پرش به محتوا

خطبه غدیر امیرالمؤمنین علیه السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
==تبليغ غدير با خطبه غديرِ اميرالمؤمنين‏ عليه السلام <ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۳۱ ۲۹.</ref>==
==تبليغ غدير با خطبه غديرِ اميرالمؤمنين‏ عليه السلام<ref>غدير در آئينه كتاب: ص ۳۱،۲۹.</ref>==
يكى از موضوعاتى كه در تأليف يا ساير فعاليت‏ هاى فرهنگى غدير بسيار اهميت دارد، و نيز يكى از رخدادهاى هفته غدير -  به غير از خود غدير -  است، خطبه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام در روز غديرِ است.  
يكى از موضوعاتى كه در تأليف يا ساير فعاليت‏ هاى فرهنگى غدير بسيار اهميت دارد، و نيز يكى از رخدادهاى هفته غدير -  به غير از خود غدير -  است، خطبه [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین ‏علیه السلام]] در روز غدير است.  


خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز غدير، خطبه‏ اى است كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز غدير در زمان خلافت ظاهرى خود بيان فرموده اند كه موضوع ديگرى در غدير است.  
خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز غدير، خطبه‏ اى است كه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در روز غدير در زمان [[جانشین|خلافت]] ظاهرى خود بيان فرموده اند كه موضوع ديگرى در غدير است.  


==تجلى خطبه غديريه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در عصر ظهور <ref>تجلّى غدير در عصر ظهور: ص ۹۶  - ۷۱.</ref>==
==تجلى خطبه غديريه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در عصر ظهور<ref>تجلّى غدير در عصر ظهور: ص ۷۱ - ۹۶.</ref>==
سه خطبه تاريخى براى روز غدير خم در تاريخ ثبت شده، كه هر يك داراى فرازهاى مهمى است و همه آنها در عصر ظهور تجلى خواهد نمود.
سه خطبه تاريخى براى روز غدير خم در [[تاریخ]] ثبت شده، كه هر يک داراى فرازهاى مهمى است و همه آنها در عصر ظهور تجلى خواهد نمود.


خطبه رسول اكرم‏ صلى الله عليه و آله در سرزمين غدير خم
[[خطبه غدیر|خطبه رسول اکرم‏ صلی الله علیه و آله]] در سرزمين غدير خم


خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در يكى از سال ‏هاى خلافت ظاهرى آن حضرت، كه روز غدير با روز جمعه مصادف شده بود.
خطبه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در يكى از سال ‏هاى [[جانشین|خلافت]] ظاهرى آن حضرت، كه روز غدير با روز جمعه مصادف شده بود.


خطبه حضرت امام رضا عليه السلام به نقل سيد بن طاووس.
[[خطبه غدیر امام رضا علیه السلام|خطبه حضرت امام رضا علیه السلام]] به نقل [[سید بن طاووس]].


حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در ايام خلافت ظاهرى، در روز غدير -  كه با روز جمعه مصادف شده بود -  خطبه بسيار باشكوهى ايراد فرمودند، كه فرازهايى از آن نقل مى‏ شود:
حضرت اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در ايام خلافت ظاهرى، در روز غدير -  كه با روز جمعه مصادف شده بود -  خطبه بسيار باشكوهى ايراد فرمودند، كه فرازهايى از آن نقل مى‏ شود:


=== الف) سيماى غدير در سخنان اميرعليه السلام ===
=== الف) سيماى غدير در سخنان اميرالمؤمنین عليه السلام ===
۱. امروز روزى بلند جايگاه است.
۱. امروز روزى بلند جايگاه است.


خط ۲۴: خط ۲۴:
۴. امروز براهين الهى آشكار گرديد.
۴. امروز براهين الهى آشكار گرديد.


۵ . امروز روز آشكار شدن حق و پرده ‏بردارى از جايگاه امامت است.
۵ . امروز روز آشكار شدن حق و پرده ‏بردارى از جايگاه [[امامت]] است.


۶ . امروز روز اكمال دين است.
۶ . امروز روز [[کمال دین|اکمال دین]] است.


۷. امروز روز عهد و پيمان است.
۷. امروز روز عهد و پیمان است.


