آيه ۴۶ سبا و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از جمله آياتى كه در سفر [[حجةالوداع]] و پس از اتمام مراسم حج بر پيامبر صلى الله عليه و آله نازل شده اين آيه است:

=== موقعيت تاريخى ===

عده ‏اى گفتند: «تا كِى محمد اين واجبات را يكى پس از ديگرى بر ما واجب مى‏ كند»؟ اينجا بود كه خداوند تعالى اين آيه را نازل كرد:

اميرالمؤمنين‏ عليه السلام سؤال منافقين از پيامبر صلى الله عليه و آله را چنين مطرح فرموده است:

وقتى به اينها اقرار كردند، اقرار به نبوت پيامبرش و رسالت او را مطرح كرد. و آنگاه كه آن را پذيرفتند نماز را بر آنان واجب كرد و سپس روزه و حج و جهاد و زكات و صدقات و آنچه در اين زمينه است از مال غنائم واجب كرد.

خداوند در اين باره چنين نازل كرد:

{{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَ أَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِى وَ رَضِيتُ لَكُمُ الْإِسْلامَ دِيناً}}.<ref>بحار الانوار: ج ۹۰ ص ۱۲۲؛ الاحتجاج: ج ۱ ص ۳۷۹.</ref>

محمد هر از چند گاه ما را به امرى جديد دعوت مى‏ كند، و اكنون درباره اهل‏ بيتش آغاز كرده كه اختيار ما را به دست آنان بسپارد.

==== تحليل اعتقادى دوم ====

كلمه {{قرآن|للَّه}} يعنى «براى خدا» ، و مفهوم آن كار خالصانه براى رضاى پروردگار است.

مجموع اين عبارت حاكى از غربت ولايت و مظلوميت صاحب ولايت است كه گويا چون حمايت از آن بايد خالصانه باشد ياران آن هم انگشت شمار خواهند بود، و معناى اين قسمت از آيه چنين مى‏ شود:

طبق رواياتى كه ذكر شد وقتى نوبت به اعلان ولايت رسيد عده ‏اى گفتند: «محمد هر از چند گاهى ما را به امر جديدى دعوت مى‏ كند و اكنون درباره اهل‏ بيتش آغاز كرده كه اختيار ما را به دست آنان بسپارد»<ref>بحار الانوار: ج ۲۳ ص ۳۹۱ ح ۲.</ref>، و عده ‏اى ديگر گفتند: «تا كى محمد اين واجبات را يكى پس از ديگرى بر ما واجب مى‏ كند»؟!<ref>شرح الاخبار: ج ۱ ص ۲۳۶.</ref>

يعنى چگونه است كه شما در اصل نبوت او شک نكرديد و هنگامى كه نماز و روزه و زكات را بر شما واجب كرد هيچ شكى به دل راه نداديد، ولى تا نوبت به ولايت اهل ‏بيت‏ عليهم السلام رسيد به جوش و خروش افتاديد و اين گونه سخنان اعتراض ‏آميز بر زبان جارى مى ‏كنيد؟ واقعاً نمى‏ دانيد كه اين همان پيامبر است!

پاسخ دندان‏شكن به آنان با آيه ۴۶ سوره سبأ داده شد و آيه چنين نازل شد:

و اما تفصيل ماجرا چنين است:

{{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ أَنْ تَقُومُوا للَّه مَثْنى وَ فُرادى ثُمَّ تَتَفَكَّرُوا ما بِصاحِبِكُمْ مِنْ جِنَّةٍ إِنْ هُوَ إِلاَّ نَذِيرٌ لَكُمْ بَيْنَ يَدَيْ عَذابٍ شَدِيدٍ}}<ref>سبأ /  ۴۶.</ref>:

{{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}<ref>مائده / ۵۵ .</ref>:

اين دو آيه از دو بُعد قابل بررسى است:

در پى اين سؤال خداوند اين آيه را نازل كرد:

{{قرآن|إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّه وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ}}:

بين امت اختلافى در اين باره وجود ندارد كه آن روز زكات را احدى در حال ركوع پرداخت نكرد مگر يک نفر (يعنى على‏ عليه السلام) ، كه اگر نام او در قرآن برده مى‏ شد (دشمنان) آن را حذف مى‏ كردند ... .

ابوحمزه ثمالی نقل می‌کند: از امام باقر علیه السلام درباره‌ی آیه: {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَةٍ}} پرسیدم. حضرت پاسخ داد: «یعنی شما را تنها به ولایت علی  علیه السلام پند می‌دهم و ولایت علی (همان واحده :یکی) است که خداوند تبارک‌وتعالی در مورد آن فرمود: {{متن قرآن|إِنَّمَا أَعِظُکُم بِوَاحِدَةٍ}}<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۲، ص۳۶۸؛ الکافی، ج۱، ص۴۲۰؛ بحار الأنوار، ج۲۳، ص۳۹۲؛ تأویل الآیات الظاهره، ص۴۶۷؛ فرات الکوفی، ص۳۴۵؛ القمی، ج۲، ص۲۰۴.</ref>

== پانویس ==

{{پانویس}}

[[رده:قرآن و غدیر]]