پرش به محتوا

حجةالوداع: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۴۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۲۱
خط ۷۸: خط ۷۸:


== غدير در مسير حجةالوداع <ref>ژرفاى غدير: ص۳۸ ، ۳۹ .</ref> ==
== غدير در مسير حجةالوداع <ref>ژرفاى غدير: ص۳۸ ، ۳۹ .</ref> ==
  معرفى جانشين پيامبرصلى الله عليه وآله در مدينه نيز امكان پذير بود. در بين راه مدينه تا مكه قبل از اعمال حج هم ممكن بود. در مسجدالحرام كه مكانى مقدس در نظر همگان بود نيز امكان داشت. در ايام سه روزه حج در عرفات و مشعر و منى هم ممكن بود.
<big>معرفى جانشين [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] در مدينه نيز امكان پذير بود. در بين راه مدينه تا مكه قبل از اعمال حج هم ممكن بود. در مسجدالحرام كه مكانى مقدس در نظر همگان بود نيز امكان داشت. در ايام سه روزه حج در عرفات و مشعر و منى هم ممكن بود.</big>


<big>با همه اين شرايطِ مكانى كه پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه وآله در اختيار داشتند، مصالح بسيارى اقتضا مى‏ كرد كه اين برنامه مهم در محل از پيش تعيين شده‏ اى بين مكه و مدينه باشد. حضرت براى توقف، منطقه غدير را در مكه انتخاب كرد و اين يك فرمان الهى بود. حضرت صريحاً اعلام كرد كه پس از خروج از مكه همه بايد در غدير خم براى مسئله ‏اى مهم توقف كنند.<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۰۹.</ref>  اين كيفيت اعلام درباره مكان برنامه از چند جهت جالب توجه است:</big>


با همه اين شرايطِ مكانى كه پيامبر اكرم‏صلى الله عليه وآله در اختيار داشت، مصالح بسيارى اقتضا مى‏كرد كه اين برنامه مهم در محل از پيش تعيين شده‏اى بين مكه و مدينه باشد. حضرت براى توقف، منطقه غدير را در مكه انتخاب كرد و اين يك فرمان الهى بود. حضرت صريحاً اعلام كرد كه پس از خروج از مكه همه بايد در غدير خم براى مسئله‏اى مهم توقف كنند.××× 3 بحار الانوار: ج 37 ص 109. ××× اين كيفيت اعلام درباره مكان برنامه از چند جهت جالب توجه است:
'''<big>غدير مكانى سابقه ‏دار</big>'''


1-  غدير مكانى سابقه‏دار
<big>غدير مكان سابقه ‏دارى بين مكه و مدينه بود كه به خاطر وجود آب و چند درخت كهنسال به عنوان استراحتگاه مسافران در نظر گرفته مى‏ شد، و حتى خود حضرت در راه آمدن به مكه از غدير عبور كردند.</big>


غدير مكان سابقه‏دارى بين مكه و مدينه بود كه به خاطر وجود آب و چند درخت كهنسال به عنوان استراحتگاه مسافران در نظر گرفته مى‏شد، و حتى خود حضرت در راه آمدن به مكه از غدير عبور كردند.
'''<big>غدير قبل از تقاطع</big>'''


<big>اين مكان در راه بازگشت از مكه، يك منزل قبل از تقاطع چند جاده در جحفه و محل متفرق شدن جمعيت قرار داشت. با توجه به اينكه در مسير حضرت تا مكه قبايل بين راه كم‏ كم ملحق شدند تا آن جمعيت عظيم پديد آمد، لذا مى ‏بايست قبل از متفرق شدنِ مردم برنامه انجام مى ‏شد.</big>


2-  غدير قبل از تقاطع
<big>اين مطلب درباره نسل ‏هاى آينده ‏اى كه با عدد ميليونى حجاج از كشورهاى مختلف از همين مسير عبور خواهند كرد، و به غدير به عنوان يادگار آن روز مى ‏نگرند اهميت ويژه ‏اى دارد. آنان نيز قبل از تقاطع و محل افتراق، با غدير خم و يادگار تاريخى مكان اعلام ولايت تجديد عهدى مى ‏كنند.</big>


اين مكان در راه بازگشت از مكه، يك منزل قبل از تقاطع چند جاده در جحفه و محل متفرق شدن جمعيت قرار داشت. با توجه به اينكه در مسير حضرت تا مكه قبايل بين راه كم‏كم ملحق شدند تا آن جمعيت عظيم پديد آمد، لذا مى‏بايست قبل از متفرق شدنِ مردم برنامه انجام مى‏شد.
'''<big>به ياد ماندن توقف در بيابان غدير</big>'''


