نمایش مبدأ برای دارمیّه حجونیّه و حدیث غدیر

== اتمام حجت دارميّه با حديث غدير<ref>چهارده قرن با غدير: ص ۱۱۰. اسرار غدير: ص ۲۹۸. علوم حديث (مجله، سال سوم، ش ۱، بهار ۱۳۷۷، پياپى ۷) : ص ۱۷۹  - ۱۶۲: حضور بانوان در نقل حديث غدير (مرتضوى) . ماهنامه كوثر (ويژه ‏نامه غدير، ش ۲، سال اول، ارديبهشت ۱۳۷۶) : ص ۸۵  - ۸۰ .</ref>     ==
از نمونه‏ هاى بارز [[اتمام حجت]] و استدلال و يادآورى ‏هاى غدير، مواردى است كه توسط خود [[خداوند]] و [[معصومین ‏علیهم السلام]] و اصحابشان صورت گرفته است. 

تمام راويانى كه در طول هزار و چهارصد سال [[حدیث غدیر]] را روايت كرده ‏اند نيز به گونه‏ اى جهاد خود را در مقابله با اهل [[سقیفه]] به نمايش گذاشته ‏اند.

از جمله زواياى اين احتجاجات نقش بانوان در احتجاج به غدير يا نقل حديث غدير است، كه در كمتر ماجرا و حديثى اين اتفاق افتاده است، آن هم به نقل شيعه و [[اهل ‏سنت]]. 

اگر تعداد بانوانى كه نام آنان به عنوان راوىِ داستان غدير در تاريخ و كتب حديث مانده است، با آنچه در موارد ديگر كه توسط آنان گزارش شده مقايسه گردد، خواهيم ديد كه حضور زنان در نقل ماجراى غدير خم و يا استدلال به آن حضور چشمگير است. 

حتى بيش از موضوعات ديگرى است كه آنان در طريق نقل آن قرار گرفته ‏اند.

از جمله احتجاج دارميه حجونيه كنانيه است. او از شيعيان معروف و بسيار مشهور حضرت [[امیرالمؤمنین علیه السلام|امیرمؤمنان‏ علیه السلام]] بوده است. به نحوى كه آوازه ‏اش تا بدان حد پيچيده بود كه [[معاویة بن ابی سفیان|معاویه]] موقع ورود به [[مکّه]] از وى سراغ گرفت. اين موضوع خود به خوبى مى‏ تواند نمايانگر شدت ارادت اين بانوى شيعه و محب [[اهل ‏بیت‏ علیهم السلام]] باشد.<ref>بلاغات النساء: ص ۷۲.</ref> 

در اينجا ماجرا و اتمام حجت دارميه حجونيه با حديث غدير را مى‏ آوريم:

ابوالقاسم جارالله محمود بن عمر زمخشرى (م ۵۳۸ ق) صاحب تفسير «الكشّاف» در باب چهل و يكم كتاب «ربيع الابرار» داستان احتجاج دارميه را چنين آورده است:

سالى ، معاويه به حج رفت و در پى زنى كه به نام دارميه حجونيه خوانده مى‏ شد فرستاد. اين زن از شيعيان امیرالمؤمنین عليه السلام بود. 

زنى سياه چهره و قوى هيكل. معاويه پرسيد: حالت چطور است اى فرزند حام<ref>احتمالاً با توجه به شهرت اين زن به عنوان «دارميه» معروف به انتساب به قبيله «بنى‏ حام» شده است، و يا معاويه تنها به انگيزه عيب‏ جويى و بيان اينكه تو از عرب نيستى اين گونه او را مخاطب ساخته است. لذا در نقل «العقد الفريد» در پاسخ او به معاويه آمده است: اگر مرادت عيب جويى از من است، من از بنی حام نيستم. من زنى از بنى‏ كنانه هستم.</ref>؟ گفت: به خيرم، و «حام» نيستم. من زنى از قبيله بنى‏ كنانه‏ ام.

گفت: درست گفتى. آيا مى ‏دانى براى چه تو را فراخواندم؟ 

گفت: سبحان الله! من غيب نمى‏ دانم.

گفت: تا از تو بپرسم چرا على را دوست داشتى و مرا دشمن، و با او دوستى كردى و با من دشمنى؟ 

گفت: آيا مرا از پاسخ معاف مى‏ دارى؟ گفت: نه.

گفت: حالا كه نپذيرفتى پس بگويم كه من امیرالمؤمنین ‏عليه السلام را به دليل عدالتشان در مردم و تقسيم يكسانشان دوست داشتم، و با توجه به دليل درگيرى و مخالفتت با كسى كه از تو براى حكومت سزاوارتر بود و درخواستت نسبت به چيزى كه براى تو نيست، با تو دشمنى و عداوت ورزيدم. 

