شاهد: تفاوت میان نسخه‌ها

آنان بعد از شركت در حج، در مكان غدير نيز با ولايت امام على ‏عليه السلام بيعت كردند. اسماء بنت عميس همسر ابوبكر از جمله زنان باردارى بود كه در اين سفر حضور داشت، و در ذوالحليفه وضع حمل كرده و محمد بن ابوبكر را به دنيا آورد.<ref>صحيح مسلم: ج ۲ ص ۸۸۶ . سنن ابى‏داوود: ج ۲ ص ۱۸۲. مسند احمد: ج ۳ ص ۳۰. سنن دارمى: ج ۲ ص ۴۵. انساب الاشراف: ج ۱ ص ۴۷۴.</ref> ابوالطفيل عامر بن واثله نيز در جنگ احد متولد شده، و در حجةالوداع هشت ساله بود.<ref>اسد الغابة: ج ۳ ص ۱۴۳.</ref>

در تفسير فرات كوفى نيز روايتى از عمار چنين نقل شده است: در مجلس ابن‏ عباس بوديم و او سخنرانى مى‏كرد، كه ابوذر بلند شد و گفت: اى مردم، آيا مى‏ دانيد پيامبرصلى الله عليه وآله فرمود: راستگوتر از ابوذر نيست؟ همه گفتند: آرى. ابوذر گفت: پس بدانيد پيامبرصلى الله عليه وآله روز غدير كه ۱۳۰۰ مرد بوديم... ، فرمود: هر كس من مولاى اويم پس على ‏عليه السلام مولاى او است. خدايا هر كس على‏ عليه السلام را يارى كند يارى ‏اش كن، و هر كس با او دشمنى كند دشمنش باش. در اين هنگام مردى بلند شد و گفت: مبارك باد بر تو اى پسر ابى ‏طالب.<ref>تفسير فرات: ص ۵۱۵ : عن عمار بن ياسر، قال: كنت عند ابى‏ ذر الغفارى فى مجلس ابن‏ عباس و عليه فسطاط و هو يحدث، اذ قام ابوذر حتى ضرب بيده الى عمود فسطاط، ثم قال: ايها الناس، من عرفنى فقد عرفنى و من لم يعرفنى فقد انبأته باسمى. انا جندب بن جنادة ابوذر الغفارى. سألتكم بحق اللَّه و حق رسوله‏ صلى الله عليه وآله اسمعتم من رسول اللَّه ‏صلى الله عليه وآله و هو يقول: ما اقلّت الغبراء و لا اظلّت الخضرا ذا لهجة اصدق من ابى‏ذر؟ قالوا: اللهم نعم. قال: فتعلمون ايها الناس ان رسول‏اللَّه‏صلى الله عليه وآله جمعنا يوم غدير خم الف و ثلاثمائة رجل يقول: اللهم من كنت مولاه فعلى‏ عليه السلام مولاه. اللهم وال من والاه و عاد من عاداه و انصر من نصره و اخذل من خذله. فقام رجل فقال: بخ بخ يابن ‏ابى ‏طالب... .</ref>

عياشى در روايت ديگرى ذيل آيه ۵۵ سوره مائده، به نقل از صفوان جمال از امام صادق ‏عليه السلام تعداد جمعيت حاضر در غدير را دوازده هزار نفر نقل مى‏كند. در اين صورت امام‏ عليه السلام فرمودند: با آنكه جمعيت حاضر در غدير دوازده هزار نفر بودند، ولى اميرالمؤمنين ‏عليه السلام نتوانست حق خود را بگيرد. در حالى كه يك شخص با دو شاهد مى ‏تواند حق خود را پس بگيرد.<ref>تفسير العياشى: ج ۱ ص ۳۲۹: عن صفوان الجمّال، قال: قال ابوعبداللَّه‏ عليه السلام: لقد حضر الغدير اثناعشر الف رجل يشهدون لعلى بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام، فما قدر على اخذ حقه. و ان احدكم يكون له المال و له شاهدان فيأخذ حقه. بحار الانوار: ج ۳۷ ص ۱۳۹.</ref>

عبدالملك عاصمى شافعى -  از نويسندگان اهل‏ سنت -  مى ‏نويسد: پيامبرصلى الله عليه وآله براى حجةالوداع از مدينه خارج شد، در حالى كه نود هزار يا صد و چهارده هزار نفر همراه وى بودند.<ref>سمط النجوم العوالى: ج ۲ ص ۳۰۵.</ref> حلبى شافعى در «السيرة الحلبية»<ref>السيرة الحلبية: ج ۳ ص ۳۶۳: كان معه جموع لا يعلمها الا اللَّه تعالى. قيل: كانوا اربعين الفاً، و قيل: كانوا سبعين الفاً، و قيل: كانوا تسعين الفاً، و قيل: كانوا مائة الف و اربعةعشر الفاً، و قيل: و عشرين الفاً، و قيل: كانوا اكثر من ذلك.</ref> و علامه امينى نيز در «الغدير» به حضور اين مقدار از جمعيت در غدير خم به عنوان قول مشهور اشاره مى‏ كنند.<ref>الغدير: ج ۱ ص ۳۲.</ref>

مى ‏توان گفت: با توجه به اعتبار گزارش هفتاد هزار نفر و شهرت قول نود هزار نفر براى اهل‏ سنت و علامه امينى -  كه تحقيقات زيادى را در الغدير انجام داده است -  تصحيف رخ داده باشد؛ به اين صورت كه عبارت سبعين و تسعين داراى سبك نوشتارى يكسانى هستند و در نقطه‏ گذارى عبارت و معنى متفاوت مى‏ شود. بنابراين روايت نود هزار درست است، و مرحوم طبرسى به جاى تسعين عبارت سبعين را نگارش كرده است.