۲۱٬۸۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
<big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه جهانيان فضيلت داد.</big> | <big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه جهانيان فضيلت داد.</big> | ||
<big>فريادهاى شعفى كه از جمعيت | <big>فريادهاى شعفى كه از جمعيت برميخاست، شكوه و ابهت بى مانندى را به اجتماع بزرگ غدير مى بخشيد. پيامبرصلى الله عليه وآله براى نشان دادن غدير به عنوان بزرگترين مناسبتى كه در عمر مباركش بايد به او تبريك گفت، مىفرمود: به من تبريك بگوييد. به من تهنيت بگوييد، زيرا خداوند مرا به نبوت و اهلبيتم را به امامت اختصاص داده است.</big> | ||
<big>ابراز احساسات مردم با پاسخ هاى پيامبرصلى الله عليه وآله آرامتر شد در حالى كه آن حضرت با | <big>ابراز احساسات مردم با پاسخ هاى پيامبرصلى الله عليه وآله آرامتر شد در حالى كه آن حضرت با اميرالمؤمنين عليه السلام به پله هاى پايين منبر رسيده بودند. در آن حال پيامبر صلى الله عليه وآله كمال دين را به مردم يادآور شده فرمود:</big> | ||
<big>اللَّهُ اَكبَرُ عَلى اِكمالِ الدّينِ وَ اِتمامِ النِّعمَةِ وَ رِضَى الرَّبِّ بِرِسالَتى وَ الوِلايَةِ لِعَلِىِّ بنِ | <big>اللَّهُ اَكبَرُ عَلى اِكمالِ الدّينِ وَ اِتمامِ النِّعمَةِ وَ رِضَى الرَّبِّ بِرِسالَتى وَ الوِلايَةِ لِعَلِىِّ بنِ اَبى طالِبٍ: اللَّه اكبر به خاطر كامل شدن دين و تمامى نعمت و رضايت پروردگار به رسالت من و ولايت على بن ابى طالب.</big> | ||
<big>سپس سه بار آيه »اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً« را قرائت كرد، و بعد از آن فرمود: كمال دين و تمام نعمت و رضايت رب با اين است كه مرا براى ابلاغ ولايت على بن | <big>سپس سه بار آيه »اليَومَ اَكمَلتُ لَكُم دينَكُم وَ اَتمَمتُ عَلَيكُم نِعمَتى وَ رَضيتُ لَكُمُ الاِسلامَ ديناً« را قرائت كرد، و بعد از آن فرمود: كمال دين و تمام نعمت و رضايت رب با اين است كه مرا براى ابلاغ ولايت على بن ابى طالب بعد از من فرستاده است.××× ۱ عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۱۹۶ ۱۹۴ ۶۳ ۴۰.الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴ ۲۷۱. ×××</big> | ||
<big>جالب اينجاست كه | <big>جالب اينجاست كه رسول خداصلى الله عليه وآله در روز غدير فرمود××× ۲ الغدير: ج ۱ ص ۲۷۴. ×××: هنّئونى، هنّئونى: به من تهنيت بگوييد. لذا در بعضى از زيارات و ادعيه در اين روز خطاب به رسول خداصلى الله عليه وآله تبريك مى گوييم. پس سزاوار است كه مؤمنين ادعيه و زيارات اين روز را - كه زيارت رسول خداصلى الله عليه وآله هم در آن است - قرائت كنند.</big> | ||
<big>'''تبريک گفتن به اميرالمؤمنين عليه السلام'''</big> | <big>'''تبريک گفتن به اميرالمؤمنين عليه السلام'''</big> | ||
<big>در روز غدير خم و بعد از اتمام خطبه، حضرت رسول خدا صلى الله عليه وآله در | <big>در روز غدير خم و بعد از اتمام خطبه، حضرت رسول خدا صلى الله عليه وآله در خيمه اى كه اختصاص به خود آن حضرت داشت نشستند و امر فرمودند اميرالمؤمنين عليه السلام در خيمه ديگرى بنشيند، و مردم را امر فرمودند كه به آن حضرت تهنيت و تبريك بگويند. بعد از بيعت مردها، امر فرمودند كه زن ها نيز تبريک بگويند و بيعت كنند.</big> | ||
