||
و حضرت در پاسخ اين سؤال | |||
بنا بر اين جمله {{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ}} را | |||
كلمه {{قرآن|إِنَّما}} | |||
===== مفهوم «للَّه» در آيه ===== | ===== مفهوم «للَّه» در آيه ===== | ||
خط ۱۹۸: | خط ۱۸۶: | ||
* '''الاحتجاج'''؛ احمد بن علی طبرسی، تحقیق: محمدباقر موسوی خرسان، مشهد: نشر المرتضی، ۱۴۰۳ق. | * '''الاحتجاج'''؛ احمد بن علی طبرسی، تحقیق: محمدباقر موسوی خرسان، مشهد: نشر المرتضی، ۱۴۰۳ق. | ||
* '''بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار'''؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | * '''بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار'''؛ محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بیروت: دار إحياء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* '''تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة'''؛ شرفالدین علی حسینی استرآبادی، تحقیق: حسین استادولی، قم:مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | |||
* '''تفسير فرات الکوفی'''؛ فرات بن ابراهیم کوفی، تحقیق: محمد الکاظم، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی (مؤسسة الطبع و النشر)، ۱۴۱۰ق. | * '''تفسير فرات الکوفی'''؛ فرات بن ابراهیم کوفی، تحقیق: محمد الکاظم، تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی (مؤسسة الطبع و النشر)، ۱۴۱۰ق. | ||
* '''شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار'''؛ نعمان بن محمد (قاضی نعمان مغربی)، تحقیق: محمد حسینی جلالی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | * '''شرح الأخبار فی فضائل الأئمة الأطهار'''؛ نعمان بن محمد (قاضی نعمان مغربی)، تحقیق: محمد حسینی جلالی، قم: مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۹ق. | ||
* '''عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآیات و الأخبار و الأقوال'''؛ عبدالله بن نورالله بحرانى اصفهانى، تحقیق: محمدباقر موحد ابطحى اصفهانى، قم: مؤسسة الإمام المهدى علیه السلام، ۱۳۸۲ش. | |||
* '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | * '''غدیر در قرآن، قرآن در غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: انتشارات دلیل ما، ۱۳۸۷ش. | ||
* '''مناقب آل ابیطالب'''؛ محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی، تحقیق: محمدحسین آشتیانی و سید هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسه انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق. | * '''مناقب آل ابیطالب'''؛ محمد بن علی بن شهرآشوب مازندرانی، تحقیق: محمدحسین آشتیانی و سید هاشم رسولی محلاتی، قم: مؤسسه انتشارات علامه، ۱۳۷۹ق. |
ویرایش