پرش به محتوا

آيه ۵۸ اسراء و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
== «وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِيداً»<ref>اسراء /  ۵۸ . غدير در قرآن: ج ۲ ص۲۵۸ - ۳۶۱. واقعه قرآنى غدير: ص ۹۷. سخنرانى استثنائى غدير: ص۱۷۹ - ۱۸۶ . </ref> ==
== «وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِيداً»<ref>اسراء /  ۵۸ . غدير در قرآن: ج ۲ ص۲۵۸ - ۳۶۱. واقعه قرآنى غدير: ص ۹۷. سخنرانى استثنائى غدير: ص۱۷۹ - ۱۸۶ . </ref> ==
بزرگ‏ترين امتحان بشريت در غدير مطرح شد. امتحانى همه جانبه كه اتمام حجت آن به نحو اكمل انجام گرفت و براى هيچ كس به هيچ دليل و بهانه ‏اى راه گريز نماند.
بزرگ‏ترين [[آزمون الهی|امتحان بشریت]] در غدير مطرح شد. امتحانى همه جانبه كه [[اتمام حجت]] آن به نحو اكمل انجام گرفت و براى هيچ كس به هيچ دليل و بهانه ‏اى راه گريز نماند.


در اين امتحان عظيم، هم جهاتى كه مى ‏توانست سر منشأ آزمايش باشد متعدد بود، و هم عللى كه مى‏ توانست انگيزه شيطانى براى سقوط در امتحان باشد در جلوه ‏هاى مختلف به ميان آمد.
در اين امتحان عظيم، هم جهاتى كه مى ‏توانست سر منشأ آزمايش باشد متعدد بود، و هم عللى كه مى‏ توانست انگيزه شيطانى براى سقوط در امتحان باشد در جلوه ‏هاى مختلف به ميان آمد.


پيامبر صلى الله عليه وآله در خطبه غدير، اين شرايط امتحان را براى مردم تبيين فرمود تا با آمادگى كامل به استقبال آن بروند.
پيامبر صلى الله عليه و آله در خطبه غدير، اين شرايط امتحان را براى مردم تبيين فرمود تا با آمادگى كامل به استقبال آن بروند.


اين آينده تلخِ امتحان را حضرتش در غدير به اشارت و صراحت پيش‏بينى فرمود و مراحل چنين امتحان بزرگى را با استشهاد به ۱۱ آيه تضمين شده در خطبه غدير بيان فرمود. از جمله اين آيات آيه ۵۸ سوره اسراء است:
اين آينده تلخِ امتحان را حضرتش در غدير به اشارت و صراحت پيش‏بينى فرمود و مراحل چنين امتحان بزرگى را با استشهاد به ۱۱ آيه تضمين شده در خطبه غدير بيان فرمود.
 
از جمله اين آيات آيه ۵۸ سوره اسراء است:


«وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِيداً كانَ ذلِكَ فِى الْكِتابِ مَسْطُوراً» :
«وَ إِنْ مِنْ قَرْيَةٍ إِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ أَوْ مُعَذِّبُوها عَذاباً شَدِيداً كانَ ذلِكَ فِى الْكِتابِ مَسْطُوراً» :


«هيچ آبادى نيست مگر آنكه ما هلاك كننده آن قبل از روز قيامت يا عذاب كننده آنها به عذاب شديدى هستيم. اين مطلب در كتاب نوشته شده است» .
«هيچ آبادى نيست مگر آنكه ما هلاک كننده آن قبل از روز قيامت يا عذاب كننده آنها به [[عذاب]] شديدی هستيم. اين مطلب در كتاب نوشته شده است» .


اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:
اين آيه از چهار بُعد قابل بررسى است:


=== متن خطبه غدير ===
=== متن خطبه غدير ===
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش ششم خطبه غدير، با اشاره به آيه ۵۸ سوره اسراء و هشدارى كه در آن بود، نام حضرت مهدى‏ عليه السلام را به ميان آورد. خداوند در اين آيه مى‏ فرمايد:
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش ششم [[خطبه غدیر|خطبه غدير]]، با اشاره به آيه ۵۸ سوره اسراء و هشدارى كه در آن بود، نام حضرت مهدى‏ عليه السلام را به ميان آورد.
 