<big>اميرالمؤمنين عليه السلام نيز در خطبه غدير فرمودند: پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: به يكديگر تبريك بگوييد، و امروز را عيد قرار دهيد. سپس فرمودند: اين كلمات را رسول خدا صلى الله عليه وآله به من امر فرمودند تا بيان كنم.</big> | <big>اميرالمؤمنين عليه السلام نيز در خطبه غدير فرمودند: پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: به يكديگر تبريك بگوييد، و امروز را عيد قرار دهيد. سپس فرمودند: اين كلمات را رسول خدا صلى الله عليه وآله به من امر فرمودند تا بيان كنم.</big> | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
<big>'''تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر'''</big> | <big>'''تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر'''</big> | ||
<big>يک سنت استثنائى براى ملاقات دو برادر دينى در عيد ولايت، توجه همه جانبه | <big>يک سنت استثنائى براى ملاقات دو برادر دينى در عيد ولايت، توجه همه جانبه معصومين عليهم السلام به تبليغ عملى غدير را نشان مىدهد.</big> | ||
<big>كلماتى كه در اين ديدارها گفته مىشود شامل دو تشكر از دو نعمت است: يكى اصل نعمت غدير كه خداوند مسئله امامت را به دست ما نسپرد و خود اين مهم را بر عهده گرفت، و ديگر اينكه ما را بر عهد و پيمان غدير ثابت قدم نگه داشت.</big> | <big>كلماتى كه در اين ديدارها گفته مىشود شامل دو تشكر از دو نعمت است: يكى اصل نعمت غدير كه خداوند مسئله امامت را به دست ما نسپرد و خود اين مهم را بر عهده گرفت، و ديگر اينكه ما را بر عهد و پيمان غدير ثابت قدم نگه داشت.</big> | ||
<big>جالب است كه نه فقط دستور تبريك در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد دادهاند، تا ابعاد اعتقادى اين روز بزرگ را در | <big>جالب است كه نه فقط دستور تبريك در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد دادهاند، تا ابعاد اعتقادى اين روز بزرگ را در تهنيت گويى آن به كار بريم. در اين باره امام صادق عليه السلام مىفرمايد: هر گاه در اين روز برادر مؤمن خود را ملاقات كردى بگو:</big> | ||
<big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:</big> | <big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:</big> | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
<big>شكر خدا را كه ما را به اين روز گرامى داشته و ما را از مؤمنان و از وفاداران به پيمانى كه با ما بسته و عهدى كه درباره واليان امرمان و برپا دارندگان عدالت از ما گرفته قرار داده است، و ما را از منكران و تكذيب كنندگان روز قيامت قرار نداده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۱۵.</ref></big> | <big>شكر خدا را كه ما را به اين روز گرامى داشته و ما را از مؤمنان و از وفاداران به پيمانى كه با ما بسته و عهدى كه درباره واليان امرمان و برپا دارندگان عدالت از ما گرفته قرار داده است، و ما را از منكران و تكذيب كنندگان روز قيامت قرار نداده است.<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۱۵.</ref></big> | ||