۸ . امروز روز گواهى و گواه گرفتن است.
۸ . امروز روز گواهى و گواه گرفتن است.
خط ۳۶: خط ۳۶:
۱۰. امروز روز بيان حقايق ايمان است.
۱۰. امروز روز بيان حقايق ايمان است.


۱۱. امروز روز راندن شيطان است.
۱۱. امروز روز راندن [[شیطان]] است.


۱۲. امروز روز اقامه برهان است.
۱۲. امروز روز اقامه برهان است.
خط ۴۶: خط ۴۶:
۱۵. امروز روز نبأ عظيمى است كه از آن روى بر مى‏ تافتيد.
۱۵. امروز روز نبأ عظيمى است كه از آن روى بر مى‏ تافتيد.


۱۶. امروز روز ارشاد و هدايت است.
۱۶. امروز روز ارشاد و [[هدایت]] است.


۱۷. امروز روز آزمايش بندگان است.
۱۷. امروز روز آزمايش بندگان است.
خط ۶۲: خط ۶۲:
۲۳. امروز روز آشكار شدن اسرار نهان و آزمايش دل‏هاست.<ref>مصباح المتهجد: ص ۷۵۵.</ref>
۲۳. امروز روز آشكار شدن اسرار نهان و آزمايش دل‏هاست.<ref>مصباح المتهجد: ص ۷۵۵.</ref>


بر اهل تحقيق پوشيده نيست كه همه اين ويژگى ‏ها در عصر ظهور تجلى كامل پيدا مى ‏كند. به ويژه فرازهاى:
بر اهل تحقيق پوشيده نيست كه همه اين ويژگى ‏ها در عصر ظهور تجلى كامل پيدا مى ‏كند. به ويژه فراز هاى:


* دوم: فيه وقع الفرج؛ فرج و گشايش جهان آفرينش در عصر ظهور است.
* دوم: فيه وقع الفرج؛ فرج و گشايش جهان آفرينش در عصر ظهور است.
خط ۶۹: خط ۶۹:
* يازدهم: يوم دحر الشيطان؛ كه در عصر ظهور مدت مهلت ابليس به سر مى‏ رسد و مولاى متقيان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در يكى از رجعت ‏هاى خود با وى نبرد مى ‏كنند.<ref>مختصر البصائر: ص ۸۵ ح ۹۲.</ref>
* يازدهم: يوم دحر الشيطان؛ كه در عصر ظهور مدت مهلت ابليس به سر مى‏ رسد و مولاى متقيان اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در يكى از رجعت ‏هاى خود با وى نبرد مى ‏كنند.<ref>مختصر البصائر: ص ۸۵ ح ۹۲.</ref>


مؤمنان شيطان را سنگسار مى‏ كنند <ref>معانى الاخبار: ص ۱۳۹.</ref> ، و پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله او را به هلاكت مى‏ رسانند.<ref>مختصر البصائر: ص ۸۵ ح ۹۲.</ref> البته به روايتى حضرت ولى‏ عصر عليه السلام او را گردن مى ‏زنند<ref>تفسير العياشى: ج ۲ ص ۲۴۲.</ref>، و به نقلى پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله او را سر مى ‏برند.<ref>تفسير القمى: ج ۲ ص ۲۴۵.</ref>
مؤمنان شيطان را سنگسار مى‏ كنند<ref>معانى الاخبار: ص ۱۳۹.</ref>، و پيامبر اكرم‏ صلى الله عليه و آله او را به هلاكت مى‏ رسانند.<ref>مختصر البصائر: ص ۸۵ ح ۹۲.</ref> البته به روايتى حضرت ولى‏ عصر عليه السلام او را گردن مى ‏زنند<ref>تفسير العياشى: ج ۲ ص ۲۴۲.</ref>، و به نقلى پيامبر اكرم ‏صلى الله عليه و آله او را سر مى ‏برند.<ref>تفسير القمى: ج ۲ ص ۲۴۵.</ref>


=== ب) رهبران گمراه در خطبه امير عليه السلام ===
=== ب) رهبران گمراه در خطبه اميرالمؤمنین عليه السلام ===
امير بيان در فرازى از خطبه غدير به رهبران ضالّ و مُضلّ اشاره نموده، آيه كريمه را تلاوت فرمودند:
امير بيان در فرازى از [[خطبه غدیر]] به رهبران ضالّ و مُضلّ اشاره نموده، آيه كريمه را تلاوت فرمودند:


