۴٬۲۶۹
ویرایش
خط ۲۴۴: | خط ۲۴۴: | ||
امام باقر عليه السلام در اين باره مىفرمايد: «آخرين فريضهاى كه خداوند تعالى نازل كرد ولايت بود و بعد از آن فريضهاى نازل نكرد و سپس آيه اكمال را نازل كرد».<ref>تفسير القمى، ج۱، ص۱۶۲؛ تفسير العياشى، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۳، ح۲۰؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۱۲۲، ح۱۶۹ و ۱۷۰.</ref> [[امام باقر عليه السلام]] معناى {{قرآن|أَكْمَلْتُ لَكُمْ}} را دقيقاً مطابق با {{متن عربی|لا انْزِلُ بَعْدَهُ}} قرار داده فرمود: فرائض يكى پس از ديگرى نازل مىشد، و ولايت آخرين فريضه بود. پس خداوند عزوجل اين آيه را نازل كرد: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم»؛ در واقع خدا مىفرمايد: «بعد از اين فريضه، فريضه ديگرى بر شما نازل نمىكنم، و فرائض شما را كامل نمودم».<ref>تفسير العياشى، ج۱، ص۲۹۳؛ الكافى، ج۱، ص۲۸۹، ح۴؛ بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۳۸؛ دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۵.</ref> | امام باقر عليه السلام در اين باره مىفرمايد: «آخرين فريضهاى كه خداوند تعالى نازل كرد ولايت بود و بعد از آن فريضهاى نازل نكرد و سپس آيه اكمال را نازل كرد».<ref>تفسير القمى، ج۱، ص۱۶۲؛ تفسير العياشى، ج۱، ص۲۹۲-۲۹۳، ح۲۰؛ عوالم العلوم، ج۲/۱۵، ص۱۲۲، ح۱۶۹ و ۱۷۰.</ref> [[امام باقر عليه السلام]] معناى {{قرآن|أَكْمَلْتُ لَكُمْ}} را دقيقاً مطابق با {{متن عربی|لا انْزِلُ بَعْدَهُ}} قرار داده فرمود: فرائض يكى پس از ديگرى نازل مىشد، و ولايت آخرين فريضه بود. پس خداوند عزوجل اين آيه را نازل كرد: «امروز دين شما را كامل كردم و نعمت خود را بر شما تمام نمودم»؛ در واقع خدا مىفرمايد: «بعد از اين فريضه، فريضه ديگرى بر شما نازل نمىكنم، و فرائض شما را كامل نمودم».<ref>تفسير العياشى، ج۱، ص۲۹۳؛ الكافى، ج۱، ص۲۸۹، ح۴؛ بحارالانوار، ج۳۷، ص۱۳۸؛ دعائم الاسلام، ج۱، ص۱۵.</ref> | ||
[[منافقین|منافقان]] هم با احساس نزديكى رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله سؤالى مطرح كردند كه از پاسخ آن آخرينبودن ولايت روشن شد. آنان از حضرت پرسيدند: آيا بعد از آنچه بر ما واجب كردهاى چيز ديگرى نزد پروردگارت مانده كه آن را هم واجب كنى تا خيالمان راحت شود كه چيز ديگرى باقى نمانده است؟ خداوند در اين باره اين [[آيه ۴۶ سبأ و غدیر|آيه ۴۶ سوره سبأ]] را نازل كرد: {{قرآن|قُلْ إِنَّما أَعِظُكُمْ بِواحِدَةٍ|ترجمه=من شما را به يک چيز نصيحت مىكنم}}؛ بعد امام باقر عليه السلام فرمود: يعنى ولايت...، و بعد از ابلاغ آن فرمود: {{قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ ...}}.<ref>الاحتجاج، ج۱، ص۲۵۵؛ بحارالانوار، ج۹۰، ص۱۲۲. </ref> | |||
ولایت بهعنوان یکی از نخستین مسائل ابلاغ شده در اسلام، در «یوم الدار» توسط پیامبر صلی الله علیه و آله مطرح شد؛ زمانی که ایشان از خویشان خود خواستند تا اسلام را بپذیرند و تنها امیرالمؤمنین علیه السلام پاسخ مثبت داد. در طول ۲۳ سال، پیامبر به طور مداوم این پیام را ابلاغ کرد، اما ابلاغ رسمی و کامل آن بهعنوان آخرین مورد از رسالتهای الهی، در نهایت در غدیر صورت گرفت. | |||
حال سؤال این است که چرا بايد ابلاغ [[ولایت ائمه علیهم السلام|ولايت]] در آخر قرار بگيرد و اسرار اين تأخير چيست؟ با دقت در تاريخچه اعلام آن و شرايط حاكم بر جامعه اسلامى آن روز، چهار وجه براى آخرين بودن ولايت به نظر مىرسد: | |||
از آنجا كه بسيارى از ابعاد ولايت مربوط به بعد از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله | ==== وجه اول: تحقق عينى ولايت پس از پيامبر صلى الله عليه و آله ==== | ||
از آنجا كه بسيارى از ابعاد ولايت مربوط به بعد از رحلت پيامبر صلى الله عليه و آله بود و مسئله امامت و خلافت عملاً بعد از آن حضرت تحقق عينى پيدا مىكرد، ترتيب امور همين اقتضا را داشت كه ولايت در نزديکترين موقعيت مناسب زمانى به رحلت حضرت اعلام شود.<ref>غدیر در قرآن، ج۱، ص۱۸۵.</ref> | |||
==== وجه دوم: جلوگيرى از فتنههاى احتمالى ==== | |||
بهخاطر اهميت مسئله ولايت و وجود مخالفان بسيار درباره آن، اعلام چنين مسئلهاى در نزديکترين فاصله زمانى به مرحله عمل، بهترين روش براى كاستن از فتنهها و توطئههاى احتمالى بود. پس، چون مرحله عمل درباره ولايت و خلافت بعد از پيامبر صلى الله عليه و آله بود اعلام آن تا نزديکترين زمان ممكن به تأخير انداخته شد.<ref>غدیر در قرآن، ج۱، ص۱۸۶.</ref> | |||
'''وجه سوم: ثبت در خاطره ها''' | '''وجه سوم: ثبت در خاطره ها''' |