۲٬۱۳۱
ویرایش
آیه ۱۰۸ نساء و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== موقعيت قرآنى آیه == | == موقعيت قرآنى آیه == | ||
موقعیت قرآنی آیه ۱۰۸ سوره نساء چنین توصیف شده است: این آیه درباره كسانى است كه خداوند آنان را با عنوان «خيانت‌كاران به خود» معرفی می‌کند و با تعجب از اينكه كار خود را از مردم مخفى مىكنند، ولى از خدا پنهان نمىكنند، مجلس شبانه آنان بر ضد خدا را يادآور مىشود و جمله {{قرآن|إِذْ يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضى مِنَ الْقَوْلِ|ترجمه=شب‌هنگام سخنانى كه خدا از آن ناخشنود بود مى‌گفتند}} را به‌ميان آورد.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، | موقعیت قرآنی آیه ۱۰۸ سوره نساء چنین توصیف شده است: این آیه درباره كسانى است كه خداوند آنان را با عنوان «خيانت‌كاران به خود» معرفی می‌کند و با تعجب از اينكه كار خود را از مردم مخفى مىكنند، ولى از خدا پنهان نمىكنند، مجلس شبانه آنان بر ضد خدا را يادآور مىشود و جمله {{قرآن|إِذْ يُبَيِّتُونَ ما لا يَرْضى مِنَ الْقَوْلِ|ترجمه=شب‌هنگام سخنانى كه خدا از آن ناخشنود بود مى‌گفتند}} را به‌ميان آورد.<ref>غدیر در قرآن، ج۲، ص۴۱۵.</ref> | ||
==بستر تاریخی استفاده از آیه: پیامد نگارش صحیفه دوم== | |||
برخی محققان بستر استفاده از آیه ۱۰۸ سوره نساء در قالب پیامد نگارش صحیفه دوم را چنین ترسیم کرده‌اند: جزئيات روزی كه پيامبر صلى الله عليه و آله آيات ۱۰۸ نساء و ۷۹ بقره را براى مردم خواند و آنان را متوجه توطئه‌اى عظيم و آينده‌اى نگران‌كننده نمود. از زبان [[حذیفة بن یمان یمانی|حذيفة بن یمان]] این رخداد چنین گزارش شده است: آن گروه در منزل [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبكر]] جمع شدند و درباره آينده خلافت به هم‌فكرى پرداختند تا آنكه بر اصولى متفق شدند. سپس به سعيد بن عاص اموى دستور دادند تا پیمان‌نامه‌ای بر اساس نظرات آنان بنویسد. آنگاه صحيفه را به [[ابوعبیده جرّاح|ابوعبيده جراح]] سپردند و او آن را به كسى سپرد تا به مكه ببرد (و در كعبه پنهان كند). آنگاه از خانه ابوبكر بازگشتند. | |||
فردا صبح كه پيامبر صلى الله عليه و آله نماز صبح را خواند، همچنان در مصلاى خود نشسته بود و به ذكر خود ادامه داد تا آفتاب طلوع كرد. آنگاه رو به ابوعبيده كرد و فرمود: به به! چه كسى مثل توست، در حالى كه امين اين امت شده‌اى! سپس حضرت اين آيه را تلاوت فرمود: «واى بر كسانى كه نوشته را به دست خود مىنويسند و سپس مى‌گويند: اين از جانب خداست، تا آن را به قيمت ارزانى بفروشند. واى بر آنان از آنچه دستانشان نوشته و واى بر آنان از آنچه كسب مىكنند». | |||
سپس پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: گروهى از اين امت شباهت پيدا كرده‌اند به آنچه در كلام آمده است: «از مردم مخفى مىكنند، ولى از خدا مخفى نمىكنند و خدا با آنان است آنگاه كه شبانه دور هم بر سر كلامى كه خدا راضى نيست جمع مىشوند و خداوند به آنچه انجام مىدهند احاطه دارد». سپس فرمود: همين امروز گروهى در امت من صبح كرده‌اند كه به اهل اين آيه شباهت دارند، در صحيفهاى كه بر ضد ما در [[جاهلیت|جاهليت]] نوشتند و در [[کعبه|كعبه]] آويختند. خداوند تعالى آنان را از زندگى آسوده برخوردار مىكند تا امتحانشان كند و كسانى را كه بعد از آنان مى‌آيند نيز امتحان كند تا جداكردن خبيث و طيب انجام گيرد. اگر نبود كه خداوند به من دستور داده كه از معرفى آنان اعراض كنم - به‌خاطر مسئلهاى كه مىخواهد به انجام رساند - آنان را پيش مىآوردم و گردنشان را مىزدم! به خدا قسم، وقتى پيامبر صلى الله عليه و آله اين سخنان را فرمود آن گروه را ديديم كه چنان لرزه بر اندامشان افتاده بود كه حواس خود را از دست داده بودند. و بر احدى از آنان كه آن روز در مجلس حاضر بودند مخفى نماند كه حضرت با آن كلام آنان را قصد كرده بود و آن نمونههايى كه از قرآن تلاوت فرمود به‌خاطر آنان مطرح كرده بود.<ref>ارشاد القلوب، ج۲، ۲۰۰-۲۰۴؛ بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۰۲-۱۰۶.</ref> | |||
== تحلیل اعتقادی آیه == | |||
برخی محققان از تطبيق تحلیلی آیه ۱۰۸ سوره نساء بر رخداد نگارش [[صحیفه ملعونه دوم|صحيفه ملعونه]]، هفت نكته برداشت کرده‌اند و در ذیل هر قسمت از آیه آورده‌اند: | |||
=== صحيفهاى مثل صحيفه جاهليت === | === صحيفهاى مثل صحيفه جاهليت === | ||