آیه ۵۶ مائده و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

با در نظر گرفتن اينكه غدير مراسم مفصلى در سه روز بوده، گذشته از آياتى كه مستقيماً در آن ايام نازل شده و در قسمت آيات نازل شده در غدير ذكر شد، آياتى هم براى بيان بيشتر شئون امامت و خلافتِ الهى در برابر رياست‏ هاى شيطانىِ سقيفه به صورت استشهاد و اشاره و اقتباس در غدير ديده مى‏ شود، كه به صورت تفسيرگونه ‏اى در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله تركيب شده و آيه مستقلاً ذكر نشده است. اين موارد ۶ آيه است كه يكى از اين آيات آيه ۵۶ سوره مائده است:

در قرآن اين آيه بعد از آيه «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه ...» قرار گرفته و به عنوان نتيجه آن است. پس از آنكه ولىّ و صاحب اختيار مردم را خدا و پيامبر و على‏ عليهما السلام معرفى مى‏ كند، نتيجه مى‏ گيرد كه هر كس ولايت آنان را بپذيرد از حزب اللَّه است.

بنابراين حضور اين آيه در اين مقطع حساس خطابه غدير، تفسير آن را از دو سو در اختيار ما گذاشته است. از يک طرف متن آيه دقيقاً درباره ولايت امامان ‏عليهم السلام است و آيه «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه ...» به روايات متعدد شيعه و اهل‏ سنت درباره ولايت اميرالمؤمنين ‏عليه السلام است، و «حزب اللَّه» با دقت ادبى تمام و بدون نياز به هيچ توجيهى به نص قرآن پذيرندگان ولايتند. در اين فراز خطبه غدير هم پيامبر صلى الله عليه و آله پس از ترسيم كامل و دقيق شخص امامان و پيروانشان، آنان را «حزب اللَّه غالب» معرفى مى‏ فرمايد.

از اين تعبير كه به صورت ختم كلام در اين فراز است و با كلمه «ألا» يعنى «آگاه باشيد» آمده مى‏ توان استفاده كرد كه مجموعه امامان و پيروانشان «حزب اللَّه» را تشكيل مى‏ دهند، «وَ شيعَتُنا حِزْبُ اللَّه وَ حِزْبُ اللَّه هُمُ الْغالِبُونَ»<ref>بحارالانوار: ج۴ ص۲۵ ح۳.</ref>: «ما و شيعيانمان حزب خداييم، و حزب خدا غالبند». منظور از حزب اللَّه فقط پيروانشان نيست، چنانكه امام صادق‏ عليه السلام «ما و شيعيانمان» تعبير فرمود.

در حاشيه اين نكته ادبى نوبت اين مى‏رسد كه اين حزب خدا چگونه غالبند در حالى كه سقيفه آنان را مغلوب ساخت و در بند كشيد و وادار به بيعت با خويش نمود؟

امام صادق ‏عليه السلام مى‏ فرمايد: در غدير دوازده هزار نفر بودند كه به نفع على بن ابى‏ طالب ‏عليه السلام شهادت و گواهى مى‏ دادند، و با اين همه آن حضرت نتوانست حق خود را بگيرد، در حالى كه هر يک از شما اموال خود را با دو شاهد مى ‏گيرد! سپس امام صادق‏ عليه السلام فرمود: حزب اللَّه درباره على‏ عليه السلام غالب شوندگانند.<ref>عوالم العلوم: ج۳/۱۵ ص۱۳۹. بحارالانوار: ج۳۷ ص۱۳۸ ح۳. تفسیر العیاشی: ج۱ ص۳۲۹ ح۱۴۳.</ref>

معناى كلام امام ‏عليه السلام اين است كه با اين همه كه حضرت نتوانست حق خود را بگيرد ولى باز هم حزب اللَّه اينانند و باز هم اينان غالب هستند. شكى نيست كه اين غلبه چه در قرآن و چه در كلام پيامبر صلى الله عليه و آله و چه در كلام امام صادق‏ عليه السلام به معناى غلبه ظاهرى نخواهد بود، چرا كه هم خدا مى‏ داند و چنين مقدر كرده و هم عملاً چنين است و بارها پيامبر صلى الله عليه و آله درباره آينده على‏ عليه السلام خبر داده كه آينده امامان اهل‏ بيت‏ عليهم السلام مظلوميت و شهادت و غصب حقوقشان است.

امام صادق ‏عليه السلام نيز دقيقاً همين نكته را تأكيد فرموده، چرا كه پس از بيان مظلوميت على‏ عليه السلام و اينكه نتوانسته مسلّم‏ترين حق خود را بگيرد و مى‏ فرمايد: «باز هم حزب اللَّه درباره على ‏عليه السلام غالب‏ند».

حزب اللَّه غدير با مظلوميت هميشگى خود، هر روز جمعيت بيشترى را بر گِرد محور خويش جمع نموده و اين نشان غلبه الهى اين حزب خدايى است. سقيفه به خيال خود چراغ راه ابدى اسلام را در آغاز راه خاموش كرد تا براى هميشه خيالش راحت باشد، حتى اجازه نداد بدن پيامبر صلى الله عليه و آله غسل داده و دفن شود و بدين سرعت راه خود را جايگزين راه غدير نمود.

در مرحله بعد عمر و عثمان و معاويه را به نوبت در صف خلافت قرار داد و راه را بر على‏ عليه السلام بست.<ref>بحار الانوار: ج ۳۰ ص ۵۱۸ و ج ۳۱ ص۶۰-۸۷، ۱۴۹-۱۶۱.</ref> آنگاه اهانت و ناسزاگويى و لعنت نسبت به صاحب غدير يعنى على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام و خاندانش را آغاز كرد و در صدر خطبه ‏هاى نماز جمعه در كشورى به وسعت ثُلث كره زمين اين برنامه را توسعه داد!!<ref>شرح نهج البلاغه: ج۱۱ ص۴۴. کتاب سلیم: ص۳۱۴.</ref>

در كنار اين برنامه ‏ها، به قتل اهل‏ بيت‏ عليهم السلام آسان ‏تر از آنچه احتمال مى ‏رفت دست يازيد و اين مهم را از خود پيامبرصلى الله عليه وآله آغاز كرد. ابتدا آن حضرت را توسط عايشه و حفصه مسموم كرد.<ref>بحارالانوار: ج۲۲ ص۲۳۹، ۲۴۶، ۵۱۴، ۵۱۶.</ref> آنگاه با ضرب و جرحى كه مخصوص ميدان‏ هاى نبرد است، بانوى هيجده ساله اهل‏ بيت ‏عليهم السلام را -كه بانوى دو جهان بود-  با تازيانه و غلاف شمشير چنان مجروح نمود كه منجر به قتل آن حضرت شد و با گذشت ۹۵ روز با تن خونين و كبود به شهادت رسيد.<ref>بحارالانوار: ج ۴۳ ص ۱۵۵ - ۲۱۸.</ref> صد روز فاصله و اقدام به دو قتل از اهل بیت غدیر نشانه برنامه ای پیچیده بود که به سرعت و بر وفق مرادشان پیش می رفت.

آنگاه نقشه قتل علی علیه السلام را به دست خالد طرح کردند  و اجرای آن را به وقت نماز موکول کردند، ولی خدا نقشه آنان را بر ملا نمود و این توطئه خنثی شد.<ref>بحارالانوار: ج۲۹ ص۱۲۵، ۱۳۲، ۱۳۶، ۱۵۹.</ref> گذشته از روز هایی که با برپا کردن آتش بر در خانه فریادِ «احْرِقُوا عَلَيهِمُ الْبَيْتَ بِاهْلِها» سر داده بودند<ref>بحارالانوار: ج۲۸ ص۲۶۹.</ref>، و روز هایی که با شمشیر های آخته به خانه هجوم آوردند و به علی علیه السلام حمله کردند و در حالی که شمشیر ها بر سر او گرفته بودند فریاد می زدند: «اگر بیعت نکنی تو را می کشیم»!!<ref>بحارالانوار: ج۲۸ ص۲۷۱.</ref>

آنگاه علی بن ابی طالب علیه السلام را چنان خانه نشین کردند که می رفت شیعه و تشیع برای همیشه از صفحه تاریخ محو شود. حتی روزی که پس از قتل عثمان بر در خانه آن حضرت ریختند هنوز او را با آرمان های سقیفه می خواستند و علناً سنّت ابوبکر و عمر را به وی پیشنهاد می کردند!<ref>بحارالانوار: ج۲۹ ص۴۹۷-۵۴۹ و ج۳۴ ص ۱۶۷-۱۸۲.</ref>

در آن پنج سال هم سقیفه از دروازه های مختلف با صاحب غدیر جنگید، تا روزی که او را به شهادت رساند و کار علی بن ابی طالب علیه السلام بدانجا رسید که از ترس جسارت به آن پیکر پاک و مقدس در شهر خود او را شبانه به خاک سپردند!<ref>بحارالانوار: ج۴۲ ص۲۹۴.</ref> سقیفه دورنمای تحقق یافته اهداف خود را بیش از آنچه پیش بینی می کرد یافته بود. این از قتل غدیر بالاتر است که جنازه اش مخفیانه دفن شود. آیا این به معنای محو کامل غدیر نبود؟

در متن خطبه غدير اين غلبه قطعى حزب اللَّه غدير بر آنچه غير غدير است اعلام شده، آنجا كه مى ‏فرمايد: الا انَّهُ الظّاهِرُ عَلَى الدّينِ ... . الا انَّهُ غالِبُ كُلِّ قَبيلَةٍ مِنْ اهْلِ الشِّرْكِ وَ هاديها ... . الا انَّهُ لا غالِبَ لَهُ وَ لا مَنْصُورَ عَلَيْهِ، يعنى: اوست غالب بر اديان، اوست غالب بر هر قبيله ‏اى از اهل شرک و هدايت كننده آنان، او كسى است كه غالبى بر او نيست و كسى بر ضد او كمک نمى ‏شود.<ref>اسرار غدیر: ص۱۵۳، ۱۵۴ بخش۸.</ref>