۴٬۰۶۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۸: | خط ۸: | ||
در آن لحظه يک نفر گفت: {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}}: «به اين جوان مغرور شده است»! خداوند تعالى اين آيات را نازل كرد: | در آن لحظه يک نفر گفت: {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}}: «به اين جوان مغرور شده است»! خداوند تعالى اين آيات را نازل كرد: | ||
{{متن قرآن|«ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ. وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}: | {{متن قرآن|«ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ. وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ. وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}:نون، سوگند به قلم و آنچه می نویسند،که به سبب نعمت و رحمت پروردگارت [که نبوّت، دانش و بصیرت است] تو مجنون نیستی؛و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است؛و یقیناً تو بر بلندای سجایای اخلاقی عظیمی قرار داری.پس به زودی می بینی و [منکران هم] می بینند، که کدام یک از شما دچار جنون اند»<ref>تفسير فرات: ص ۴۹۵ ح ۶۴۸.</ref> | ||
در حديث ديگرى آن لحظه با دقت بيشترى مشخص شده و مىفرمايد: «هنگامى كه پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله دست على بن ابى طالب عليه السلام را گرفت و بلند كرد و فرمود:{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ}} يک نفر از ميان مردم گفت: «به پسر عمويش مغرور شده است». در آن هنگام اين آيه نازل شد: {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳؛ عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۵۵ ح ۲۰؛ تفسير فرات: ص ۴۹۶ ح ۶۵۰؛ تأويل الآيات: ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۳.</ref> امام باقر عليه السلام جزئيات بيشترى از اين ماجرا را بيان نموده و ضمن توضيح آيات مىفرمايد: | در حديث ديگرى آن لحظه با دقت بيشترى مشخص شده و مىفرمايد: «هنگامى كه پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله دست على بن ابى طالب عليه السلام را گرفت و بلند كرد و فرمود:{{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلاهُ}} يک نفر از ميان مردم گفت: «به پسر عمويش مغرور شده است». در آن هنگام اين آيه نازل شد: {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ. بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}}<ref>بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳؛ عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۵۵ ح ۲۰؛ تفسير فرات: ص ۴۹۶ ح ۶۵۰؛ تأويل الآيات: ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۳.</ref> امام باقر عليه السلام جزئيات بيشترى از اين ماجرا را بيان نموده و ضمن توضيح آيات مىفرمايد: | ||
هنگامى كه آيه{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...}} نازل شد، يكى از منافقين با اشاره به پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله به ديگرى گفت: {{متن عربی|اما تَرَوْنَ عَيْناهُ تَدُورانِ كَأَنَّهُ مَجْنُونٌ وَ قَدِ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ! ما بالُهُ رَفَعَ بِضِبْعِهِ، وَ لَوْ قَدَرَ انْ يَجْعَلَهُ مِثْلَ كَسْرى وَ قَيْصَرَ لَفَعَلَ}}: «چشمانش را نمىبينيد كه در گردش است؟ گويا ديوانه است، و او به پسر عمويش مغرور شده است! چه خبر است كه بازوى او را بلند مىكند؟! و اگر بتواند او را مثل كسرى و قيصر قرار دهد اين كار را مىكند».در اينجا پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله فرمود: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ}} و مردم متوجه شدند كه قرآن بر آن حضرت نازل شده است. لذا ساكت شدند و حضرت چنين قرائت فرمود: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ}}كه منظور گفته منافقى بود كه نسبت جنون به حضرت داد. {{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: | هنگامى كه آيه{{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...