پرش به محتوا

مفسّرین: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۶۷ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۲ نوامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۴۴: خط ۵۴۴:
'''الف) منزلت قرآن'''
'''الف) منزلت قرآن'''


قرآن يادگار و نشانه پيامبرصلى الله عليه وآله در ميان مسلمين است.
قرآن يادگار و نشانه پيامبر صلى الله عليه و آله در ميان مسلمين است.


( قرآن [[ثقلین(حدیث)|ثقل اکبر]] )در «إنّى تاركٌ فيكم الثقلين» ( است و از ثقل اصغر خبر مى ‏دهد.)
( قرآن [[ثقلین(حدیث)|ثقل اکبر]]) در «إنّى تاركٌ فيكم الثقلين» است و از ثقل اصغر خبر مى ‏دهد.


'''ب) مطالعه قرآن'''
'''ب) مطالعه قرآن'''
خط ۵۵۸: خط ۵۵۸:
مفسّر قرآن و بيان كننده باطن آن فقط [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] هستند.
مفسّر قرآن و بيان كننده باطن آن فقط [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] هستند.


اهل‏ بيت‏ عليهم السلام خليفه و [[جانشین]] پيامبرصلى الله عليه وآله در تفسير قرآن و كسانى هستند كه به امضاى آن حضرت چنين حقى دارند.
اهل‏ بيت‏ عليهم السلام خليفه و [[جانشین]] پيامبر صلى الله عليه و آله در تفسير قرآن و كسانى هستند كه به امضاى آن حضرت چنين حقى دارند.


'''د) رابطه قرآن با اهل‏ بيت‏ عليهم السلام'''
'''د) رابطه قرآن با اهل‏ بيت‏ عليهم السلام'''
خط ۵۷۲: خط ۵۷۲:
'''نزول پياپى وحى در غدير'''
'''نزول پياپى وحى در غدير'''


نزول بيش از چهل آيه از [[قرآن]] درباره اقدامات پيامبرصلى الله عليه وآله در غدير دليل بر عنايت خاص خداوند به اين برنامه [[اسلام]] است. شاخص ‏ترين اين آيات دو آيه «يا أيها الرسول بلغ ما أنزل إليك من ربك ...»و آيه «اليوم أكملت لكم دينكم ...»است.
نزول بيش از چهل آيه از [[قرآن]] درباره اقدامات پيامبر صلى الله عليه و آله در غدير دليل بر عنايت خاص خداوند به اين برنامه [[اسلام]] است. شاخص ‏ترين اين آيات دو آيه «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ...» و آيه «الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ...» است.


از سوى ديگر نزول بيش از هشتاد آيه در افشاگرى عليه اقدامات [[منافقین]] در ايام غدير، از يک سو حاكى از ضمانتِ حفظ و حراست [[خداوند]] نسبت به پيامبرصلى الله عليه وآله و اجراى مراسم غدير است؛ و از سوى ديگر نشانگر تلاش بى ‏وقفه دشمنان ولايت [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] در ايام آخر عمر پيامبرصلى الله عليه وآله است.
از سوى ديگر نزول بيش از هشتاد آيه در افشاگرى عليه اقدامات [[منافقین]] در ايام غدير، از يک سو حاكى از ضمانتِ حفظ و حراست [[خداوند]] نسبت به پيامبر صلى الله عليه و آله و اجراى مراسم غدير است؛ و از سوى ديگر نشانگر تلاش بى ‏وقفه دشمنان ولايت [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] در ايام آخر عمر پيامبر صلى الله عليه و آله است.


'''تفسير آيات قرآن در غدير'''
'''تفسير آيات قرآن در غدير'''
خط ۵۸۴: خط ۵۸۴:
آيات مربوط به غدير را به چند دسته مى ‏توان تقسيم كرد
آيات مربوط به غدير را به چند دسته مى ‏توان تقسيم كرد


الف) آياتى كه مربوط به اصل ماجراست مثل «يا أيها الرسول بلغ ..»، «سأل سائل بعذاب واقع» ،
الف) آياتى كه مربوط به اصل ماجراست مثل «يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ...»، «سأل سائل بعذاب واقع»،


«اليوم أكملت لكم دينكم ...» .
«الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ...».


ب) آياتى كه در [[خطبه غدیر]] -  يعنى در متن واقعه -  به آن استشهاد شده است.
ب) آياتى كه در [[خطبه غدیر]] -  يعنى در متن واقعه -  به آن استشهاد شده است.
خط ۵۹۲: خط ۵۹۲:
ج) آياتى كه در حاشيه واقعه به عنوان اعمال [[منافقین]] تفسير شده مثل «ثم ذهب إلى أهله يتمطّى» كه درباره حركات معاويه در غدير است.
ج) آياتى كه در حاشيه واقعه به عنوان اعمال [[منافقین]] تفسير شده مثل «ثم ذهب إلى أهله يتمطّى» كه درباره حركات معاويه در غدير است.