<big>اجتماع مردم در مكه آن قدر مهم نبود كه اجتماع يكصد و بيست هزار نفر در بيابان و برپا كردن منبر و سخنرانى مفصل براى آنان و توقف سه روزه در چنان مكانى براى هميشه در خاطره ‏ها مى ‏ماند.</big>


اين مطلب درباره نسل‏هاى آينده‏اى كه با عدد ميليونى حجاج از كشورهاى مختلف از همين مسير عبور خواهند كرد، و به غدير به عنوان يادگار آن روز مى‏نگرند اهميت ويژه‏اى دارد. آنان نيز قبل از تقاطع و محل افتراق، با غدير خم و يادگار تاريخى مكان اعلام ولايت تجديد عهدى مى‏كنند.
<big>گذشته از اينكه در مكه و يا هر منزلى كه محل استراحتى در آن وجود داشت احتمال شركت نكردن مردم بود، ولى كاروان به صورت يك واحد عظيم -  آن هم با حضور [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] -  به صورت يكپارچه در هر برنامه‏ اى شركت مى‏ كرد.</big>


'''<big>گرما و غير عادى بودن مكان غدير</big>'''


3-  به ياد ماندن توقف در بيابان غدير
<big>گرما و شرايط نامساعد زمين در حالى كه مردم براى سه روز خيمه زدند، و سپس زير آفتاب در برابر منبر جمع شدند و به سخنرانى گوش دادند، همه حالتى غير عادى بود كه خاطره‏ هاى آن روز را بيشتر در اذهان متمركز مى ‏كرد.</big>


اجتماع مردم در مكه آنقدر مهم نبود كه اجتماع يكصد و بيست هزار نفر در بيابان و برپا كردن منبر و سخنرانى مفصل براى آنان و توقف سه روزه در چنان مكانى براى هميشه در خاطره‏ها مى‏ماند.
== <big>كاروان حجةالوداع <ref>واقعه قرآنى غدير: ص ۱۹.</ref></big> ==
<big>[[پيامبر صلى الله عليه وآله]] روز شنبه بيست و پنجم ماه ذى ‏قعده سفر [[حجةالوداع]] را شروع نمودند. حضرت غسل كرده و دو لباس احرام همراه برداشتند و همراه كاروان هفتاد هزار نفرى حجاج از مدينه خارج شدند. اكنون مراسم حج در شُرف آغاز بود. تركيب جمعيتى كه براى حج آماده مى ‏شدند قابل توجه بود. كاروانى كه از مدينه به همراه [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] براى حجةالوداع حركت كرد هفتاد هزار نفر بودند.</big>


<big>كاروان همراه [[اميرالمؤمنين‏ عليه السلام]] كه از يمن براى حج آمدند دوازده هزار نفر بودند، گذشته از لشكر هزار نفرى كه اهل مدينه بودند و همراه خالد به يمن رفته بودند و پس از عزل خالد با حضرت همراه شدند.</big>


گذشته از اينكه در مكه و يا هر منزلى كه محل استراحتى در آن وجود داشت احتمال شركت نكردن مردم بود، ولى كاروان به صورت يك واحد عظيم آن هم با حضور پيامبرصلى الله عليه وآله -  به صورت يكپارچه در هر برنامه‏اى شركت مى‏كرد.
<big>بين راه مدينه تا مكه -  از راست و چپ جاده جمعيت انبوهى از شهرها و روستاها و چادرنشينان به كاروان [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] پيوستند.</big>


<big>اهالى مكه و اطراف آن از سمت طائف و نجد و جده، و كسانى كه از آن سوى درياى سرخ در آفريقا با خبر شده و از حبشه و سودان و غير آن براى حج آمده بودند، جمعيت هاى ديگرى بودند كه به سيل عظيم حجاج افزوده شدند.</big>


4گرما و غير عادى بودن مكان غدير
<big>طوايفى بزرگ و گروه‏ هايى عظيم به طور دست‏ه جمعى و يكجا در [[حجةالوداع]] شركت كرده بودند. از طايفه ثقيف -  كه در طائف بودند احدى نماند مگر آنكه مسلمان شده بود و همگى در [[حجةالوداع]] شركت كردند.<ref>الاصابة (ابن حجر) : ج ۲ ص ۱۳.</ref></big>


گرما و شرايط نامساعد زمين در حالى كه مردم براى سه روز خيمه زدند، و سپس زير آفتاب در برابر منبر جمع شدند و به سخنرانى گوش دادند، همه حالتى غير عادى بود كه خاطره‏هاى آن روز را بيشتر در اذهان متمركز مى‏كرد.
<big>در مكه احدى از قريش نماند مگر همراه [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] در حجةالوداع حاضر شد. <ref>تهذيب الكمال: ج ۱۰ ص ۲۰۰، پاورقى ۱.</ref></big>