}} نازل شد، يكى از منافقين با اشاره به پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله به ديگرى گفت: {{متن عربی|اما تَرَوْنَ عَيْناهُ تَدُورانِ كَأَنَّهُ مَجْنُونٌ وَ قَدِ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ! ما بالُهُ رَفَعَ بِضِبْعِهِ، وَ لَوْ قَدَرَ انْ يَجْعَلَهُ مِثْلَ كَسْرى وَ قَيْصَرَ لَفَعَلَ}}: «چشمانش را نمىبينيد كه در گردش است؟ گويا ديوانه است، و او به پسر عمويش مغرور شده است! چه خبر است كه بازوى او را بلند مىكند؟! و اگر بتواند او را مثل كسرى و قيصر قرار دهد اين كار را مىكند».در اينجا پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله فرمود: {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ}} و مردم متوجه شدند كه قرآن بر آن حضرت نازل شده است. لذا ساكت شدند و حضرت چنين قرائت فرمود: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ. ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ}}كه منظور گفته منافقى بود كه نسبت جنون به حضرت داد. {{متن قرآن|وَ إِنَّ لَكَ لَأَجْراً غَيْرَ مَمْنُونٍ}}: «و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است» به خاطر آنچه درباره على تبليغ نمودى.{{متن قرآن|وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ. فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ}} <ref>عوالم العلوم: ج ۱۵/ ۳ ص ۱۲۷ ح ۱۷۲؛ تفسير فرات: ص ۴۹۷ ح ۶۵۲؛ بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۷۳ ح ۵۹.</ref> | ||
در اين روايت زمان وقوع اين رفتار منافقين مقارن نزول آيه اكمال ذكر شده، و قبلًا بيان شد كه نزول اين آيه مقارن با اعلان ولايت و پس از بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنين عليه السلام و جمله {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ}} بوده است. <ref>به ج ۱ ص ۲۱۹- ۲۲۳ كتاب حاضر مراجعه شود.</ref> | در اين روايت زمان وقوع اين رفتار منافقين مقارن نزول آيه اكمال ذكر شده، و قبلًا بيان شد كه نزول اين آيه مقارن با اعلان ولايت و پس از بلند كردن و معرفى اميرالمؤمنين عليه السلام و جمله {{متن عربی|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِيٌّ مَوْلَاهُ}} بوده است. <ref>به ج ۱ ص ۲۱۹- ۲۲۳ كتاب حاضر مراجعه شود.</ref> | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
در حديثى ديگر نكات بيشترى به ضميمه تفسير آيه هشتم سوره قلم به چشم مىخورد:هنگامى كه قريش اعلام تقدُّم و عظمت على عليه السلام از جانب پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله را ديدند سخن ناروا درباره على عليه السلام بر زبان آورده چنين گفتند: «محمد به على مغرور شده است»!! خداوند تعالى چنين نازل كرد: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ}} كه اينها قسمى است كه خداوند بدانها سوگند ياد كرده است. | در حديثى ديگر نكات بيشترى به ضميمه تفسير آيه هشتم سوره قلم به چشم مىخورد:هنگامى كه قريش اعلام تقدُّم و عظمت على عليه السلام از جانب پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله را ديدند سخن ناروا درباره على عليه السلام بر زبان آورده چنين گفتند: «محمد به على مغرور شده است»!! خداوند تعالى چنين نازل كرد: {{متن قرآن|ن. وَ الْقَلَمِ وَ ما يَسْطُرُونَ}} كه اينها قسمى است كه خداوند بدانها سوگند ياد كرده است. | ||
اى محمد! {{متن قرآن|ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ}} ... تا آنجا كه مىفرمايد: {{متن قرآن|إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ}}: | اى محمد! {{متن قرآن|ما أَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّكَ بِمَجْنُونٍ وَ إِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ}} ... تا آنجا كه مىفرمايد: {{متن قرآن|إِنَّ رَبَّكَ هُوَ أَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبِيلِهِ}}: «بی تردید پروردگارت بهتر می داند چه کسی از راه او گمراه شده، و او به راه یافتگان داناتر است...» | ||
{{متن قرآن|وَ هُوَ أَعْلَمُ بِالْمُهْتَدِينَ}}: «و او به راه یافتگان داناتر است.» | |||
