۲٬۱۳۱
ویرایش
آیه ۱۰۸ نساء و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات آیه | عرض = | تصویر = | اندازه تصویر = | توضیح_تصویر = | عنوان = | سوره = | آیه = | جزء = | شأن نزول = | مکان نزول = | موضوع = | صوت = | ترجمه صوتی = }} == آیه‌ای درباره دشمنان غدیر == آیه ۷۹ سوره بقره از جمله آیات استفاده شده در خطب...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
}} | }} | ||
== آیه‌ای درباره دشمنان غدیر == | == آیه‌ای درباره دشمنان غدیر == | ||
آیه | آیه ۱۰۸ سوره نساء از جمله آیات استفاده شده در خطبه غدیر است. بستر استفاده از این آیه از سوی برخی محققان چنین ترسیم شده است: على بن ابىطالب عليه السلام آن امامى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله او را سبب [[امتحان الهى با اميرالمؤمنين عليه السلام|امتحان]] امت قرار داد: {{متن عربی|لَوْ لا انْتَ يا عَلِىُّ لَمْ يُعْرَفِ الْمُؤْمِنُونَ بَعْدى|ترجمه=اى على، اگر تو نبودى، مؤمنان بعد از من شناخته نمىشدند}}.<ref>مناقب آل ابی‌طالب، ج۳، ص۲۰۶.</ref> | ||
پيامبر صلى الله عليه و آله قسمتی از مراسم غدير را به توصیف دشمنان ائمه عليهم السلام اختصاص داد و آینده آنان قرار داد. اقتباس از چند آيه و تضمين آياتى ديگر براى اين منظور، روى هم ۱۵ آيه را زیر عنوان اين بخش قرار داده است. در اين آيات از يک سو اوصاف و رفتار [[دشمنان اهل بیت و غدیر|دشمنان اهل بیت علیهم السلام]] در دنيا مطرح شده، از سوى ديگر جزاى اعتقاد و عملشان در دنيا و آخرت بيان شده كه سقوط ارزش اعمالشان از جمله آنهاست.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | پيامبر صلى الله عليه و آله قسمتی از مراسم غدير را به توصیف دشمنان ائمه عليهم السلام اختصاص داد و آینده آنان قرار داد. اقتباس از چند آيه و تضمين آياتى ديگر براى اين منظور، روى هم ۱۵ آيه را زیر عنوان اين بخش قرار داده است. در اين آيات از يک سو اوصاف و رفتار [[دشمنان اهل بیت و غدیر|دشمنان اهل بیت علیهم السلام]] در دنيا مطرح شده، از سوى ديگر جزاى اعتقاد و عملشان در دنيا و آخرت بيان شده كه سقوط ارزش اعمالشان از جمله آنهاست.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۳۶۱.</ref> | ||
این آیات ۱۵ آیه هستند که از جمله آنها، آیه | این آیات ۱۵ آیه هستند که از جمله آنها، آیه ۱۰۸ سوره نساء است:{{قرآن|يَسْتَخْفُونَ مِنَ النَّاسِ وَلَا يَسْتَخْفُونَ مِنَ اللَّهِ وَهُوَ مَعَهُمْ إِذْ يُبَيِّتُونَ مَا لَا يَرْضَىٰ مِنَ الْقَوْلِ ۚ وَكَانَ اللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطاً}}<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۱۳.</ref> | ||
== بستر تاريخى استفاده از آیه: نگارش صحیفه ملعونه دوم == | == بستر تاريخى استفاده از آیه: نگارش صحیفه ملعونه دوم == | ||