<big>در سال دهم هجرى در مكه و طائف احدى نماند مگر آنكه مسلمان شده و در حجةالوداع شركت كرد. <ref>مقدمة الاصابة لابن حجر: ج ۱ ص۱۴۱ ، ۱۶۰ ، ۱۶۱ . الاصابة (ابن حجر) : ج ۲ ص ۱۳.</ref></big>


11.  كاروان حجةالوداع××× 1 واقعه قرآنى غدير: ص 19. ×××
<big>در روايتى به صراحت ياد شده كه عده ‏اى از اهل نجد آمده بودند. <ref>سنن ابى داود: ص ۳۰۲.</ref></big>


  پيامبرصلى الله عليه وآله روز شنبه بيست و پنجم ماه ذى‏قعده سفر حجةالوداع را شروع نمودند. حضرت غسل كرده و دو لباس احرام همراه برداشتند و همراه كاروان هفتاد هزار نفرى حجاج از مدينه خارج شدند. اكنون مراسم حج در شُرف آغاز بود. تركيب جمعيتى كه براى حج آماده مى‏شدند قابل توجه بود. كاروانى كه از مدينه به همراه پيامبرصلى الله عليه وآله براى حجةالوداع حركت كرد هفتاد هزار نفر بودند.
<big>در روايتى ديگر صد نفر از طايفه «صداء» آمده كه در [[حجةالوداع]] شركت كردند. <ref>البداية و النهاية: ج ۵ ص ۹۸.</ref></big>


<big>افرادى نيز بودند كه در [[حجةالوداع]] مسلمان شدند و با [[پيامبر صلى الله عليه وآله]] بيعت كردند. <ref>الطبقات الكبرى: ج ۸ ص ۲۹۸. الاصابة: ج ۸ ص ۳۸۱.</ref></big>


كاروان همراه اميرالمؤمنين‏عليه السلام كه از يمن براى حج آمدند دوازده هزار نفر بودند، گذشته از لشكر هزار نفرى كه اهل مدينه بودند و همراه خالد به يمن رفته بودند و پس از عزل خالد با حضرت همراه شدند.
روزى كه پيامبرصلى الله عليه وآله مى‏خواست به سوى عرفات حركت كند و اعمال حج را آغاز نمايد، بيش از صد و بيست هزار نفر اين كاروان عظيم را تشكيل مى‏دادند، كه شامل مردان و زنان و كودكان بودند.××× 5 العُدَد القوية: ص 183. ×××


بين راه مدينه تا مكه -  از راست و چپ جاده -  جمعيت انبوهى از شهرها و روستاها و چادرنشينان به كاروان پيامبرصلى الله عليه وآله پيوستند.
اهالى مكه و اطراف آن از سمت طائف و نجد و جده، و كسانى كه از آن سوى درياى سرخ در آفريقا با خبر شده و از حبشه و سودان و غير آن براى حج آمده بودند، جمعيت‏هاى ديگرى بودند كه به سيل عظيم حجاج افزوده شدند.
طوايفى بزرگ و گروه‏هايى عظيم به طور دست‏جمعى و يكجا در حجةالوداع شركت كرده بودند. از طايفه ثقيف -  كه در طائف بودند -  احدى نماند مگر آنكه مسلمان شده بود و همگى در حجةالوداع شركت كردند.××× 2 الاصابة )ابن حجر( : ج 2 ص 13. ×××
در مكه احدى از قريش نماند مگر همراه پيامبرصلى الله عليه وآله در حجةالوداع حاضر شد.××× 3 تهذيب الكمال: ج 10 ص 200، پاورقى 1. ×××
در سال دهم هجرى در مكه و طائف احدى نماند مگر آنكه مسلمان شده و در حجةالوداع شركت كرد.××× 1 مقدمة الاصابة لابن حجر: ج 1 ص 161 160 141. الاصابة )ابن حجر( : ج 2 ص 13. ×××
در روايتى به صراحت ياد شده كه عده‏اى از اهل نجد آمده بودند.××× 2 سنن ابى داود: ص 302. ×××
در روايتى ديگر صد نفر از طايفه »صداء« آمده كه در حجةالوداع شركت كردند.××× 3 البداية و النهاية: ج 5 ص 98. ×××
افرادى نيز بودند كه در حجةالوداع مسلمان شدند و با پيامبرصلى الله عليه وآله بيعت كردند.××× 4 الطبقات الكبرى: ج 8 ص 298. الاصابة: ج 8 ص 381. ×××
روزى كه پيامبرصلى الله عليه وآله مى‏خواست به سوى عرفات حركت كند و اعمال حج را آغاز نمايد، بيش از صد و بيست هزار نفر اين كاروان عظيم را تشكيل مى‏دادند، كه شامل مردان و زنان و كودكان بودند.××× 5 العُدَد القوية: ص 183. ×××