|
|
خط ۱: |
خط ۱: |
| واقعه عظیم غدیر، شامل مراحل مقدماتیِ قبل از خطبه و متن خطبه و وقایعی که همزمان با خطبه اتفاق افتاد و آنچه پس از خطبه به وقوع پیوست، به صورت یک روایت واحد و متسلسل به دست ما نرسیده است. بلکه هر یک از حاضرین در غدیر، گوشه ای از مراسم یا قطعه ای از سخنان حضرت را نقل نمودهاند. البته قسمتهایی از این واقعه به طور متواتر به دست ما رسیده است، و خطبه غدیر نیز به طور کامل در کتب حدیث حفظ شده است.<ref name=":0">اسرار غدیر: ص ۱۲۷°،۱۰۵. چهارده قرن با غدیر: ۱۳۶،۱۲۵.</ref>
| | متن کامل خطبه غدیر پس از مقابله و تطبیق آن در مدارک نُه گانه اش، یعنی کتاب های ‹‹روضة الواعظین›› و ‹‹الاحتجاج›› و ‹‹الیقین›› و ‹‹التحصین›› و ‹‹العُدَد القویّة›› و ‹‹الاقبال›› و ‹‹الصراط المستقیم›› و ‹‹نهج الایمان›› و ‹‹نزهة الکرام›› تنظیم و تلفیق و تنقیح شده است، و در یازده بخش تقدیم خواهد شد و در اول هر بخش عنوانی برای آن ذکر میشود. برای سهولت در مطالعه و حفظ نمودن خطبه، حرکاتِ حروف و اعراب گذاری کلمات نیز انجام گرفته است. مواردی که از متن خطبه نیست با حروف خاص و بدون حرکات آورده شده، کما اینکه موارد مهم متن نیز با حروف سیاه ذکر میگردد. برای صیانت کامل متن خطبه، از آوردن جمله صلی الله علیه وآله و علیه السلام در مواردی که قطعاً در کلام حضرت نبوده خودداری میشود.<ref name=":0">اسرار غدیر: ص ۱۲۷°،۱۰۵. چهارده قرن با غدیر: ۱۳۶،۱۲۵.</ref> |
| | |
| از نگاهی دیگر: پس از انتشار خبر غدیر و سخنان [[پیامبرصلی الله علیه وآله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] در شهرها، متأسفانه منع از نقل حدیث در حکومت سقیفه باعث شد مردم غدیر را به فراموشی بسپارند و اهمیت آن را نادیده بگیرند.
| |
| | |
| ولی در همین جو خفقان و در کنار دیگر معصومین علیهم السلام که یکی پس از دیگری تأکید خاصی بر حفظ این حدیث داشتند و بارها در مقابل دوست و دشمن بدان احتجاج و استدلال میفرمودند،<ref name=":1">عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۴۷۶–۴۷۲.</ref> میبینیم که [[امام باقرعلیه السلام|امام باقر علیه السلام]] متن کامل خطبه غدیر را برای اصحابشان بیان فرمودهاند.
| |
| | |
| ضمناً همان طور که داستان غدیر و خطبه آن با یک سند واحد به دست ما نرسیده، متن آن نیز به صورت قطعههای قابل جمع نقل شده است و به علل مختلفی از قبیل شرائط تقیه و امثال آن، و نیز طولانی بودن خطبه و عدم امکان حفظ کامل آن برای همگان، اکثر راویان ‹‹غدیر›› گوشههایی از آن را نقل کردهاند، ولی جمله {{متن عربی|مَنْ کُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلاهُ}} و چند جمله دیگرِ آن را همه راویان به اشاره یا صریحاً نقل کردهاند.
| |
| | |
| با این همه، متن خطبه به طور کامل به دست ما رسیده است، چنان که در قسمت اول این بخش بیان شد، و این از توجهات صاحب ولایت است که این سند بزرگ اسلام را برای ما حفظ کرده است.
| |
| | |
| با در نظر گرفتن این مقدمات، متن عربیِ ‹‹خطبه غدیر›› بارها به صورت مستقل به چاپ رسیده است که همه آنها طبق روایت کتاب ‹‹[[الاحتجاج]]›› بوده است.
| |
| | |
| دو نمونه معروف آن، کتاب ‹‹الخطبة المبارکة النبویة فی یوم الغدیر›› به تنظیم علامه سید حسن حسینی لواسانی، و کتاب ‹‹خطبة النبی الأکرم صلی الله علیه وآله یوم الغدیر›› به تنظیم مرحوم [[استاد عمادزاده اصفهانی]] است.
| |
| | |
| آنچه ذیلاً آورده میشود متن کامل و مقابله شده خطبه غدیر و سپس ترجمه فارسی آن همراه با مقدمه ای کوتاه است:
| |
| | |
| در مورد ‹‹خطبه غدیر›› سه جهت مهم، لزوم مقابله نسخههای آن را مؤکدتر مینماید:
| |
| | |
| اهمیتِ خود خطبه، طولانی بودن متن، سماعی بودن حدیث؛ لذا آخرین اقدام اساسی که درباره متن ‹‹خطبه غدیر›› انجام گرفته مقابله آن با سه روایت امام باقر علیه السلام و [[حذیفة بن الیمان]] و [[زید بن ارقم]] است.