خداوند در اين آيه مى‏ فرمايد:


«وَ اِنْ مِنْ قَرْيَةٍ اِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ» ، و پيامبر صلى الله عليه و آله همين آيه را در كلام خويش چنين آورد:
«وَ اِنْ مِنْ قَرْيَةٍ اِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ» ، و پيامبر صلى الله عليه و آله همين آيه را در كلام خويش چنين آورد:


«هيچ آبادى نيست مگر آنكه خداوند به خاطر تكذيبشان آن را قبل از روز قيامت هلاك مى‏ كند و آن امام هدايت شده را مالك آن قرار مى‏ دهد، و خداوند وعده خود را عملى مى ‏نمايد».
«هيچ آبادى نيست مگر آنكه خداوند به خاطر تكذيبشان آن را قبل از روز قيامت هلاك مى‏ كند و آن امام هدايت شده را مالک آن قرار مى‏ دهد، و خداوند وعده خود را عملى مى ‏نمايد».


مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُ ما مِنْ قَرْيَةٍ الاّ وَ اللَّه مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ، وَ مُمَلِّكُهَا اْلامامَ الْمَهْدِىَّ وَ اللَّه مُصَدِّقٌ وَعْدَهُ:
مَعاشِرَ النّاسِ، انَّهُ ما مِنْ قَرْيَةٍ الاّ وَ اللَّه مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ، وَ مُمَلِّكُهَا اْلامامَ الْمَهْدِىَّ وَ اللَّه مُصَدِّقٌ وَعْدَهُ:
خط ۲۶: خط ۳۰:


=== موقعيت تاريخى ===
=== موقعيت تاريخى ===
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش ششم خطبه غدير، مسئله غصب خلافت را به طور صريح مطرح كرد و فرمود: «به زودى بعد از من امامت را به عنوان پادشاهى و غاصبانه قرار مى ‏دهند» .
پيامبر صلى الله عليه و آله در فرازى از بخش ششم خطبه غدير، مسئله غصب خلافت را به طور صريح مطرح كرد و فرمود: «به زودى بعد از من امامت را به عنوان پادشاهى و غاصبانه قرار مى ‏دهند».


سپس غاصبين را لعنت كردند و پس از اشاره به آيات ۳۱ و ۳۵ سوره الرحمن و آيه ۱۷۹ سوره آل‏عمران، هشدار بعدى آيه ۵۸ سوره اسراء بود كه به مناسبت آن نام حضرت مهدى‏ عليه السلام به ميان آمد.
سپس غاصبين را لعنت كردند و پس از اشاره به آيات ۳۱ و ۳۵ سوره الرحمن و آيه ۱۷۹ سوره آل‏عمران، هشدار بعدى آيه ۵۸ سوره اسراء بود كه به مناسبت آن نام حضرت مهدى‏ عليه السلام به ميان آمد.


خداوند در آن آيه مى‏ فرمايد: «وَ اِنْ مِنْ قَرْيَةٍ اِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ»، و پيامبر صلى الله عليه و آله همين آيه را در كلام خويش چنين آورد: «هيچ آبادى نيست مگر آنكه خداوند به خاطر تكذيبشان آن را قبل از روز قيامت هلاک مى ‏كند و آن امام هدايت شده را مالك آن قرار مى‏ دهد، و خداوند وعده خود را عملى مى‏ نمايد».
خداوند در آن آيه مى‏ فرمايد: «وَ اِنْ مِنْ قَرْيَةٍ اِلاّ نَحْنُ مُهْلِكُوها قَبْلَ يَوْمِ الْقِيامَةِ»، و پيامبر صلى الله عليه و آله همين آيه را در كلام خويش چنين آورد:
 
«هيچ آبادى نيست مگر آنكه خداوند به خاطر تكذيبشان آن را قبل از روز قيامت هلاک مى ‏كند و آن امام هدايت شده را مالک آن قرار مى‏ دهد، و خداوند وعده خود را عملى مى‏ نمايد».
 
اين فراز از خطبه غدير همان عبارت خطبه در آيه شريفه ديگر است.


اين فراز از خطبه غدير همان عبارت خطبه در آيه شريفه ديگر است. ولى در چند نسخه عبارت به گونه ‏اى ديگر بود، كه هم اقتباس از آيه ‏اى ديگر است و هم ادامه آن اشاره به حضرت مهدى‏ عليه السلام است و حاكى از امتحانى بزرگ در تصديق و تكذيب حجج الهى ‏عليهم السلام است كه سزاى آن قبل از آخرت، در دنيا گريبان گير عاملين آن خواهد بود.
ولى در چند نسخه عبارت به گونه ‏اى ديگر بود، كه هم اقتباس از آيه ‏اى ديگر است و هم ادامه آن اشاره به حضرت مهدى‏ عليه السلام است و حاكى از امتحانى بزرگ در تصديق و تكذيب حجج الهى ‏عليهم السلام است كه سزاى آن قبل از آخرت، در دنيا گريبان گير عاملين آن خواهد بود.


