ابوالسعود مفسر: تفاوت میان نسخه‌ها

بزرگوار، فاضل علامه، دانشمند کامل فهامه، و پیشوای اهل زبان است. نوآوری‌های او در بیان فراتر از توصیف است، گزارش‌هایش گسترده، و ویرایش‌هایش کامل است. او سحبان نثر و حسان شعر بود و مشکلات تنزیل جلیل را با تفسیر و تأویل حل می‌کرد. ابوالسعود حافظ قوانین فروع و اصول بود و بر مسائل همه فنون از معقول و منقول مسلط بود. او زبده ارباب تقوا و تکیه‌گاه اصحاب فتوا بود، پیشوای مفسران، خاتم مجتهدان، شیخ‌الاسلام، و عمادالدین بود. ابوالسعود پسر شیخ محیی‌الدین منسوب به عماد است. خداوند در روز معاد با لطف خود با او رفتار کند. او استاد مطلق و مورد اشاره همگان است، و گوش ساکنان آفاق با او آشناست. گوش اهل فارس و عراق با او به صدا درآمده است. او شیخی بزرگ، پیشوایی خبره، و عالمی ادیب بود که نه در عجم همتایی داشت و نه در عرب نظیری. نامش مشهور، مرتبه‌اش والا، جایش عظیم، و منزلتش افزون بود. به او مثل زده می‌شد، و به سوی او بار سفر بسته می‌شد. فتواها از گوشه و کنار زمین به او می‌رسید، و برخی از آنها بر برخی دیگر به او عرضه می‌شد. او به بهترین روشی که اشراف پیموده‌اند، و اشراف آیندگان از آن پیروی کرده‌اند، عمل می‌کرد. ابوالسعود از دین استوار، عقلی وزین بود، و از محاسن زمان به شمار می‌رفت. چشم‌ها مانند او را در علم و عرفان ندیده‌اند. او در برخی مسائل اجتهاد می‌کرد و برخی دلایل را استخراج و ترجیح می‌داد. هرگاه واقعه فتوا و جواب آن را در کتاب‌های متداول موجود، از متون و شروح و اصول، و نوادر، و وقایع، و فتواها نمی‌یافت، در وجوهی که برای او آشکار می‌شد، تأمل می‌کرد و یکی از آن وجوه را ترجیح می‌داد، و جواب را بر اساس رأی مختصر خود می‌نوشت. او در فروع و اصول قدرت کامل، توانایی شامل، فضیلت تام، و احاطه عام داشت. این چگونه ممکن نیست در حالی که مدت مدیدی بیش از سی سال بر منصب فتوا دوام داشته است.  

[أو متوليكم تتولاكم كما توليتم موجباتها]