برخی محققان بستر استفاده از آیه | برخی محققان بستر استفاده از آیه ۱۰۸ سوره نساء چنین ترسیم شده است: پس از پایان مراسم سه‌روزه غدير پايان و رسیدن کاراون غدیر به مدينه و شکست ماجراى قتل پيامبر صلى الله عليه و آله در بين راه، [[منافقین|منافقان]] ناامید نشدند، بلكه در مدينه به فكر محكم‌كردن پايههايى افتادند كه پس از اعمال حج با نگارش [[صحیفه ملعونه اول]] اساس آن را چيده بودند. | ||
با آغاز ماه محرم سران منافقان جلساتی سرى تشكيل دادند و جزئيات تازهاى به پيمان‌نامه اول اضافه کردند. تعداد آنان از روز نگارش صحیفه اول، که پنج نفر بود، در رخداد عقبه هرشى به چهارده نفر رسيد. منافقان سران قبايل و صاحب‌نفوذان جامعه را با راههاى مختلف به پيمان خود دعوت كردند. [[معاذ بن جبل]] برای دعوت انصار و بقيه اصحاب صحيفه اول برای دعوت قريش دست به‌كار شدند و توانستند يک گروه ۳۴ نفر از دشمنان پيامبر صلى الله عليه و آله را گرد هم آورند. احساس آنان اين بود كه تأخیری در کار نداشته باشند؛ زیرا اگر قبل از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله همه مقدمات را آماده نکنند، با امضاى فقط يک صحيفه چند سطرى در مكه كارى پيش نخواهد برد. اين بود كه حتى اساس‌نامه كار خود را براى روزهايى كه امور را در دست خواهند گرفت تهيه كردند. اين پيمان‌نامه كه در خانه [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] به امضاى همان ۳۴ نفر رسيد و به دست [[ابوعبیده جرّاح|ابوعبیده جراح]] سپرده شد «صحيفه دوم» نام گرفته و در چندين صفحه است كه قبلاً متن آن را آورديم.<ref>برای اطلاع بیشتر از این صحیفه نگاه کنید: بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | با آغاز ماه محرم سران منافقان جلساتی سرى تشكيل دادند و جزئيات تازهاى به پيمان‌نامه اول اضافه کردند. تعداد آنان از روز نگارش صحیفه اول، که پنج نفر بود، در رخداد عقبه هرشى به چهارده نفر رسيد. منافقان سران قبايل و صاحب‌نفوذان جامعه را با راههاى مختلف به پيمان خود دعوت كردند. [[معاذ بن جبل]] برای دعوت انصار و بقيه اصحاب صحيفه اول برای دعوت قريش دست به‌كار شدند و توانستند يک گروه ۳۴ نفر از دشمنان پيامبر صلى الله عليه و آله را گرد هم آورند. احساس آنان اين بود كه تأخیری در کار نداشته باشند؛ زیرا اگر قبل از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله همه مقدمات را آماده نکنند، با امضاى فقط يک صحيفه چند سطرى در مكه كارى پيش نخواهد برد. اين بود كه حتى اساس‌نامه كار خود را براى روزهايى كه امور را در دست خواهند گرفت تهيه كردند. اين پيمان‌نامه كه در خانه [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] به امضاى همان ۳۴ نفر رسيد و به دست [[ابوعبیده جرّاح|ابوعبیده جراح]] سپرده شد «صحيفه دوم» نام گرفته و در چندين صفحه است كه قبلاً متن آن را آورديم.<ref>برای اطلاع بیشتر از این صحیفه نگاه کنید: بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۰۳-۱۰۴.</ref> | ||