<big>در واقع نوع ديگر تبريک، تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر است. در اين روز شريف نوع برخورد ما شيعيان با يكديگر و كلماتى كه بايد گفته شود از ناحيه | <big>در واقع نوع ديگر تبريک، تبريک گفتن مؤمنين به يكديگر است. در اين روز شريف نوع برخورد ما شيعيان با يكديگر و كلماتى كه بايد گفته شود از ناحيه معصوم صلى الله عليه وآله به ما رسيده است<ref>الاقبال: ص ۴۶۱، ۴۶۳.</ref>: هنگامى كه مؤمنين يكديگر را ملاقات كردند، بعد از سلام و مصافحه اين تهنيت را بگويند: الحَمدُ للَّهِ الَّذى جَعَلَنا مِنَ المُتَمَسِّكينَ بِوِلايَةِ اَميرِالمُؤمِنينَ عليه السلام: سپاس خدايى را كه ما را از تمسك كنندگان به ولايت اميرالمؤمنين عليه السلام قرار داد.<ref>الاقبال: ص ۴۷۶. مفاتيح الجنان: اعمال غدير. زاد المعاد: اعمال غدير. عوالم العلوم : ج ۳ / ۱۵ ص ۲۲۳.</ref></big> | ||
<big>تبعاً تهنيت گفتن چهره متبسم | <big>تبعاً تهنيت گفتن چهره متبسم مى خواهد و همين براى غدير شادى آفرين است. دليل اين خوشحالى و سرور و تشكر از پروردگار، نعمت ولايت است كه خدا عنايت فرموده است.</big> | ||
== <big>تحليل مراسم تبريک و تهنيت<ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص ۷۶.</ref></big> == | == <big>تحليل مراسم تبريک و تهنيت<ref>سخنرانى استثنائى غدير: ص ۷۶.</ref></big> == | ||
<big> پس از اتمام خطبه غدير، انتظار آميخته با سكوت مردم به سر رسيد و پيامبر و على عليهما السلام را در حال فرود از منبر مشاهده كردند. سيل جمعيت ناگهان از جا كنده شد و مردم از هر سو با ازدحام به طرف منبر حركت كردند تا اولين كسانى باشند كه پس از آن سخنرانىِ تاريخى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله حاضر مى شوند و احساس خود را نسبت به آن حضرت ابراز مىدارند.</big> | <big> پس از اتمام خطبه غدير، انتظار آميخته با سكوت مردم به سر رسيد و پيامبر و على عليهما السلام را در حال فرود از منبر مشاهده كردند. سيل جمعيت ناگهان از جا كنده شد و مردم از هر سو با ازدحام به طرف منبر حركت كردند تا اولين كسانى باشند كه پس از آن سخنرانىِ تاريخى نزد پيامبر صلى الله عليه و آله حاضر مى شوند و احساس خود را نسبت به آن حضرت ابراز مىدارند.</big> | ||
<big>تأثير سخنرانى به قدرى دقيق بود كه از نوع ابراز احساسات جمعيت و كلماتى كه در آن لحظات | <big>تأثير سخنرانى به قدرى دقيق بود كه از نوع ابراز احساسات جمعيت و كلماتى كه در آن لحظات مى گفتند، تشخيص درك صحيح آنان هويدا بود. جمعيت در حالى كه دستها را به نشانه بيعت بالا برده بودند و به طرف حضرت اشاره مى كردند، فرياد مى زدند: «آرى پذيرفتيم، و طبق امر خدا و رسولش از صميم قلب و با زبان و دستانمان اطاعت مى كنيم».</big> | ||
<big>در كنار اين صداها، فريادهاى تبريک نيز شنيده مى شد، كه چنين مقام والايى به على بن | <big>در كنار اين صداها، فريادهاى تبريک نيز شنيده مى شد، كه چنين مقام والايى به على بن ابى طالب عليه السلام تبريک مى گفتند و تعيين چنين جانشينى را به پيامبر صلى الله عليه و آله تهنيت عرض مى كردند.</big> | ||
<big>اين هر دو به معناى درک صحيح و دريافت عميق مخاطبين از سخنرانى غدير بود. عكس العمل پيامبر صلى الله عليه و آله به چنين ابراز احساساتى در سه مرحله حساب شده انجام گرفت. ابتدا با تكان دادن دست مبارک به احساسات آنان پاسخ داد و اين گونه با آنان بيعت كرد كه تا آن روز اين حركت دو سويه از مخاطِب و مخاطَب در سخنرانى هاى پيامبر صلى الله عليه و آله ديده نشده بود.</big> | <big>اين هر دو به معناى درک صحيح و دريافت عميق مخاطبين از سخنرانى غدير بود. عكس العمل پيامبر صلى الله عليه و آله به چنين ابراز احساساتى در سه مرحله حساب شده انجام گرفت. ابتدا با تكان دادن دست مبارک به احساسات آنان پاسخ داد و اين گونه با آنان بيعت كرد كه تا آن روز اين حركت دو سويه از مخاطِب و مخاطَب در سخنرانى هاى پيامبر صلى الله عليه و آله ديده نشده بود.</big> | ||
خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
<big> رسميت دادن ابدى به غدير با اعلان «عيد بودن» آن بلكه اعلام «اعظم الاعياد» بودن آن<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۰۸.</ref>، و نيز نامگذارى آن به «يوم الولاية»<ref>بصائر الدرجات: ص ۲۰۱. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۳۶ و ج ۳۹ ص ۳۳۶ و ج ۴۱ ص ۲۲۸. عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۶۸ . كشف المهم : ص ۱۰۹.</ref> و اجراى عملى اين عيد در زمان اميرالمؤمنين و امام رضاعليهما السلام<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۲۱-۲۲۴. بحار الانوار: ج ۹۴ ص ۱۱۴، ۱۱۵.</ref>، و تبريك و تهنيت گفتن به مناسبت اين عيد بزرگ، همه اينها به معناى جايگاه ويژه غدير در تقويم رسمى اسلام و بزرگداشت عمومى آن است.</big> | <big> رسميت دادن ابدى به غدير با اعلان «عيد بودن» آن بلكه اعلام «اعظم الاعياد» بودن آن<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۰۸.</ref>، و نيز نامگذارى آن به «يوم الولاية»<ref>بصائر الدرجات: ص ۲۰۱. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۳۶ و ج ۳۹ ص ۳۳۶ و ج ۴۱ ص ۲۲۸. عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۶۸ . كشف المهم : ص ۱۰۹.</ref> و اجراى عملى اين عيد در زمان اميرالمؤمنين و امام رضاعليهما السلام<ref>عوالم العلوم: ج ۳ / ۱۵ ص ۲۲۱-۲۲۴. بحار الانوار: ج ۹۴ ص ۱۱۴، ۱۱۵.</ref>، و تبريك و تهنيت گفتن به مناسبت اين عيد بزرگ، همه اينها به معناى جايگاه ويژه غدير در تقويم رسمى اسلام و بزرگداشت عمومى آن است.</big> | ||
<big>به عنوان نتيجه اين رسميت، تأثير آن در جاودان سازى فرهنگ ابلاغ پيام غدير به نسلهاى بعد و دعوت ابدى به ولايت امامان غدير جاى انكار نيست. در كنار اين رسميت، تبريک و تهنيت در غدير نيز رسميتى خاص داشته و در كلام و سيره | <big>به عنوان نتيجه اين رسميت، تأثير آن در جاودان سازى فرهنگ ابلاغ پيام غدير به نسلهاى بعد و دعوت ابدى به ولايت امامان غدير جاى انكار نيست. در كنار اين رسميت، تبريک و تهنيت در غدير نيز رسميتى خاص داشته و در كلام و سيره معصومين عليهم السلام از جايگاهى خاص برخوردار است كه ذيلاً به آن اشاره مى شود:</big> | ||
'''<big>تبريک رسمى در غدير خم<ref>بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۷. امالى شيخ مفيد: ص ۵۷ .</ref></big>''' | '''<big>تبريک رسمى در غدير خم<ref>بحار الانوار: ج ۲۱ ص ۳۸۷. امالى شيخ مفيد: ص ۵۷ .</ref></big>''' | ||
