ثقلین(حدیث): تفاوت میان نسخه‌ها

نكته جالب توجه اين كه: در اين خطابه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام سخنان حضرت را براى مردم تكرار مى‏ كردند تا آنان كه دورتر بودند بشنوند.<ref>'''اسرار غدیر''' بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۱۳ و ج ۲۱ ص ۳۸۰. </ref>   پس از نزول سوره نصر در منى در سفر حجةالوداع و اِخبار پيامبرصلى الله عليه وآله از رحلت خود، اولين مسئله‏ اى كه به ذهن همه خطور كرد جانشينى حضرت بود، كه [[صريح]] ‏ترين زمينه فكرى براى غدير بود. اصحاب پيامبرصلى الله عليه وآله سراغ سلمان فارسى رفتند و از او -  كه به پيامبرصلى الله عليه وآله نزديك‏تر بود -  خواستند تا از حضرت بپرسد:«امور ما را به كه مى ‏سپارى و محل رجوع ما چه كسى خواهد بود و محبوب‏ترين افراد نزد تو كيست»؟

در پاسخ اين سؤال آن حضرت تعلّلى نموده تا سه بار آن را به تأخير انداخت و گويا مردم را نسبت به مسئله حساس ‏تر و نسبت به پاسخ آن تشنه ‏تر مى ‏نمود. سپس فرمود:«برادرم و [[وزيرم]] و جانشينم در اهل‏بيتم و بهترين كسى كه بعد از خود باقى مى ‏گذارم كه دَيْن مرا ادا مى ‏كند و به وعده‏ هاى من وفا مى‏ نمايد، على بن ابى‏طالب است».<ref>تفسير فرات: ص ۶۱۳ . شرح الاخبار: ج ۱ ص ۲۱۱ ح ۱۸۳. ترجمة الامام على عليه السلام من تاريخ دمشق: ج ۱ ص ۱۳۰. </ref>

== فراز حساس خطبه غدير: حديث ثقلين<ref>غدير در گذر زمان(مهدى ‏پور) : ص ۱۳۱  - ۱۲۷.</ref> ==

يكى از حساس ‏ترين فرازهاى خطبه غدير به بيان حديث شريف ثقلين اختصاص دارد. خطبه رسول گرامى اسلام‏ صلى الله عليه وآله در روز غدير بسيار طولانى است، و در حدود ۳۰ صفحه مى‏ باشد.<ref>مدينة البلاغه (موسى زنجانى) : ج ۱ ص ۲۴۱  - ۲۱۳.  در كتاب«حديث الولايه» -  كه باز آفرينى كتاب «الموالاة» ابن ‏عقده مى‏ باشد -  تعداد ۱۴۲ مورد از طرق حديث غدير از صحابه به نقل ابن‏ عقده بازيابى شده است. حديث الولايه )ابن ‏عقده، تحقيق: امير تقدمى( : ص ۱۴۷  - ۳۹. </ref> همچنين [[ابن‏ مغازلى]] در كتاب [[مناقب]] خود پس از نقل خطبه غدير از طرق مختلف مى ‏نويسد: در حدود يك صد تن از صحابه حديث غدير را از رسول اكرم‏ صلى الله عليه وآله روايت كرده ‏اند، كه ده تن (عشره مبشّره) نيز در ميان آنهاست. اين حديثى صحيح و ثابت است كه هيچ ضعفى در آن من سراغ ندارم، و اين از فضائل ويژه على‏ عليه السلام است كه احدى در اين فضيلت با او شريك نمى‏ باشد.<ref>مناقب اهل‏ البيت‏ عليهم السلام )ابن‏ مغازلى، تحقيق: محمد كاظم محمودى( : ص ۸۴ .</ref>در طول تاريخ رسالت، رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله فقط دو سخنرانى داشتند كه بيش از يك صد هزار مستمع داشتند؛ يكى در روز [[عرفه]] در [[عرفات]] در حجةالوداع ([[نهم ذيحجة الحرام]]) سال ر ق. ديگرى در سرزمين غدير خم روز عيد غدير ([[۱۸ ذيحجة الحرام]]) سال ۱۰ق. در هر دو مورد خطبه بسيار حساس و با عظمتى ايراد كرده، و در هر دو «حديث ثقلين» را بيان فرمودند.

