۲۱٬۸۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۹۳: | خط ۱۹۳: | ||
چند نكته راجع به سند | چند نكته راجع به سند «اليقين» | ||
نكته اول: محمد بن موسى الهمدانى و علقمه بن محمد الحضرمى كه در | نكته اول: محمد بن موسى الهمدانى و علقمه بن محمد الحضرمى كه در سند«الاحتجاج» حضور داشتند، در اين سند نيز حاضر اند. در نتيجه، سند اين روايت نيز با همان وضعيت روبرو است. | ||
نكته دوم: در انتهاى سند كتاب «اليقين» آمده است: سيف بن عميرة، عن عقبة، عن قيس بن سمعان. در حالى كه اين قسمت از سند در «الاحتجاج» بدين شكل آمده است: | |||
حدثنا سيف بن عميرة و صالح بن عقبة، جميعاً عن قيس بن سمعان. به نظر مى رسد سند«اليقين» در اين قسمت دچار تصحيف يا اشتباه در نسخه بردارى شده باشد. | |||
به نظر | به نظر مى رسد هم ضبط «الاحتجاج» و هم ضبط «اليقين» در اين قسمت از سند خالى از اشكال نيست. شايد اين قسمت از سند به شكل «سيف بن عميرة و صالح بن عقبة بن قيس بن سمعان، جميعاً عن علقمة بن محمد الحضرمى»" بوده باشد، زيرا به نظر مى رسد«قيس بن سمعان » به عنوان پدربزرگ صالح بن عقبه، از حيث طبقه يا مقدم بر امام باقر عليه السلام است، و يا حداكثر هم طبقه با ايشان است، و شگفت آور است كه او به واسطه علقمه از امام باقر عليه السلام نقل حديث كند.هم چنين هرگز مشاهده نشده است كه سيف بن عميره مستقيماً و بدون واسطه از قيس بن سمعان نقل حديث كرده باشد. احتمال ديگرى كه براى اين قسمت از سند وجود دارد كه بدين شكل است: «سيف بن عميرة و صالح بن عقبة، جميعاً عن عقبة بن قيس بن سمعان، عن علقمة بن محمد الحضرمى ». | ||
نتيجه بحث پيرامون اسناد خطبه طولانى غدير | نتيجه بحث پيرامون اسناد خطبه طولانى غدير | ||
الف. خطبه طولانى غدير در يكى از منابع متقدم اهل تسنن ثبت و ضبط شده است. ولى هم اينك آن منبع موجود نيست، و آن «المناقب» اثر احمد بن محمد طبرى است. | |||
الف. خطبه طولانى غدير در يكى از منابع متقدم | |||
با شواهدى كه ارائه شد، اين خطبه غدير در زمان متقدمين شيعه، شهرت داشته است. | با شواهدى كه ارائه شد، اين خطبه غدير در زمان متقدمين شيعه، شهرت داشته است. | ||
ب. سند دو روايت از سه روايت موجود از خطبه طولانى غدير، مرجوح ادعا شده است. اما اين امر لزوماً آسيبى به مقبوليت يا اعتبار آن دو روايت نمى زند. | |||
توجه شود كه ضعف ياد شده در برخى از اسناد خطبه طولانى غدير به هيچ وجه دليلى بر عدم اعتبار اين خطبه شريفه نيست. بلكه صرفاً بدين معنى است كه خطبه طولانى غدير از طريق راويانى به دست ما رسيده كه توانايى آن ها بر ضبط يا وثاقتشان براى ما ثابت نشده است. | |||
توجه شود كه ضعف ياد شده در برخى از اسناد خطبه طولانى غدير به هيچ وجه دليلى بر عدم اعتبار اين خطبه شريفه نيست. بلكه صرفاً بدين معنى است كه خطبه طولانى غدير از طريق راويانى به دست ما رسيده كه توانايى | |||
ج. روايت مندرج در كتاب «التحصين» روايتى مورد وثوق و معتبر است. چه | ج. روايت مندرج در كتاب «التحصين» روايتى مورد وثوق و معتبر است. چه اين كه تعمد بر كذب در نقل اين روايت در هيچ يک از طبقات سند آن محتمل نيست. | ||
د. ادعاى استفاضه براى اين خطبه شريف سخن عجيبى است كه از سوى برخى ارائه شده است. از آن جايى كه در برخى از طبقات خطبه طولانى غدير تنها دو راوى وجود دارد، بنابر اين به هيچ وجه نمى توان آن را «مُستفيضه»بر شمرد. چنان چه سند خطبه متوسط را به اسناد خطبه طولانى داخل كنيم، آن گاه مشتركات اين دو متن به حدّ نازل استفاضه مى رسد. | |||
== '''پانویس''' == |