از پيروى گمراهان بر حذر باشيد كه قرآن كريم آنها را نكوهش كرده فرموده است:
از پيروى گمراهان بر حذر باشيد كه قرآن كريم آنها را نكوهش كرده فرموده است:


«ما از سركرده‏ هاى خود پيروى كرديم پس ما را گمراه ساختند بار خدايا عذاب آنها را دو چندان فرما و آنها را به لعن و غضب شديد خود گرفتار كن».<ref>احزاب /  ۶۷ .</ref>
«ما از سركرده‏ هاى خود پيروى كرديم پس ما را گمراه ساختند بار خدايا [[عذاب]] آنها را دو چندان فرما و آنها را به [[لعن]] و غضب شديد خود گرفتار كن».<ref>احزاب /  ۶۷ .</ref>


به هنگام ظهور، جايگاه سركرده‏ هاى گمراه معلوم مى ‏شود، و پيروان گمراهشان از آنها بيزارى مى‏ جويند؛ و آن هنگامى است كه حضرت ولى‏ عصر عليه السلام پيكر دو  
به هنگام ظهور، جايگاه سركرده‏ هاى گمراه معلوم مى ‏شود، و پيروان گمراهشان از آنها بيزارى مى‏ جويند؛ و آن هنگامى است كه حضرت ولى‏ عصر عليه السلام پيكر دو بت بزرگ قريش را از دل خاک بيرون آورده، با همان هيزمى كه روز تهاجم به خانه وحى آورده بودند تا حضرت امیرالمؤمنین و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه]] و [[امام حسن مجتبی علیه السلام|امام حسن]] و [[امام حسین علیه السلام|امام حسین‏]] عليهم السلام را به آتش بكشند! طعمه حريق مى ‏سازند.<ref>دلائل الامامة: ص ۴۵۵ ح ۴۳۵.</ref>


بت بزرگ قريش را از دل خاک بيرون آورده، با همان هيزمى كه روز تهاجم به خانه وحى آورده بودند تا حضرت امیرالمؤمنین و حضرت فاطمه و امام حسن و امام حسين‏
=== ج) روز امن و امان ===
 
مولاى متقيان‏ عليه السلام در فرازى از [[خطبه غدیر]] در مورد روز غدير فرمودند: هَذَا يَوْم الْأمْن وَ الْأمَان: امروز روز امن و امان است.<ref>مصباح المتهجد: ص ۷۵۶.</ref>
عليهم السلام را به آتش بكشند! طعمه حريق مى ‏سازند.<ref>دلائل الامامة: ص ۴۵۵ ح ۴۳۵.</ref>


=== ج) روز امن و امان ===
همان گونه كه خداوند منان شهر [[مکّه|مکه]] را بلد امن قرار داده ولى رسول عالميان‏ صلى الله عليه و آله در آن شهر امنيت نداشتند، روز غدير را نيز روز امن و امان قرار داده ولى صاحب غدير در آن روز [[امنیت]] نداشتند!
مولاى متقيان‏ عليه السلام در فرازى از خطبه غدير در مورد روز غدير فرمودند: هَذَا يَوْم الْأمْن وَ الْأمَان: امروز روز امن و امان است.<ref>مصباح المتهجد: ص ۷۵۶.</ref>


همان گونه كه خداوند منان شهر مكه را بلد امن قرار داده ولى رسول عالميان‏ صلى الله عليه و آله در آن شهر امنيت نداشتند، روز غدير را نيز روز امن و امان قرار داده ولى صاحب غدير در آن روز امنيت نداشتند!
در همان روز [[اصحاب صحیفه ملعونه و مقابله با صراط مستقیم|اصحاب صحیفه]] گرد آمدند و پيمان بستند، و در روز [[سقیفه]] پيمان خود را به اجرا نهادند.


در همان روز اصحاب صحيفه گرد آمدند و پيمان بستند، و در روز سقيفه پيمان خود را به اجرا نهادند. اين امنيت در سطح جهانى و براى همه انسان‏ ها و حتى براى همه جانداران در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند.
اين امنيت در سطح جهانى و براى همه انسان‏ ها و حتى براى همه جانداران در عصر ظهور تحقق پيدا مى‏ كند.