بد نيست در اينجا يادآور شويم كه صدور حديث ثقلين از زبان پيامبرصلى الله عليه وآله به دو مورد ياد شده اختصاص ندارد، بلكه حداقل در شش مورد اين حديث از بيان آن حضرت ثبت شده است:

۶ . در بستر مرگ<ref>روز ۲۸ صفر سال يازدهم، در حجره شریف ۳ على ‏عليه السلام امام البررة )خوئى، خرسان : ج ۱ ص ۳۰۴  - ۲۹۲. </ref>

با توجه به تكرار حديث ثقلين، حداقل در شش مورد و ايراد خطابه از سوى رسول اكرم ‏صلى الله عليه وآله در حجةالوداع در روز عرفه و به هنگام بازگشت در سرزمين غدير و در اجتماعى متجاوز از [[يكصد هزار نفر]]، اين حديث در تمام طبقات به حدّ [[تواتر]] رسيده است. در اينجا اسامى چهل تن از صحابه كه متن روايت آنان در دست مى ‏باشد را يادآور مى شويم:

۲۴.سعد بن ابى‏وقاص

۲۷. ضمره اسلمى

حديث ثقلين گذشته از افراد ياد شده، از سه تن از صحابيّات نيز روايت شده، و آنها عبارتند از:

۳.ام ‏ايمن از بانوان بهشتى.<ref>على ‏عليه السلام امام البررة )خوئى، خرسان. : ج ۱ ص ۳۱۱. </ref>

آن گاه از [[طبرانى]] نقل كرده كه آخرين چيزى كه پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله در لحظات آخر حيات خود بر زبان راند سفارش اهل‏بيت‏ عليهم السلام خود بود.<ref>الصواعق المحرقه: ص ۱۵۰. </ref> كثرت راويان حديث ثقلين موجب شده كه برخى از [[محدثان]]، متكلمان و تراجم نگاران به گردآورى اسامى راويان آن پرداخته، و برخى نيز كتاب مستقلى در همين رابطه تأليف كرده ‏اند.

پيامبرصلى الله عليه وآله در خطبه غدير بيان احكام گفته نشده را به ائمه‏ عليهم السلام [[محوّل]] نمود و در حاشيه آن اشاره ‏اى به حديث ثقلين داشت. اينكه سخن پيامبر و ائمه‏ عليهم السلام به عنوان سخن خداوند [[تلقى]] مى ‏شود و عِدل و برابر قرآن است.

... آنان كه پيامبرصلى الله عليه وآله در آخرين خطبه ‏اى كه خواند و همان روز از دنيا رفت، چنين فرمود: من در ميان شما دو چيز باقى گذاردم كه تا به آن دو تمسک كرده ‏ايد هرگز گمراه نخواهيد شد: كتاب خداوند و اهل‏بيتم.

خداوند لطيف خبير با من عهد كرده است كه آن دو از يكديگر جدا نمى ‏شوند تا بر سر حوض كوثر بر من وارد شوند، مانند اين دو - و حضرت به دو انگشت [[سبابه]] خود اشاره فرمودند -  و نمى‏ گويم مثل اين دو -  و حضرت به دو انگشت سبابه و وسط اشاره كردند -  زيرا يكى از اين دو جلوتر از ديگرى است. يعنى حضرت دو انگشت سبابه از دو دست را كنار يكديگر قرار دادند، اشاره به اينكه قرآن و عترت اين گونه مساوى و [[قرين]] يكديگرند؛ و بعد انگشت سبابه و وسط از يك دست را نشان دادند و اشاره كردند كه نسبت اهل‏بيت ‏عليهم السلام و قرآن مانند اين دو نيست كه يكى از ديگرى مهم‏تر يا بر ديگرى مقدم باشد.

== وظايف ما درباره ثقلين<ref>غدير در قرآن: ج ۳ ص ۱۷۸  - ۱۶۹. </ref> ==