صبح فرداى امضاى صحيفه دوم، پيامبر صلى الله عليه و آله پس از نماز رو به ابوعبيده كرد و سخن را از جايى آغاز كرد كه مردم اجمالاً متوجه قضاياى پنهانى شوند؛ ولى حضرت مأمور بود در كلام خود تصريح به نام آنان نكند، ولى علت اين كتمان را بيان فرمود. در اين باره به دو آيه از قرآن استشهاد کرد كه هر دو آيه را عيناً به‌صورت تضمين در كلام خود آورد که یکی از آنها آیه | صبح فرداى امضاى صحيفه دوم، پيامبر صلى الله عليه و آله پس از نماز رو به ابوعبيده كرد و سخن را از جايى آغاز كرد كه مردم اجمالاً متوجه قضاياى پنهانى شوند؛ ولى حضرت مأمور بود در كلام خود تصريح به نام آنان نكند، ولى علت اين كتمان را بيان فرمود. در اين باره به دو آيه از قرآن استشهاد کرد كه هر دو آيه را عيناً به‌صورت تضمين در كلام خود آورد که یکی از آنها آیه ۱۰۸ سوره نساء بود. آن گروه با شنيدن سخنان حضرت در آن مجلس و احتمال اينكه از آنها نام برده شود، چنان ترسیدند كه همه اهل مجلس متوجه شدند که منظور از آن خطابها قرآنى آنها هستند.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۱۳-۴۱۴.</ref> | ||
== موقعيت قرآنى آیه == | == موقعيت قرآنى آیه == | ||
=== صحيفهاى مثل صحيفه جاهليت === | === صحيفهاى مثل صحيفه جاهليت === | ||
{{متن عربی|ضاهُوهُمْ فى صَحيفَتِهِمُ الَّتى كَتَبُوها عَلَيْنا فِى الْجاهِلِيَّةِ}}: اين كلام پيامبر صلى الله عليه وآله درباره امضاكنندگان صحيفه است كه رو در روى آنان به كنايه فرمود: امروز در امت من گروهى صبح كردهاند كه شباهت دارند به كسانى كه در [[جاهلیت]] بر ضد ما صحيفهاى نوشتند و آن را در كعبه آويختند.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۰۶.</ref> قريش در جاهليت وقتى راههاى مختلف مبارزه با پيامبر صلى الله عليه و آله را تجربه كردند و به نتيجه‌اى نرسيدند، به‌عنوان آخرين اقدام پيماننامهاى نوشتند و بر سر آن هم‌قسم شدند كه با هيچ‌يک از بنىهاشم معاشرت و معامله نکنند تا زمانى كه پيامبر صلى الله عليه و آله را تسليم قريش كنند تا او را بكشند. اين پيمان‌نامه را چهل نفر از بزرگان قريش مُهر زدند و آن را در [[کعبه|كعبه]] آويختند و در پى آن بنىهاشم را چهار سال در شعب ابىطالب محاصره كردند.<ref>بحارالانوار، ج۱۸، ص۱۲۰، ح۳۳؛ بحارالانوار، ج۱۹، ص۲.</ref> | {{متن عربی|ضاهُوهُمْ فى صَحيفَتِهِمُ الَّتى كَتَبُوها عَلَيْنا فِى الْجاهِلِيَّةِ}}: اين كلام پيامبر صلى الله عليه وآله درباره امضاكنندگان صحيفه است كه رو در روى آنان به كنايه فرمود: امروز در امت من گروهى صبح كردهاند كه شباهت دارند به كسانى كه در [[جاهلیت]] بر ضد ما صحيفهاى نوشتند و آن را در كعبه آويختند.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۰۶.</ref> قريش در جاهليت وقتى راههاى مختلف مبارزه با پيامبر صلى الله عليه و آله را تجربه كردند و به نتيجه‌اى نرسيدند، به‌عنوان آخرين اقدام پيماننامهاى نوشتند و بر سر آن هم‌قسم شدند كه با هيچ‌يک از بنىهاشم معاشرت و معامله نکنند تا زمانى كه پيامبر صلى الله عليه و آله را تسليم قريش كنند تا او را بكشند. اين پيمان‌نامه را چهل نفر از بزرگان قريش مُهر زدند و آن را در [[کعبه|كعبه]] آويختند و در پى آن بنىهاشم را چهار سال در شعب ابىطالب محاصره كردند.<ref>بحارالانوار، ج۱۸، ص۱۲۰، ح۳۳؛ بحارالانوار، ج۱۹، ص۲.</ref> | ||