[[امیرالمؤمنین علیه السلام|امیرالمؤمنین علیه السلام]] را دوست دارم به خاطر آنچه [[حضرت محمّد صلی الله علیه و آله|پیامبر صلی الله علیه و آله]] در غدير خم براى ایشان قرار دادند كه تو نيز شاهد بودى، و براى محبتشان نسبت به بيچارگان و بزرگ داشتن دين داران. 

و با تو دشمنى كردم به دليل خونريزى ‏ها و تفرقه اندازيت، و به علت متفرق ساختن صفوف يكپارچه مسلمانان و ستم پيشگى ‏ات در قضاوت و داورى‏ ات بر اساس هواى نفس. 

معاويه گفت: فلذلک انتفخ بطنک و عظم ثدياک و ربت عجيزتک (و بدين گونه مرتكب اهانت به اين بانوى بزرگوار شد). 

دارميه گفت: به خدا سوگند اين مطلب ضرب‏ المثلى بود كه درباره هند (مادر معاويه) در نزد پدرم زده مى‏ شد! (يعنى آنچه گفتى به روشنى شايسته مادرت هند است). 

معاويه گفت: به خودت ارفاق كن و خود دارى كن. ما كه حرف خوبى گفتيم؛ انه اذا انتفخ بطن المرأة تمّ خلق ولدها، و اذا عظم ثدياها تروى رضيعها، و اذا عظمت عجيزتها رزن مجلسها. 

(و بدين وسيله خواست اهانت خويش را توجيه كند. دارميه آرام گرفت و ساكت شد). 

معاويه گفت: آيا على را ديده ‏اى؟ گفت: بله، به خدا سوگند. گفت: او را چگونه يافتى؟ 

گفت: به خدا سوگند او را ديدم در حالتى كه حكومتى كه تو را مفتون ساخته او را مفتون نكرده بود، و نعمتى كه تو را مشغول ساخته او را به خود مشغول نكرده بود. 

گفت: آيا سخن او را نيز شنيدى؟ 

گفت: آرى به خدا سوگند. كورى را از قلب‏ ها مى‏ زدود، همان گونه كه روغن زنگار ظرف را مى‏ برد.

گفت: راست گفتى. آيا نيازى نيز دارى؟

گفت: آيا اگر از تو درخواست بكنم انجام مى‏ دهى؟

گفت: آرى. 

گفت: يكصد شتر سرخ موى نر به همراه چوپانشان.

گفت: با اينها چه مى‏ كنى؟ 

گفت: با شير آنها كودكان را تغذيه مى‏ كنم و با خود آنها بزرگسالان را زندگى مى‏ بخشم و كسب كرامت مى‏ كنم و ميان خويشان صلح و صفا برقرار مى‏ كنم.

گفت: اگر اينها را به تو بدهم، آيا پيش تو جايگاه على بن ابى‏ طالب‏ عليه السلام را خواهم يافت؟ دارميه (در پاسخ يادآور چند ضرب‏ المثل گويا و دندان ‏شكن شد) و گفت:

آب اما نه چون «صداه» (كه گواراترين چشمه است)، چراگاه اما نه چون «سعدان» (كه از بهترين گياهان چراگاهى براى شتر است)، و جوان اما نه چون مالک (كه الگوى جوانمردى در ميان ضرب المثل‏ هاى عرب بوده است). اى عجب! بلكه حتى پائين ‏تر از اينها.

(با اين پاسخ كوبنده دارميه، معاويه دو بيت شعر گفت با اين مضمون كه: اگر من بر شما بردبارى نكنم، پس از من از چه كسى بايد اميد بردبارى داشت؟

اينها را به گوارايى بگير، و رفتار فرد بزرگوارى را ياد كن كه در مقابل عداوت و دشمنى به تو پاداش آشتى و سلامتى مى‏ دهد). 

سپس اضافه كرد: به خدا سوگند اگر على زنده بود از اينها هيچ چيزى به تو نمى ‏داد. 

دارميه گفت: نه به خدا نمى‏ داد، و حتى يک موى از مال مسلمانان را ! (و بدين گونه فهماند كه اين ها حق مسلمان است، و تو از مال خودت چيزى ندارى كه به اين و آن بدهى).<ref>ربيع الابرار: باب ۴۱. اعلام النساء المؤمنات: ص ۳۳۳. اعيان الشيعة: ج ۶ ص ۳۶۴ (به نقل از العقد الفريد) . الغدير: ج ۱ ص ۲۰۸. اثبات الهداة: ج ۲ ص ۲۲۲ ح ۱۱۴. بحار الانوار: ج ۳۳ ص ۲۶۰ ح  ۵۳۲ . بلاغات النساء: ص ۷۲. العقد الفريد: ج ۱ ص ۲. صبح الاعشى: ج ۱ ص ۲۵۹.</ref>

== منبع ==
دانشنامه غدیر،جلد ۹،صفحه ۱۸۷.

== پانویس ==

[[رده:تبلیغ غدیر]]