تضمين آيه در كلام حضرت هم بدين صورت است كه جمله «نَحْنُ مُهْلِكُوها» به «الله مُهْلِكُها» تغيير يافته است.
تضمين آيه در كلام حضرت هم بدين صورت است كه جمله «نَحْنُ مُهْلِكُوها» به «الله مُهْلِكُها» تغيير يافته است.


=== موقعيت قرآنى ===
=== موقعيت قرآنى ===
موقعيت آيه در ذيل آياتى از قرآن درباره عذاب الهى است تا آنجا كه مى‏ فرمايد: «إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ كانَ مَحْذُوراً»، و سپس اين آيه را كه از آيات شديد خداوند درباره عذاب است ذكر فرموده است.
موقعيت آيه در ذيل آياتى از قرآن درباره عذاب الهى است تا آنجا كه مى‏ فرمايد:
 
«إِنَّ عَذابَ رَبِّكَ كانَ مَحْذُوراً»، و سپس اين آيه را كه از آيات شديد خداوند درباره عذاب است ذكر فرموده است.


از آنجا كه در آيه هلاك سرزمين ‏ها به صورت مطلق آمده و به جمله «قبل از روز قيامت» مقيد شده است، نشان مى‏ دهد كه اشاره به مسئله خاصى است و نياز به تفسير دارد، چرا كه همه سرزمين‏ ها بايد به علتى سزاوار هلاكت باشند، و اين چه علتى است كه شامل همه سرزمين‏ ها مى ‏شود؟
از آنجا كه در آيه هلاك سرزمين ‏ها به صورت مطلق آمده و به جمله «قبل از روز قيامت» مقيد شده است، نشان مى‏ دهد كه اشاره به مسئله خاصى است و نياز به تفسير دارد، چرا كه همه سرزمين‏ ها بايد به علتى سزاوار هلاكت باشند، و اين چه علتى است كه شامل همه سرزمين‏ ها مى ‏شود؟
خط ۴۵: خط ۵۵:


==== جهت اول: علت هلاک سرزمين ‏ها ====
==== جهت اول: علت هلاک سرزمين ‏ها ====
علت هلاكت سرزمين ‏ها تكذيب آنان نسبت به آيات و حجج الهى است، كه حضرت اين مطلب را با تضمين كلمه «بِتَكْذيبِها» در آيه قرآن بيان داشته است: «ما مِنْ قَرْيَةٍ الاّ وَ اللَّه مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها». اين همان بلايى است كه هيچ سرزمينى در سراسر جهان خالى از آن نيست. اگر چه خوبان در بين هر جمعيتى بسيارند اما تكذيب كنندگان هميشه در اكثريت ‏اند، خواه اين تكذيب در قلب باشد خواه بر زبان و خواه در عمل.
علت هلاكت سرزمين ‏ها تكذيب آنان نسبت به آيات و حجج الهى است، كه حضرت اين مطلب را با تضمين كلمه «بِتَكْذيبِها» در آيه قرآن بيان داشته است:
 
«ما مِنْ قَرْيَةٍ الاّ وَ اللَّه مُهْلِكُها بِتَكْذيبِها». اين همان بلايى است كه هيچ سرزمينى در سراسر جهان خالى از آن نيست. اگر چه خوبان در بين هر جمعيتى بسيارند اما تكذيب كنندگان هميشه در اكثريت ‏اند، خواه اين تكذيب در قلب باشد خواه بر زبان و خواه در عمل.


شكى نيست كه اين عموم به اكثريت باز مى‏ گردد و موارد استثناء به قدرى كم هستند كه به شمار نمى ‏آيند، و خداوند هم آنان را از هلاكت نجات مى ‏دهد همچنان كه اصحاب حضرت نوح و حضرت لوط عليهما السلام را نجات داد و بقيه را هلاک كرد.
شكى نيست كه اين عموم به اكثريت باز مى‏ گردد و موارد استثناء به قدرى كم هستند كه به شمار نمى ‏آيند، و خداوند هم آنان را از هلاكت نجات مى ‏دهد همچنان كه اصحاب حضرت نوح و حضرت لوط عليهما السلام را نجات داد و بقيه را هلاک كرد.