بهره گیری از تکنیک ها و متدلوژی مناسب در خطبه غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۱. تكوين شخصيت افراد: فرمان الهى حتى بدون حضور مردم نيز عملى بود، ولى پيامبرصلى الله عليه وآله به جهت تكريم و ارج‏گذارى بر شخصيت مردم و آگاه‏ سازى آنان از امر و فرمان مهم الهى دستور مى‏ دهند همگان جمع شوند، تا شخصاً فرمان الهى را بشنوند و اعلام نظر نمايد.پيامبر اسلام ‏صلى الله عليه وآله در اجتماع صد و بيست هزار نفرى فرمان مهم الهى را با حضور همگان اعلام مى ‏نمايند. اجتماع چنين جمعيتى در دنياى امروز هم غير عادى است، و در تاريخ نبوت از شش هزار سال پيش تا آن روز هرگز چنين مجلس شكوه مندى براى سخنرانى تشكيل نشده بود.

۲. اعلام رسمى ولايت امیرالمؤمنین ‏عليه السلام: در اين بخش پيامبرصلى الله عليه وآله در اجتماع عظيم مردم فرمان قاطع الهى را -  كه همان امامت و ولايت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بود -  به طور رسمى اعلام مى ‏نمايند، و مردم رسماً در جريان فرمان الهى از زبان پيامبرصلى الله عليه وآله قرار مى‏ گيرند.

۳. تأكيد بر توجه امت به مسئله امامت: در اين بخش پيامبرصلى الله عليه وآله صريحاً فرمود: هر كس از امامت سرباز زند، اعمال نيكش نابود مى ‏شود و هميشه در جهنم خواهد بود. سپس پيامبرصلى الله عليه وآله پس از ذكر پاره‏اى از فضائل لمیرالمؤمنین عليه السلام مردم را از حسد ورزى و آثار آن بر حذر داشت، و متذكر شد كه از علل گمراهى و سرپيچى و مخالفت مردم با ائمه ‏عليهم السلام حسد ورزى آنان است.<ref>اثبات الهداة: ج ۲ ص ۱۱۴ ص ۵۵۸</ref>

۴. صراحت در معرفى امیرالمؤمنین عليه السلام: پيامبرصلى الله عليه وآله به منظور زدودن هر گونه شبهه ‏اى، بازوان امیرالمؤمنین عليه السلام را گرفته و او را از جا بلند كرد و با بيان «من كنت مولاه فهذا على‏ عليه السلام مولاه» با صراحت كامل فرمودند: آنچه گفتم درباره «اين على» و «اولاد اين على» است، و بدين ترتيب هر گونه شبهه ‏اى را از ميان برداشت و جاى هيچ گونه ذهنيتى را براى مردم نگذاشت و حجت را بر آنان تمام ساخت.

۵ . فراخوانى به بيعت، پيمان گرفتن از مردم: پيامبرصلى الله عليه وآله پس از اتمام خطبه فرمودند: شما را به بيعت كردن با خود و امیرالمؤمنین عليه السلام دعوت مى‏ كنم. ضمانت اين بيعت آن است كه من با خداوند بيعت كرده‏ام و امیرالمؤمنین عليه السلام هم با من. پس بيعتى را كه از شما مى‏ گيرم از سوى خداوند و بيعت با او است.بيعت گرفتن از فرد فرد آن جمعيت انبوه از طرفى غير ممكن بود، و از سوى ديگر امكان داشت افرادى به بهانه‏ هاى مختلف از بيعت شانه خالى كنند و حضور نيابند، و در نتيجه نتوان التزام عملى و گواهى قانونى از آنان گرفت. از اين رو، حضرت در اواخر سخنانشان فرمودند : اى مردم، چون با يک كف دست و با اين وقت محدود و با اين سيل جمعيت بيعت كردن براى همه ممكن نيست، پس همگى اين سخن مرا تكرار كنيد و بگوييد:ما فرمانى را كه از جانب خداوند درباره امیرالمؤمنین و امامانى از فرزندانشان ‏عليهم السلام به ما رساندى بر سر مى ‏نهيم و به آن راضى هستيم، و با قلب و جان و زبان و دستمان با تو بر اين مدعا بيعت مى ‏كنيم... . مردم يكايک سخنان حضرت را تكرار كردند و بدين وسيله بيعت عمومى گرفته شد.

۶ . تأييد سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله همراه با تبريک و تهنيت: مردم پس از پايان سخنان پيامبرصلى الله عليه وآله به سوى آن حضرت و اميرالمؤمنين ‏عليه السلام روى آوردند و با ايشان دست بيعت دادند، و به پيامبرصلى الله عليه وآله و اميرالمؤمنين‏ عليه السلام تهنيت گفتند. ابراز احساسات و فريادهاى شادى مردم كه از هر سو بر مى‏ خاست، شكوه و ابهت بى‏ مانندى به آن اجتماع بزرگ بخشيده بود.

۷. شاهد گرفتن خدا: پيامبرصلى الله عليه وآله در فرازهاى مختلف خطبه غدير نسبت به انجام رسالت خويش و ابلاغ فرمان الهى، خداوند را بر اين شاهد مى‏ گيرد و مى‏ فرمايد: اللهم انى  اشهدك انى قد بلّغت<ref>دانشنامه امام على‏ عليه السلام: ج ۸ ص ۲۳۴.</ref>: پروردگارا، تو را شاهد مى ‏گيرم كه من ابلاغ نمودم.يا خطاب به مردم مى‏ فرمايند: اى مردم، من خدا را شاهد گرفتم و رسالتم را به شما ابلاغ نمودم. لذا از آنجايى كه هر عهد و پيمانى احتياج به شاهد و ضامنى دارد تا در صورت انكار به او مراجعه شود، پيامبرصلى الله عليه وآله شاهد و گواه اين بيعت را خداوند و خودش و ملائكه و بندگان صالح خدا تعيين كردند.بنابراين، رويكردهاى به كارگرفته شده در گفتمان غدير را شايد بتوان از اثر بخش ‏ترين و ماندگارترين شيوه و رويكردها تلقى نمود، كه تا امروز تداوم يافته، و حتى در اعصار بعد به علت پويايى  و بالندگى‏اش به عنوان محورى‏ ترين و مترقى‏ ترين نيازهاى فكرى و انديشه بشرى مورد توجه انديشمندان و جوامع بشرى قرار خواهد گرفت.