| |
| | |
| به تعبیر دیگر: متن کامل خطبه غدیر پس از مقابله و تطبیق آن در مدارک نُه گانه اش، یعنی کتاب های ‹‹روضة الواعظین›› و ‹‹الاحتجاج›› و ‹‹الیقین›› و ‹‹التحصین›› و ‹‹العُدَد القویّة›› و ‹‹الاقبال›› و ‹‹الصراط المستقیم›› و ‹‹نهج الایمان›› و ‹‹نزهة الکرام›› تنظیم و تلفیق و تنقیح شده است، و در یازده بخش تقدیم خواهد شد و در اول هر بخش عنوانی برای آن ذکر میشود. برای سهولت در مطالعه و حفظ نمودن خطبه، حرکاتِ حروف و اعراب گذاری کلمات نیز انجام گرفته است. مواردی که از متن خطبه نیست با حروف خاص و بدون حرکات آورده شده، کما اینکه موارد مهم متن نیز با حروف سیاه ذکر میگردد. برای صیانت کامل متن خطبه، از آوردن جمله صلی الله علیه وآله و علیه السلام در مواردی که قطعاً در کلام حضرت نبوده خودداری میشود.
| |
|
| |
|
| در پاورقیها موارد اختلاف نسخهها و کیفیت آن آمده است. رمزهای زیر را برای اشاره به شش کتابِ اصلیِ مقابله شده آوردهایم: (‹‹الف››: الاحتجاج) (‹‹ب››: الیقین)، (‹‹ج››: التحصین)، (‹‹د››: روضة الواعظین)، (‹‹ه››: العُدد القویّة)، (‹‹و››: نهج الایمان) | | در پاورقیها موارد اختلاف نسخهها و کیفیت آن آمده است. رمزهای زیر را برای اشاره به شش کتابِ اصلیِ مقابله شده آوردهایم: (‹‹الف››: الاحتجاج) (‹‹ب››: الیقین)، (‹‹ج››: التحصین)، (‹‹د››: روضة الواعظین)، (‹‹ه››: العُدد القویّة)، (‹‹و››: نهج الایمان) |
خط ۳۳: |
خط ۱۳: |
| کلیه ترجمههای خطبه، طبق روایت کتاب ‹[[احتجاج|‹احتجاج]]›› است، ولی ترجمه حاضر پس از مقابله و تنظیم متن عربی از نُه کتابی که ذکر شد انجام گرفته است و حاوی اضافات و تغییراتی در عبارات است که از نظر علم حدیث و نیز در جنبههای عقیدتی شامل نکات قابل ملاحظه ای است. | | کلیه ترجمههای خطبه، طبق روایت کتاب ‹[[احتجاج|‹احتجاج]]›› است، ولی ترجمه حاضر پس از مقابله و تنظیم متن عربی از نُه کتابی که ذکر شد انجام گرفته است و حاوی اضافات و تغییراتی در عبارات است که از نظر علم حدیث و نیز در جنبههای عقیدتی شامل نکات قابل ملاحظه ای است. |
|
| |
|
| این ترجمه مطابق متن عربی - که در بخش ششم میآوریم - در یازده بخش تنظیم شده و در اول هر بخش عنوانی دارد. | | این ترجمه مطابق متن عربی در یازده بخش تنظیم شده و در اول هر بخش عنوانی دارد. |
|
| |
|
| در روش ترجمه سعی شده مفاهیم والایی که ‹‹خطبه غدیر›› در برگیرنده آن است به طور روشن بیان شود، و در عین حال از ترجمه تحت اللفظی هم فاصله زیادی نگیرد. البته نظر به اهمیت خطبه، فهم دقیق بعضی موارد آن احتیاج به تفسیر دارد که در بخش هشتم این کتاب تا حدی تبیین شده است. | | در روش ترجمه سعی شده مفاهیم والایی که ‹‹خطبه غدیر›› در برگیرنده آن است به طور روشن بیان شود، و در عین حال از ترجمه تحت اللفظی هم فاصله زیادی نگیرد. البته نظر به اهمیت خطبه، فهم دقیق بعضی موارد آن احتیاج به تفسیر دارد که در بخش هشتم این کتاب تا حدی تبیین شده است. |
|
| |
| آیات قرآنی موجود در متن خطبه، به صورت عربی و سپس ترجمه آن آمده است.
| |
|
| |
| جمله ‹‹صلی الله علیه وآله›› و ‹‹علیه السلام›› در مواردی که یقیناً در کلام حضرت نبوده ذکر نمیشود.
| |
|
| |
| کلمه ‹‹معاشر الناس›› و ‹‹ألا›› که در خطبه زیاد به کار رفته است، چون معادل فارسی جالبی ندارد، اولی را به عنوان ‹‹ای مردم›› و دومی را به عنوان ‹‹بدانید که››ترجمه کردیم.
| |
|
| |
| موارد مهم خطبه با حروف سیاه آورده شده، و موارد خارج از متن خطبه به صورت مشخص و با حروف مغایر ذکر میگردد.
| |
|
| |
|
| موارد اختلاف نسخهها که در پاورقیهای متن عربی آمده، اگر متضمن مطلب مهمی باشد که از متن استفاده نمیشود، یا اختلاف عبارت در حدی باشد که معنای جمله را عوض کند، در این صورت آن را در پاورقی ترجمه فارسی میآوریم، ولی اگر در حد اختلاف کلمات باشد و حامل معنایی جدید و مطلبی مهم نباشد از آوردن آن در پاورقی ترجمه خودداری میشود. | | موارد اختلاف نسخهها که در پاورقیهای متن عربی آمده، اگر متضمن مطلب مهمی باشد که از متن استفاده نمیشود، یا اختلاف عبارت در حدی باشد که معنای جمله را عوض کند، در این صورت آن را در پاورقی ترجمه فارسی میآوریم، ولی اگر در حد اختلاف کلمات باشد و حامل معنایی جدید و مطلبی مهم نباشد از آوردن آن در پاورقی ترجمه خودداری میشود. |