د) آياتى كه به صورت كلى به مسئله غدير تفسير شده مثل «وإنه لتنزيل رب العالمين ...»كه به ولايت [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] در روز غدير تفسير شده است.
د) آياتى كه به صورت كلى به مسئله غدير تفسير شده مثل «وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعَالَمِينَ...» كه به ولايت [[امیرالمؤمنین (لقب)|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] در روز غدير تفسير شده است.


هـ) آياتى كه به عنوان مصداق اتمّ به غدير تفسير شده است.
هـ) آياتى كه به عنوان مصداق اتمّ به غدير تفسير شده است.


==تفسير صريح هجده آيه در خطبه غدير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۸۵  - ۴۷ </ref> ==
==تفسير صريح هجده آيه در خطبه غدير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۸۵  - ۴۷ </ref> ==
در غدير ۱۸ آيه [[قرآن]] به صراحت تفسير شده است؛ به اين معنى كه پيامبر صلى الله عليه و آله متن آيه را جداگانه در [[خطبه]] بيان فرموده و قبل يا بعد از آن به تفسيرش پرداخته است. اين موارد در مقابل آياتى است كه به صورت تضمين در كلام و اقتباس در خطابه حضرت آمده است. آيات مزبور را به ترتيب اهميت جايگاه اعتقادى آن در پيام غدير ذكر مى‏ كنيم و البته هر كدام در محل خود در عنوان «قرآن»آمده است:
در غدير ۱۸ آيه [[قرآن]] به صراحت تفسير شده است؛ به اين معنى كه پيامبر صلى الله عليه و آله متن آيه را جداگانه در [[خطبه غدیر|خطبه]] بيان فرموده و قبل يا بعد از آن به تفسيرش پرداخته است.
 
اين موارد در مقابل آياتى است كه به صورت تضمين در كلام و [[اقتباس]] در خطابه حضرت آمده است. آيات مزبور را به ترتيب اهميت جايگاه اعتقادى آن در پيام غدير ذكر مى‏ كنيم و البته هر كدام در محل خود در عنوان «قرآن» آمده است:


'''سوره زخرف'''<ref>آيه ۲۸</ref>
'''سوره زخرف'''<ref>آيه ۲۸</ref>


«وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ» .
«وَ جَعَلَها كَلِمَةً باقِيَةً فِى عَقِبِهِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ».


'''سوره يس'''<ref>آيه ۱۲</ref>
'''سوره يس'''<ref>آيه ۱۲</ref>


«إِنَّا نَحْنُ نُحْىِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَىْ‏ءٍ أَحْصَيْناهُ فِى إِمامٍ مُبِينٍ» .
«إِنَّا نَحْنُ نُحْىِ الْمَوْتى وَ نَكْتُبُ ما قَدَّمُوا وَ آثارَهُمْ وَ كُلَّ شَىْ‏ءٍ أَحْصَيْناهُ فِى إِمامٍ مُبِينٍ».


'''سوره مائده'''<ref>آيه ۵۵</ref>
'''سوره مائده'''<ref>آيه ۵۵</ref>


«إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ» .
«إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ».


'''سوره زمر'''<ref>آيه ۵۶</ref>
'''سوره زمر'''<ref>آيه ۵۶</ref>


«أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللَّه وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ» .
«أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى عَلى ما فَرَّطْتُ فِى جَنْبِ اللَّه وَ إِنْ كُنْتُ لَمِنَ السَّاخِرِينَ».


'''سوره غافر'''<ref>آيه ۴۰</ref>
'''سوره غافر'''<ref>آيه ۴۰</ref>
خط ۶۲۵: خط ۶۲۷:
'''سوره مجادله'''<ref>آیه۲۲</ref>
'''سوره مجادله'''<ref>آیه۲۲</ref>


«لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّه وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّه وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ، أُولئِكَ كَتَبَ فِى قُلُوبِهِمُ الْإِيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها رَضِىَ اللَّه عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِكَ حِزْبُ اللَّه، أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّه هُمُ الْمُفْلِحُونَ» .
«لا تَجِدُ قَوْماً يُؤْمِنُونَ بِاللَّه وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ يُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللَّه وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ كانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِيرَتَهُمْ، أُولئِكَ كَتَبَ فِى قُلُوبِهِمُ الْإِيمانَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ وَ يُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِى مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ خالِدِينَ فِيها رَضِىَ اللَّه عَنْهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُ أُولئِكَ حِزْبُ اللَّه، أَلا إِنَّ حِزْبَ اللَّه هُمُ الْمُفْلِحُونَ».


