ابوالعباس مبرّد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶: خط ۶:


== زندگینامه ==
== زندگینامه ==
مبرد از قبیله ثمالة از طایفه ازد بود و خود را اصالتاً یمنی می‌دانست. او دختر حفصی مغنی، یکی از بزرگان یمن، را به عقد خود درآورد. مبرد به عنوان یک فرد زبان‌آور، اخباری، عالم، فصیح، ثقه و خوش‌چهره توصیف شده است.
مبرد از قبیله ثمالة از طایفه ازد بود و خود را اصالتاً یمنی می‌دانست. او دختر حفصی مغنی، یکی از بزرگان یمن، را به عقد خود درآورد. مبرد به عنوان یک فرد زبان‌آور، اخباری، عالم، فصیح، ثقه و خوش‌چهره<ref>''الوافي بالوفيات''. ج 5، دار النشر فرانز شتاينر، 1381، ص 216</ref> توصیف شده است<ref>لسان الميزان ٤٣٠/٥-٤٣٢</ref>.


مبرد در رشته‌های نحو، لغت، ادبیات، قرآن، تاریخ، اخلاق و سلوک تحصیل کرد. او نحو را از ابوعثمان مازنی و ابوعمر جرمی و ادب را از مازنی و ابی حاتم سجستانی فراگرفت. همچنین، او کتاب سیبویه را نزد جرمی و مازنی خواند.
مبرد در رشته‌های نحو، لغت، ادبیات، قرآن، تاریخ، اخلاق و سلوک تحصیل کرد. او نحو را از ابوعثمان مازنی و ابوعمر جرمی و ادب را از مازنی و ابی حاتم سجستانی فراگرفت. همچنین، او کتاب سیبویه را نزد جرمی و مازنی خواند.
خط ۱۶: خط ۱۶:
ابوالعباس مبرد در سال ۲۸۵ یا ۲۸۶ قمری (۸ ژانویه ۹۰۰ میلادی) در بغداد درگذشت
ابوالعباس مبرد در سال ۲۸۵ یا ۲۸۶ قمری (۸ ژانویه ۹۰۰ میلادی) در بغداد درگذشت


== تألیفات ==
== تألیفات<ref>''الوافي بالوفيات''. ج 5، دار النشر فرانز شتاينر، 1381، ص 217.</ref> ==
مبرد تألیفات نافعی در ادبیات داشت که از جمله آنها می‌توان به «الکامل فی اللغة والأدب» اشاره کرد. این کتاب به عنوان یکی از ارکان ادب و کلام به شمار می‌رود. از دیگر آثار او می‌توان به «المقتضب»، «الروضة»، «إعراب القرآن»، «معانی القرآن» و «الرد على سیبویه» اشاره کرد.
مبرد تألیفات نافعی در ادبیات وفنون دیگر داشته که می توان به موارد زیر به نقل از کتاب الوافی بالوفیات اشاره کرده:


از تألیفات او می‌توان به «الکامل»، «الاشتقاق»، «الأنواء و الأزمنة»، «القوافی»، «الخط و الهجاء»، «المدخل إلى کتاب سیبویه»، «المقصور و الممدود»، «المذکر و المؤنث»، «معانی القرآن» (کتاب التام)، «الرد على سیبویه»، «الرسالة کاملة»، «إعراب القرآن»، «الحث على الأدب و الصدق»، «نسب عدنان و قحطان»، «الزیادة على المنتزعة من کتاب سیبویه»، «کتاب التعازی»، «شرح شواهد سیبویه»، «ضرورة الشعر»، «أدب الجلیس»، «الحروف فی معانی القرآن»، «صفات الله عز وجل»، «الممادح و المقابح»، «الریاض المونقة»، «الدواهی»، «الجامع» (ناتمام)، «الوشی»، «معنى کتاب سیبویه»، «کتاب الناطق»، «کتاب العروض»، «البلاغة»، «معنى کتاب الأوسط للأخفش»، «شرح کلام العرب و تلخیص ألفاظها و مزاوجة کلامها و تقریب معانیها»، «ما اتفقت ألفاظه و اختلفت معانيه»، «الفاضل و المفضول»، «طبقات النحاة البصریین»، «کتاب العبارة عن أسماء الله تعالى»، «الحروف»، «التصریف» و «الکافی فی الأخبار» اشاره کرد
* «الکامل»،  
* «الاشتقاق»،  
* «الأنواء و الأزمنة»،  
* «القوافی»،  
* «الخط و الهجاء»،  
* «المدخل إلى کتاب سیبویه»،  
* «المقصور و الممدود»،  
* «المذکر و المؤنث»،  
* «معانی القرآن»،
* «الرد على سیبویه»،  
* «الرسالة کاملة»،  
* «إعراب القرآن»،  
* «الحث على الأدب و الصدق»،  
* «نسب عدنان و قحطان»،  
* «الزیادة على المنتزعة من کتاب سیبویه»،  
* «کتاب التعازی»،  
* «شرح شواهد سیبویه»،  
* «ضرورة الشعر»،  
* «أدب الجلیس»،
* «الحروف فی معانی القرآن»،  
* «صفات الله عز وجل»،  
* «الممادح و المقابح»،  
* «الریاض المونقة»،  
* «الدواهی»،  
* «الجامع»،
* «الوشی»،  
* «معنى کتاب سیبویه»،  
* «کتاب الناطق»،  
* «کتاب العروض»،  
* «البلاغة»،  
* «معنى کتاب الأوسط للأخفش»،  
* «شرح کلام العرب و تلخیص ألفاظها و مزاوجة کلامها و تقریب معانیها»،  
* «ما اتفقت ألفاظه و اختلفت معانيه»، «الفاضل و المفضول»،  
* «طبقات النحاة البصریین»،  
* «کتاب العبارة عن أسماء الله تعالى»،  
* «الحروف»،  
* «التصریف»،
* «الکافی فی الأخبار»،


== جایگاه علمی<ref>عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ؛ ج‏3 ؛ ص247</ref> ==
== جایگاه علمی<ref>عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار ؛ ج‏3 ؛ ص247</ref> ==
خط ۴۴: خط ۸۱:
عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار، ج‏3، ص: 250</ref>.
عبقات الأنوار في إمامة الأئمة الأطهار، ج‏3، ص: 250</ref>.


سیرافی می‌گوید: علم نحو پس از طبقه حرمی و مازنی به مبرد رسید. او از قبیله ثمالة از ازد بود و از حرمی، مازنی و دیگران استفاده کرد.
سیرافی می‌گوید: علم نحو پس از طبقه حرمی و مازنی به مبرد رسید. او از قبیله ثمالة از ازد بود و از حرمی، مازنی و دیگران استفاده کرد<ref>''تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام''. ج 21، دار الکتاب العربي، 1409، ص 299.</ref>.


مردم بصره می‌گفتند: مبرد مانند خود را ندیده است. هنگامی که مازنی کتاب «الف و اللام» را نوشت، مبرد از او در مورد دقایق آن پرسید و پاسخ داد و گفت: برخیز، تو مبردی با کسر «راء» هستی، یعنی کسی که حق را ثابت می‌کند. کوفیان این را تغییر دادند و «راء» را فتح کردند. نفطویه می‌گوید: کسی را ندیدم که بدون سند، اخبار را به خوبی از او حفظ کند<ref>تذكرة الحفاظ ج 2/ 666</ref>.  
مردم بصره می‌گفتند: مبرد مانند خود را ندیده است. هنگامی که مازنی کتاب «الف و اللام» را نوشت، مبرد از او در مورد دقایق آن پرسید و پاسخ داد و گفت: برخیز، تو مبردی با کسر «راء» هستی، یعنی کسی که حق را ثابت می‌کند. کوفیان این را تغییر دادند و «راء» را فتح کردند. نفطویه می‌گوید: کسی را ندیدم که بدون سند، اخبار را به خوبی از او حفظ کند<ref>تذكرة الحفاظ ج 2/ 666</ref>.