در احاديث آمده است: در عصر ظهور ظلم و ستم رخت بر مى ‏بندد و راه‏ ها امن مى‏ شود و كسى به كسى ستم نمى‏ كند.<ref>الارشاد: ج ۲ ص ۳۸۴. الخصال: ج ۲ ص ۴۱۹.</ref>
در احاديث آمده است: در عصر ظهور ظلم و ستم رخت بر مى ‏بندد و راه‏ ها امن مى‏ شود و كسى به كسى ستم نمى‏ كند.<ref>الارشاد: ج ۲ ص ۳۸۴. الخصال: ج ۲ ص ۴۱۹.</ref>
خط ۹۶: خط ۹۴:


== توضيحاتى پيرامون متن و سند خطبه<ref>خطبه غديريه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام: ص ۵ - ۷ و ۲۳ - ۴۷.</ref>==
== توضيحاتى پيرامون متن و سند خطبه<ref>خطبه غديريه اميرالمؤمنين ‏عليه السلام: ص ۵ - ۷ و ۲۳ - ۴۷.</ref>==
در اينجا توضيحاتى در مورد خطبه غديريه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام بيان مى‏ كنيم.
در اينجا توضيحاتى در مورد خطبه غديريه [[امیرالمؤمنین علی علیه السلام|امیرالمؤمنین‏ علیه السلام]] بيان مى‏ كنيم.


از قبيل: روايت خطبه، مدارک و سند خطبه و... :
از قبيل: [[فرهنگ غدیر در تاریخ|روایت]] خطبه، مدارک و سند خطبه و... :


=== منابع خطبه ===
=== منابع خطبه ===
متن خطبه غديريه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در منابع و كتاب‏ هاى ذيل آمده است:
متن خطبه غديريه اميرالمؤمنين‏ عليه السلام در منابع و كتاب‏ هاى ذيل آمده است:


مصباح المتهجد (شيخ طوسى) : ص ۷۵۸.
[[مصباح المتهجد (کتاب)|مصباح المتهجد]] ([[شیخ طوسی]]) : ص ۷۵۸.


اقبال الاعمال (سيد بن طاووس) : ج ۲ ص ۲۶۰.
[[اقبال الاعمال (کتاب)|اقبال الاعمال]] ([[سید بن طاووس]]) : ج ۲ ص ۲۶۰.


مصباح الزائر (سيد بن طاووس) : فصل ۷.
مصباح الزائر (سيد بن طاووس) : فصل ۷.


بحار الانوار(علامه محمدباقر مجلسى) : ج ۹۷ ص ۱۱۲ و ج ۳۷ ص ۱۶۴.
[[بحار الانوار (كتاب)|بحار الانوار]] ([[علامه مجلسی|علامه محمد باقر مجلسی]]) : ج ۹۷ ص ۱۱۲ و ج ۳۷ ص ۱۶۴.


الشيعة فى احاديث الفرقين: ص ۲۸۲.
الشيعة فى احاديث الفرقين: ص ۲۸۲.


مناقب آل‏ ابى طالب‏ عليهم السلام (ابن‏ شهرآشوب مازندرانى) : ج ۳ ص ۴۳.
[[مناقب آل ابی طالب علیهم السلام (کتاب)|مناقب آل‏ ابی طالب‏ علیهم السلام]] (ابن‏ شهر آشوب مازندرانی) : ج ۳ ص ۴۳.


كلمات الامام الحسين‏ عليه السلام (شيخ شريفى) : ص ۶۹۰ .
كلمات الامام الحسين‏ عليه السلام (شيخ شريفى) : ص ۶۹۰ .


وسائل الشيعه (شيخ حر عاملى) : ج ۷ ص ۳۲۷.
[[وسائل الشیعه (کتاب)|وسائل الشیعه]] ([[شیخ حر عاملی]]) : ج ۷ ص ۳۲۷.


