قریش
ترس از قريش در غدير[۱]
از جمله مشهورترين آیات غدیر آيه اى است كه پس از اتمام مراسم حج و در مسير مكه به سوى غدير بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شد:
«يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّه يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ، إِنَّ اللَّه لا يَهْدِى الْقَوْمَ الْكافِرِينَ»[۲]:
«اى پيامبر، ابلاغ كن آنچه از پروردگارت بر تو نازل شده، و اگر انجام ندهى رسالت خدا را نرسانده اى، و خدا تو را از شر مردم حفظ مى كند. خداوند قوم كافر را هدایت نمى كند».
آنچه در اينجا قابل ذكر است اينكه پيامبر صلى الله عليه و آله از چه كسانى خوف داشت كه خداوند در مورد حفظ حضرت ضمانت كرد؟
در روايات مربوط به آيه چند مورد ذكر شده كه يكى از آنها «قريش»[۳] است:
اخافُ قُرَيشاً وَ النّاسَ[۴]: از قريش و مردم مى ترسم.
البته ذكر «قريش» و «اصحاب» ناظر به حضور گروه خاصِ توطئه گر در بين آنان است كه اين مطلب بعد از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله به خوبى آشكار شد و همه ديدند كه سردمداران سقيفه همه از قريش درآمدند و همانان كه نام «اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله» را بر پيشانى داشتند با سوء استفاده از همين عنوان كار خود را پيش بردند.
براى توضيح بيشتر مراجعه شود به عنوان: قرآن / آيه «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ...».
قريش در قرآن[۵]
طبق روايات متعدد براى حفظ قرآن از تحريف، ظاهر بسيارى از آيات صورت كلى دارد و تعيين مصداق آن در متن قرآن نيامده است. تفسیر و تبيين آنها به مقام عصمت واگذار شده تا در موقعيت هاى مناسب به آن بپردازند.
اين مطلب همان گونه كه در آيات مربوط به اهل بیت علیهم السلام صادق است، درباره آيات مربوط به دشمنان اهل بيت عليهم السلام نيز صدق مى كند. اميرالمؤمنين عليه السلام مى فرمايد: هيچ كس از قريش نيست كه به حد بلوغ رسيده باشد مگر آنكه درباره او يك يا دو آيه نازل شده كه او را به بهشت يا جهنم مى كشاند.[۶]