'''سوره اعراف'''<ref>آیه۳۸</ref>
'''سوره اعراف'''<ref>آیه۳۸</ref>


«قالَ ادْخُلُوا فِى أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فِى النَّارِ كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيها جَمِيعاً قالَتْ أُخْراهُمْ لِأُولاهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ، قالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَ لكِنْ لا تَعْلَمُونَ» .
«قالَ ادْخُلُوا فِى أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ فِى النَّارِ كُلَّما دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَها حَتَّى إِذَا ادَّارَكُوا فِيها جَمِيعاً قالَتْ أُخْراهُمْ لِأُولاهُمْ رَبَّنا هؤُلاءِ أَضَلُّونا فَآتِهِمْ عَذاباً ضِعْفاً مِنَ النَّارِ، قالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَ لكِنْ لا تَعْلَمُونَ».


'''سوره ملک'''<ref>آيه ۸-۱۱.</ref>
'''سوره ملک'''<ref>آيه ۸-۱۱.</ref>


«تَكادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّما أُلْقِىَ فِيها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ، قالُوا بَلى قَدْ جاءَنا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنا وَ قُلْنا ما نَزَّلَ اللَّه مِنْ شَىْ‏ءٍ، إِنْ أَنْتُمْ إِلاّ فِى ضَلالٍ كَبِيرٍ، وَ قالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما كُنَّا فِى أَصْحابِ السَّعِيرِ، فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقاً لِأَصْحابِ السَّعِيرِ» .
«تَكادُ تَمَيَّزُ مِنَ الْغَيْظِ كُلَّما أُلْقِىَ فِيها فَوْجٌ سَأَلَهُمْ خَزَنَتُها أَ لَمْ يَأْتِكُمْ نَذِيرٌ، قالُوا بَلى قَدْ جاءَنا نَذِيرٌ فَكَذَّبْنا وَ قُلْنا ما نَزَّلَ اللَّه مِنْ شَىْ‏ءٍ، إِنْ أَنْتُمْ إِلاّ فِى ضَلالٍ كَبِيرٍ، وَ قالُوا لَوْ كُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ ما كُنَّا فِى أَصْحابِ السَّعِيرِ، فَاعْتَرَفُوا بِذَنْبِهِمْ فَسُحْقاً لِأَصْحابِ السَّعِيرِ».


'''سوره نساء'''<ref>آيه ۴۷.</ref>
'''سوره نساء'''<ref>آيه ۴۷.</ref>


«يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ، آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى أَدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنَّا أَصْحابَ السَّبْتِ» .
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ، آمِنُوا بِما نَزَّلْنا مُصَدِّقاً لِما مَعَكُمْ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى أَدْبارِها أَوْ نَلْعَنَهُمْ كَما لَعَنَّا أَصْحابَ السَّبْتِ».


'''سوره مرسلات'''<ref>آيه ۱۶-۱۹.</ref>
'''سوره مرسلات'''<ref>آيه ۱۶-۱۹.</ref>
خط ۶۴۵: خط ۶۴۷:
'''سوره توبه'''<ref>آيه ۶۱. </ref>
'''سوره توبه'''<ref>آيه ۶۱. </ref>


«وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِىَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ، قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ، يُؤْمِنُ بِاللَّه وَ يُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّه لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ» .
«وَ مِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِىَّ وَ يَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ، قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَكُمْ، يُؤْمِنُ بِاللَّه وَ يُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ رَحْمَةٌ لِلَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّه لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ».


==تفسير يک آيه به صورت اقتباس يا استشهاد در غدير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۹۱  - ۸۷. </ref> ==
==تفسير يک آيه به صورت اقتباس يا استشهاد در غدير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۹۱  - ۸۷. </ref> ==
اقتضاى فصاحت در بلندترين خطابه [[پیامبر صلی الله علیه و آله]] آن هم در موقعيتى چون غدير، آن بوده كه در مواردى آيه هاى [[قرآن]] را به صورت تضمين در كلام و تركيب يافته با كلام خويش مطرح فرمايد.
اقتضاى فصاحت در بلندترين خطابه [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] آن هم در موقعيتى چون غدير، آن بوده كه در مواردى آيه هاى [[قرآن]] را به صورت تضمين در كلام و تركيب يافته با كلام خويش مطرح فرمايد.


اين اصل سخنورى و خطابه به دو صورتِ اقتباس و استشهاد در كلام رسول مكرم اسلام‏ صلى الله عليه وآله جلوه دارد، كه ذيلاً به بيان جوانبى از آن مى ‏پردازيم و سپس موارد آن را مى ‏آوريم:
اين اصل سخنورى و خطابه به دو صورتِ اقتباس و استشهاد در كلام رسول مكرم اسلام‏ صلى الله عليه و آله جلوه دارد، كه ذيلاً به بيان جوانبى از آن مى ‏پردازيم و سپس موارد آن را مى ‏آوريم:


'''الف) معناى اقتباس و استشهاد'''
=== الف) معناى اقتباس و استشهاد ===
منظور از اقتباس آن است كه بدون ذكر صريح يک آيه، مضمون آن در كلام حضرت آمده و منظور از آن تبيين شده است، بدون آنكه حضرت تصريح كند كه در حال خواندن آيه ‏اى از قرآن هستم.


منظور از اقتباس آن است كه بدون ذكر صريح يک آيه، مضمون آن در كلام حضرت آمده و منظور از آن تبيين شده است، بدون آنكه حضرت تصريح كند كه در حال خواندن آيه ‏اى از قرآن هستم. منظور از استشهاد هم آن است كه حضرت مطلبى را بفرمايد و سپس شاهدى از قرآن را بدون قرائت صريح آيه ذكر كند و فقط به وجود آن در قرآن اشاره كند.
منظور از استشهاد هم آن است كه حضرت مطلبى را بفرمايد و سپس شاهدى از قرآن را بدون قرائت صريح آيه ذكر كند و فقط به وجود آن در قرآن اشاره كند.
 
'''ب) انواع تضمين قرآن در كلام'''


=== ب) انواع تضمين قرآن در كلام ===
در [[خطبه غدیر]] كيفيت تركيب كلام با آيه [[قرآن]] به چند صورت ديده مى ‏شود:
در [[خطبه غدیر]] كيفيت تركيب كلام با آيه [[قرآن]] به چند صورت ديده مى ‏شود:


خط ۶۶۶: خط ۶۶۸:
# معنى و مفهوم آيه در ضمن جمله ‏اى آورده مى ‏شود بدون آنكه كلمات يا چينش آنها مراعات شود، ولى به راحتى مى‏ توان تشخيص داد كه اشاره به كدام آيه است. مثلاً مى‏ فرمايد: «انَا صِراطُ اللَّه الْمُسْتَقيمُ الَّذى امَرَكُمْ بِاتِّباعِهِ» كه اشاره به آيه «وَ أَنَّ هذا صِراطِى مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ» است.
# معنى و مفهوم آيه در ضمن جمله ‏اى آورده مى ‏شود بدون آنكه كلمات يا چينش آنها مراعات شود، ولى به راحتى مى‏ توان تشخيص داد كه اشاره به كدام آيه است. مثلاً مى‏ فرمايد: «انَا صِراطُ اللَّه الْمُسْتَقيمُ الَّذى امَرَكُمْ بِاتِّباعِهِ» كه اشاره به آيه «وَ أَنَّ هذا صِراطِى مُسْتَقِيماً فَاتَّبِعُوهُ» است.


'''ج) انواع تفسير ضمنى قرآن'''
=== ج) انواع تفسير ضمنى قرآن ===
 
تفسير قرآن به صورت ضمنى جلوه‏ هاى مختلفى در غدير دارد:
تفسير قرآن به صورت ضمنى جلوه‏ هاى مختلفى در غدير دارد:


خط ۶۷۷: خط ۶۷۸:
# در مواردى دو تا سه آيه در يک كلام تركيب شده و مجموعاً تفسير شده‏ اند.
# در مواردى دو تا سه آيه در يک كلام تركيب شده و مجموعاً تفسير شده‏ اند.


'''د) موارد تفسير ضمنى قرآن'''
=== د) موارد تفسير ضمنى قرآن ===
 
در موضوع غدير، آيات تفسير شده به صورت ضمنى، به ۷ بخش تقسيم شده است
در موضوع غدير، آيات تفسير شده به صورت ضمنى، به ۷ بخش تقسيم شده است


خط ۶۹۲: خط ۶۹۲:


==خطبه غدير و تفسير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۳۵ ۱۷ ۱۴  - ۱۱. اسرار غدير: ص ۹۹. </ref>==
==خطبه غدير و تفسير<ref>غدير در قرآن: ج ۲ ص ۳۵ ۱۷ ۱۴  - ۱۱. اسرار غدير: ص ۹۹. </ref>==
تفسير [[قرآن]] در غدير تماماً در فرازهاى خطبه آن جلوه‏ گر است. نگاهى دقيق به آيات تفسير شده در [[خطبه غدیر|خطابه غدیر]] پرده از نكته بسيار مهمى در برنامه قرآنى پيامبرصلى الله عليه وآله بر مى ‏دارد:
تفسير [[قرآن]] در غدير تماماً در فرازهاى خطبه آن جلوه‏ گر است. نگاهى دقيق به آيات تفسير شده در [[خطبه غدیر|خطابه غدیر]] پرده از نكته بسيار مهمى در برنامه قرآنى پيامبر صلى الله عليه و آله بر مى ‏دارد:


در طول ۲۳ سال نزول قرآن، حضرتش در فرصت‏ هاى مناسب به تفسیر و تبيين آياتى از قرآن مى ‏پرداختند، ولى از آنجا كه تأكيد اصلى بر نزول كامل قرآن و تفهيم اصل آن بر مردم بود و جنگ‏ ها و مشكلات مسلمانان نيز فرصت پرداختن بيش از آن به حضرت نمى ‏داد، لذا احاديث مفصلى در تفسير از رسول گرامى‏ صلى الله عليه وآله نمى بينيم و يا اگر هست به صورت تعيين مصداق و به طور مختصر است.
در طول ۲۳ سال نزول قرآن، حضرتش در فرصت‏ هاى مناسب به تفسیر و تبيين آياتى از قرآن مى ‏پرداختند، ولى از آنجا كه تأكيد اصلى بر نزول كامل قرآن و تفهيم اصل آن بر مردم بود و جنگ‏ ها و مشكلات مسلمانان نيز فرصت پرداختن بيش از آن به حضرت نمى ‏داد، لذا احاديث مفصلى در تفسير از رسول گرامى‏ صلى الله عليه وآله نمى بينيم و يا اگر هست به صورت تعيين مصداق و به طور مختصر است.


به نظر مى ‏رسد خطابه غدیر فرصتى بسيار مغتنم براى آن حضرت بوده كه در اين سخنرانى يک ساعته به طور جدى به تفسير قرآن بپردازد. آنچه جلب توجه مى‏ كند جهات خاصى از تفسير است كه آن حضرت مد نظر داشته و در اين خطابه بيان فرموده، كه در همه سخنرانى ‏ها و گفتارهاى پيامبرصلى الله عليه وآله بى‏ سابقه است.
به نظر مى ‏رسد خطابه غدیر فرصتى بسيار مغتنم براى آن حضرت بوده كه در اين سخنرانى يک ساعته به طور جدى به تفسير قرآن بپردازد.
 
آنچه جلب توجه مى‏ كند جهات خاصى از تفسير است كه آن حضرت مد نظر داشته و در اين خطابه بيان فرموده، كه در همه سخنرانى ‏ها و گفتارهاى پيامبرصلى الله عليه وآله بى‏ سابقه است.
 
اين جهت باز مى ‏گردد به بيان حضور [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] در جميع شئون دنيا و آخرت مردم، در حدى كه بدون آن هر حركتى پوچ و بى‏ نتيجه خواهد بود.


اين جهت باز مى ‏گردد به بيان حضور [[اهل‏ بیت‏ علیهم السلام]] در جميع شئون دنيا و آخرت مردم، در حدى كه بدون آن هر حركتى پوچ و بى‏ نتيجه خواهد بود. اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى ‏فرمايد: خداوند ولايت ما اهل‏بيت را قطب قرآن قرار داده كه محكماتش بر گرد آن مى‏ گردد.<ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۲۷ ج ۲۹. </ref>
اميرالمؤمنين ‏عليه السلام مى ‏فرمايد: خداوند ولايت ما اهل‏بيت را قطب قرآن قرار داده كه محكماتش بر گرد آن مى‏ گردد.<ref>بحار الانوار: ج ۸۹ ص ۲۷ ج ۲۹. </ref>


مسلمانان در اين بياناتِ قرآنىِ پيامبرصلى الله عليه وآله به دو دسته دوستان و دشمنان اهل‏ بيت‏ عليهم السلام تقسيم شده ‏اند، و بسيارى از آيات قرآن كه درباره خوبان و بَدان عالم مطرح است به اين دو گروه تفسير شده است.
مسلمانان در اين بياناتِ قرآنىِ پيامبرصلى الله عليه وآله به دو دسته دوستان و دشمنان اهل‏ بيت‏ عليهم السلام تقسيم شده ‏اند، و بسيارى از آيات قرآن كه درباره خوبان و بَدان عالم مطرح است به اين دو گروه تفسير شده است.