يعنى على بن ابى طالب عليه السلام.<ref>بحار الانوار: ج ۱۶ ص ۲۱۰؛ تأويل الآيات: ج ۲ ص ۷۱۱ ح ۲.</ref> نكتهاى كه خداوند نخواسته مخفى بماند معرفى منافقينى است كه آن نسبتهاى ناروا را به پيامبر صلَّى اللَّه عليه و آله دادند. | |||
آنان كسى جز ابوبكر و عمر نبودند، و تيرى كه با نزول آن آيات بر قلب آنان اصابت كرد چنان در خاطرشان ماند كه امام صادق عليه السلام مىفرمايد:روزى عمر به اميرالمؤمنين عليه السلام برخورد و از آن حضرت پرسيد: يا على، از تو به من خبر رسيده كه آيه {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ، بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}} را به من و رفيقم تأويل مىكنى؟! <ref>تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۸۰.</ref> | آنان كسى جز ابوبكر و عمر نبودند، و تيرى كه با نزول آن آيات بر قلب آنان اصابت كرد چنان در خاطرشان ماند كه امام صادق عليه السلام مىفرمايد:روزى عمر به اميرالمؤمنين عليه السلام برخورد و از آن حضرت پرسيد: يا على، از تو به من خبر رسيده كه آيه {{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ يُبْصِرُونَ، بِأَيِّكُمُ الْمَفْتُونُ}} را به من و رفيقم تأويل مىكنى؟! <ref>تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۸۰.</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۵: | ||
حضرت کسی را فرستاد و ابوبکر و عمر و دار و دسته آنان را فرا خواند و پس رد قسم دروغشان که چیزی نگفتهاند و بیان بعضی اهانتهایشان، نوبت گروه دیگری از منافقین بود که نسبت مغرور شدن و جنون را به آن حضرت دادند و گفتند: او به پسر عمویش مغرور شده است و جمله {{متن عربی|قَدْ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ}} یا {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}} را بر زبان آوردند. <ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۲۷؛ بحار الانوار: ج ۱۶ ص ۲۱۰، ج ۳۷ ص ۱۷۳. </ref> | حضرت کسی را فرستاد و ابوبکر و عمر و دار و دسته آنان را فرا خواند و پس رد قسم دروغشان که چیزی نگفتهاند و بیان بعضی اهانتهایشان، نوبت گروه دیگری از منافقین بود که نسبت مغرور شدن و جنون را به آن حضرت دادند و گفتند: او به پسر عمویش مغرور شده است و جمله {{متن عربی|قَدْ افْتَتَنَ بِابْنِ عَمِّهِ}} یا {{متن عربی|لَقَدْ فَتَنَ بِهذَا الْغُلامِ}} را بر زبان آوردند. <ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۲۷؛ بحار الانوار: ج ۱۶ ص ۲۱۰، ج ۳۷ ص ۱۷۳. </ref> | ||
حضرت ضمن توبیخ آنان، آیات اول سوره قلم را که درباره آنان نازل شده بود برایشان قرائت فرمود:{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ، ما اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ}}: | حضرت ضمن توبیخ آنان، آیات اول سوره قلم را که درباره آنان نازل شده بود برایشان قرائت فرمود:{{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ، ن وَ الْقَلَمِ وَ ما یَسْطُرُونَ، ما اَنْتَ بِنِعْمَةِ رَبِّکَ بِمَجْنُونٍ}}: | ||
«نون، سوگند به قلم و آنچه می نویسند،که به سبب نعمت و رحمت پروردگارت [که نبوّت، دانش و بصیرت است] تو مجنون نیستی؛و بی تردید برای تو پاداشی دایم و همیشگی است؛و یقیناً تو بر بلندای سجایای اخلاقی عظیمی قرار داری.پس به زودی می بینی و [منکران هم] می بینند، که کدام یک از شما دچار جنون اند» | |||
سپس ادامه آیات که میفرماید:{{متن قرآن|فَسَتُبْصِرُ وَ یُبْصِرُونَ بِأَیِّکُمُ الْمَفْتُونُ}}: «پس به زودی می بینی و [منکران هم] می بینند،که کدام یک از شما دچار جنون اند» | |||
تا آیه ۸ سوره قلم که میفرماید:{{متن قرآن|اِنَّ رَبَّکَ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبیلِهِ وَ هُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدینَ}}: | |||
«بی تردید پروردگارت بهتر می داند چه کسی از راه او گمراه شده، و او به راه یافتگان داناتر است...» | |||
این گونه بود که پیامبرصلی الله علیه وآله به منافقین نشان داد که به شدت تحت نظر خدا و رسول هستند و هیچیک از حرکات و سکنات آنان از نظر حضرت مخفی نمیماند. | این گونه بود که پیامبرصلی الله علیه وآله به منافقین نشان داد که به شدت تحت نظر خدا و رسول هستند و هیچیک از حرکات و سکنات آنان از نظر حضرت مخفی نمیماند. |
ویرایش