جواهر الكلام (شيخ محمدحسن نجفى) : ج ۱۲ ص ۲۱۷.
جواهر الكلام (شيخ محمدحسن نجفى) : ج ۱۲ ص ۲۱۷.
خط ۱۳۲: خط ۱۳۰:
گروهى  به ما خبر دادند درباره ابومحمد هارون فرزند موسى تلعكبرى، گفت: با ما سخن گفت ابوالحسن على فرزند احمد خراسانى حاجب در رمضان سال ۳۳۷ هجرى قمرى، گفت: با ما سخن گفت سعيد فرزند هارون ابوعمر مروزى -  كه بيشتر از هشتاد سال داشت -  و گفت:
گروهى  به ما خبر دادند درباره ابومحمد هارون فرزند موسى تلعكبرى، گفت: با ما سخن گفت ابوالحسن على فرزند احمد خراسانى حاجب در رمضان سال ۳۳۷ هجرى قمرى، گفت: با ما سخن گفت سعيد فرزند هارون ابوعمر مروزى -  كه بيشتر از هشتاد سال داشت -  و گفت:


با ما سخن گفت فياض فرزند محمد فرزند عمر طرسوسى در طوس سال ۲۵۹ هجرى قمرى -  كه به سن ۹۰ سالگى رسيد -  او ديد كه ابوالحسن على بن موسى الرضا عليه السلام در روز غدير با گروهى از افراد خاص و نزديک به ایشان كه آنها را براى افطار نگه داشتند، و به خانه ‏هايشان غذا و نيكى و پوشاک حتى كفش و انگشتر فرستادند؛ به صورتى كه اوضاعشان را تغيير دادند و اوضاع نزديكانشان را نيز تغيير دادند، و تمام آلات را تعويض كردند. بجز آلاتى كه با آن به ناپاكى قبل از موعدش رفتار شد. و ایشان خصلت‏ هاى پاک و خوب آن روز را بازگو كردند، و در كلامشان بود:
با ما سخن گفت فياض فرزند محمد فرزند عمر طرسوسى در طوس سال ۲۵۹ هجرى قمرى -  كه به سن ۹۰ سالگى رسيد -  او ديد كه ابوالحسن على بن موسى الرضا عليه السلام در روز غدير با گروهى از افراد خاص و نزديک به ایشان كه آنها را براى افطار نگه داشتند، و به خانه ‏هايشان غذا و نيكى و پوشاک حتى كفش و انگشتر فرستادند؛ به صورتى كه اوضاعشان را تغيير دادند و اوضاع نزديكانشان را نيز تغيير دادند، و تمام آلات را تعويض كردند.
 
بجز آلاتى كه با آن به ناپاكى قبل از موعدش رفتار شد. و ایشان خصلت‏ هاى پاک و خوب آن روز را بازگو كردند، و در كلامشان بود:


حديث كردند مرا پدرم امام هادى ‏عليه السلام كه فرمودند: حديث كردند مرا جدم امام صادق‏ عليه السلام كه فرمودند: حديث كردند مرا امام باقر عليه السلام كه فرمودند:
حديث كردند مرا پدرم [[امام هادی ‏علیه السلام]] كه فرمودند: حديث كردند مرا جدم [[امام صادق‏ علیه السلام]] كه فرمودند: حديث كردند مرا [[امام باقر علیه السلام]] كه فرمودند:


حديث كردند مرا امام سيدالعابدين‏ عليه السلام كه فرمودند: حديث كردند مرا پدرم امام حسين‏ عليه السلام كه فرمودند:
حديث كردند مرا امام سيدالعابدين‏ عليه السلام كه فرمودند: حديث كردند مرا پدرم [[امام حسین‏ علیه السلام]] كه فرمودند:


در بعضى از سال‏هاى عمر شريف اميرالمومنين‏ عليه السلام جمعه و غدير جمع شد. آن حضرت پنج ساعت از روز گذشته (يعنى حدود يک ساعت به ظهر مانده) بالاى منبر رفتند. پس خدا را شكر كردند به طورى كه كسى قبل از آن چنين شكرى از ایشان نشنيده و كسى چنين سپاسى نكرده بود، و قسمتى از آن حفظ شد.
در بعضى از سال‏ هاى عمر شريف اميرالمومنين‏ عليه السلام جمعه و غدير جمع شد. آن حضرت پنج ساعت از روز گذشته (يعنى حدود يک ساعت به ظهر مانده) بالاى منبر رفتند. پس خدا را شكر كردند به طورى كه كسى قبل از آن چنين شكرى از ایشان نشنيده و كسى چنين سپاسى نكرده بود، و قسمتى از آن حفظ شد.


پس از اين، متن خطبه آن حضرت را نقل نموده و سپس مى فرمايند:
پس از اين، متن خطبه آن حضرت را نقل نموده و سپس مى فرمايند: