کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران
«کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران»، بزرگ‌ترین کتابخانۀ دانشگاهی ایران است که در سال ۱۳۲۸ با اهدای مجموعه نفیس کتاب‌های خطی سید محمد مشکات بنیان گذاشته شد. این کتابخانه در سال ۱۳۴۶ از ادارۀ انتشارات دانشگاه تهران مستقل شد و ایرج افشار اولین مدیر آن بود.
ویژگی های کتابخانه
ساختمان کنونی کتابخانه که در سال ۱۳۵۰ افتتاح شد، دارای مساحتی بالغ بر ۲۲,۰۰۰ متر مربع و ۹ طبقه است. این کتابخانه دارای ۱۵ بخش مختلف از جمله بخش نسخه‌های خطی و نشریات ادواری است.
مجموعۀ کتابخانه شامل:
- بیش از ۴۱,۰۰۰ رساله دکتری و پایان‌نامه کارشناسی ارشد
- بیش از ۱۲,۰۰۰ نسخه خطی
- ۹ تالار مطالعه با موضوعات تخصصی مختلف:
- کتاب‌های چاپی: بیش از 300 هزار جلد به زبان‌های فارسی، اردو، پشتو و عربی و بیش از 110 هزار جلد به زبان‌های لاتین.
- نسخه‌های خطی: حدود 17 هزار جلد به زبان‌های فارسی، عربی و ترکی.
- نشریات ادواری: 2570 عنوان مجله فارسی و 1937 عنوان روزنامه فارسی و عربی.
- میکروفیلم‌ها و نسخه‌های عکسی: حدود 8500 حلقه میکروفیلم و 7500 جلد نسخه عکسی.
- اسناد تاریخی: شامل فرمان‌ها، احکام، نامه‌ها، قباله‌ها و وقف‌نامه‌ها.
- نقشه‌ها: شامل نقشه‌های قدیم و جدید ایران و جهان.
- کتاب‌های درسی: بیش از 5000 جلد از دوره‌های مختلف.
- منابع الکترونیکی: شامل لوح‌های فشرده و منابع اطلاعات علمی.
- پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها: بیش از 41,000 رساله دکتری و پایان‌نامه کارشناسی ارشد.
كتب خطى غدير[۱]
كتاب هاى خطى كه در موضوع غدير تألیف شده اند - كه در كتاب «غدیر در آئینه کتاب» جمع آورى شده است[۲] - به حسب محل نگهدارى ۴۶ كتاب در كتابخانه هاى هشت كشور است، كه ۴ كتاب در كتابخانه دانشگاه تهران است.
«کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران»، بزرگ‌ترین کتابخانۀ دانشگاهی ایران است که در مرکز محوطۀ دانشگاه تهران واقع شده است. این کتابخانه در سال ۱۳۲۸ با اهدای مجموعۀ نفیس ۱۳۲۹ نسخه خطی توسط سید محمد مشکات بنیان‌گذاری شد.
ویژگی های کتابخانه
بر اساس اطلاعات موجود، کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران دارای مجموعه‌ای غنی از منابع مختلف است:
- بیش از یک میلیون مدرک در مجموع
- حدود ۳۰۰,۰۰۰ جلد کتاب چاپی به زبان‌های فارسی، اردو، پشتو و عربی
- کتاب‌های چاپی به زبان‌های لاتین، عمدتاً انگلیسی و همچنین فرانسوی و آلمانی
علاوه بر کتاب‌ها، این مجموعه شامل نشریات ادواری، نسخه‌های خطی، میکروفیلم‌ها، اسناد و عکس‌های تاریخی، کتاب‌های چاپ سنگی، پایان‌نامه‌های تحصیلی، نقشه‌ها، کتاب‌های درسی و منابع الکترونیکی نیز می‌باشد. در زیر به برخی از دسته‌بندی‌های اصلی کتاب‌ها اشاره می‌شود:
- رشته‌های مختلف علمی مانند فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و ریاضیات.
- آثار کلاسیک و معاصر فارسی و جهانی.
- تاریخ ایران و جهان، تاریخ‌نگاری و مستندات تاریخی.
- فلسفه، جامعه‌شناسی، روانشناسی و علوم سیاسی.
- رشته‌های مختلف مهندسی مانند مهندسی برق، مکانیک، عمران و کامپیوتر.
- منابع پزشکی، داروسازی و بهداشت عمومی.
- نسخ خطی نادر و ارزشمند که به زبان‌های مختلف نگارش شده‌اند.
- مقالات پژوهشی در حوزه‌های مختلف.
- روزنامه‌ها و نشریات خبری.
- پایان‌نامه‌های تحصیلی دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های مختلف.
- کتاب‌هایی مناسب برای سنین مختلف کودکان و نوجوانان.
- کتاب‌ها، مقالات و نشریات دیجیتال که از طریق پلتفرم‌های آنلاین قابل دسترسی هستند.
كتب خطى غدير[۳]
كتاب هاى خطى كه در موضوع غدير تألیف شده اند - كه در كتاب «غدیر در آئینه کتاب» جمع آورى شده است[۴] - به حسب محل نگهدارى ۴۶ کتاب در کتابخانه هاى هشت كشور است، كه ۱ كتاب در كتابخانه مركزى و اسناد است.