<big>اولين رسميتِ عرض تبريک و تهنيت به مناسبت غدير را، از يک سو شخص پيامبر صلى الله عليه و آله و از سوى ديگر مخاطبانِ غدير از همان كنار بركه | <big>اولين رسميتِ عرض تبريک و تهنيت به مناسبت غدير را، از يک سو شخص پيامبر صلى الله عليه و آله و از سوى ديگر مخاطبانِ غدير از همان كنار بركه پايه گذارى كردند. آن حضرت رسماً دستور تبريک گفتن را داد كه چنين دستورى در تمام عمر پيامبر صلى الله عليه و آله در هيچ اتفاق مسرور كننده اى رخ نداده و براى اولين و آخرين بار به مناسبت غدير از سوى حضرت دستور داده شده است. همان گونه كه پس از خطابه، مردم نيز با درکِ عظمت واقعه بىاختيار و قبل از دستور پيامبر صلى الله عليه و آله صدايشان به تبريک بلند شد.</big> | ||
<big>پس از خطبه، مردم از هر سو به سمت منبر مى آمدند و خود را به پيامبر صلى الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام مىرساندند، و با ايشان به عنوان بيعت دست مى دادند، و هم به پيامبر صلى الله عليه و آله و هم به اميرالمؤمنين عليه السلام تبريک و تهنيت مى گفتند. پيامبر صلى الله عليه و آله هم مى فرمود: الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه اهل عالم فضيلت داد.</big> | <big>پس از خطبه، مردم از هر سو به سمت منبر مى آمدند و خود را به پيامبر صلى الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام مىرساندند، و با ايشان به عنوان بيعت دست مى دادند، و هم به پيامبر صلى الله عليه و آله و هم به اميرالمؤمنين عليه السلام تبريک و تهنيت مى گفتند. پيامبر صلى الله عليه و آله هم مى فرمود: الحَمدُ للَّهِ الَّذى فَضَّلَنا عَلى جَميعِ العالَمينَ: سپاس خدايى را كه ما را بر همه اهل عالم فضيلت داد.</big> | ||
<big>در اين حال مردم مى گفتند: آرى، شنيديم و طبق فرمان خدا و رسول با قلب و جان و زبان و دستمان اطاعت مى كنيم. بعد به سوى پيامبر و اميرالمؤمنين عليهما السلام ازدحام كردند و از يكديگر سبقت | <big>در اين حال مردم مى گفتند: آرى، شنيديم و طبق فرمان خدا و رسول با قلب و جان و زبان و دستمان اطاعت مى كنيم. بعد به سوى پيامبر و اميرالمؤمنين عليهما السلام ازدحام كردند و از يكديگر سبقت مى گرفتند و با ايشان دست مى دادند.</big> | ||
<big>اين ابراز احساسات و فريادهاى شعفى كه از جمعيت بر مى خاست، شكوه و ابهت | <big>اين ابراز احساسات و فريادهاى شعفى كه از جمعيت بر مى خاست، شكوه و ابهت بى مانندى به آن اجتماع بزرگ مىبخشيد. در اين حال حضرت فرمود: به من تبريك بگوييد، به من تهنيت بگوييد، زيرا خداوند مرا به نبوّت و اهل بيتم را به [[امامت]] اختصاص داده است.</big> | ||
<big>'''آموزش تبريک غدير از امام صادق عليه السلام'''</big> | <big>'''آموزش تبريک غدير از امام صادق عليه السلام'''</big> | ||
<big>جالب است كه نه فقط دستور تبريك در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد | <big>جالب است كه نه فقط دستور تبريك در روز غدير به ما داده شده بلكه كيفيت آن را هم به ما ياد داده اند، تا ابعاد اعتقادى اين روز بزرگ را در تهنيت گويى آن به كار بريم. در اين باره امام صادق عليه السلام مى فرمايد: هر گاه در اين روز برادر مؤمن خود را ملاقات كردى بگو:</big> | ||
<big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:</big> | <big>الحَمدُ للَّهِ الَّذى اَكرَمَنا بِهذَا اليَومِ وَ جَعَلَنا مِنَ المُؤمِنينَ، وَ جَعَلَنا مِنَ المُوفينَ بِعَهدِهِ الَّذى عَهِدَهُ اِلَينا وَ ميثاقِهِ الَّذى واثَقَنا بِهِ مِن وِلايَةِ وُلاةِ اَمرِهِ وَ القُوّامِ بِقِسطِهِ وَ لَم يَجعَلنا مِنَ الجاحِدينَ وَ المُكَذِّبينَ بِيَومِ الدّينِ:</big> |