رجال

اسناد حديث غدير

از جمله موضوعاتى كه درباره غدیر بايد مورد تحقیق و تألیف قرارگيرد و هنوز جاى آنها خالى است تحقيق در مورد رجال حدیث غدیر و جمع ‏آورى اسناد و طرق حديث غدير از صحابه و تابعین و جمع ‏آورى راويان و ناقلين حديث غدير از شيعه و عامه و غير عامه، و بحث‏ هاى سندى و رجالى درباره آنهاست.

تحقيق در سند و متن حديث غدير

از قرن چهارم تحقيق و بحث در متن و سند حدیث غدیر آغاز شده و قطعه اصلى خطبه غدير كه جمله «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَهَذَا عَلِىٌّ مَوْلَاهُ» است در مناظرات مطرح شده، و رجال اسناد و ناقلين حديث غدير نيز به دقت مورد بررسى قرار گرفته ‏اند. كتب شیخ صدوق و سید مرتضی و شیخ مفید بهترين شاهد بر اين مدعا هستند.

اين تحقيقات در قرن‏ هاى چهارم و پنجم و ششم اوج داشته و تا زمان حاضر همچنان پيش رفته، و آثار برجسته‏ اى از اين قرون در دست است.

از اوائل قرن يازدهم هجرى تا امروز با ايجاد ميدان باز علمى، محققين و انديشمندان اسلام تأليفات بسيار مهمى درباره غدیر تأليف كرده و به خوبى از زحمات هزار ساله نتيجه ‏گيرى نموده‏ اند.

در اين دوران تمام جوانب غدير مورد جمع و بررسى و تحقيق قرار گرفت.

ارتباط غدير با قرآن، بحث‏ هاى مفصل در اسناد غدير، بررسى‏ هاى عميق در متن حديث غدير، جمع‏ آورى و تدوين اشعار مربوط به غدير و جوانب ديگر آن مورد توجه خاص واقع شد و در هر مورد كتاب‏ هايى تدوين گرديد.

رجال حديث غدير

از اوايل قرن دوم هجرى كه تدوين و تأليف معارف دينى رسماً آزاد اعلام شد، تبليغ غدير نيز شكلى تازه بخود گرفت و كم كم از شكل روايت به صورت تأليف در آمد.

در اواسط قرن دوم اولين تأليف مستقل درباره غدير را مى ‏بينيم كه از فراهيدى است. در ادامه اين راه كتاب ‏هاى مختلفى به صورت مستقل يا ضمنى در موضوع غدير تدوين شد.

ابوالمعالى جوينى از قرن پنجم مى‏ گويد: در بغداد در دست صحافى كتابى ديدم كه بر جلد آن نوشته بود: «جلد بيست و هشتم از اسناد حديث مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِىٌّ مَوْلَاهُ، و بعد از اين جلد بيست و نهم خواهد بود»!!

همچنين ابن ‏کثیر دمشقی مى‏ گويد: «كتابى در دو جلد ضخيم ديدم كه محمد بن جرير طبرى احاديث غدير خم را در آن جمع‏ آورى كرده بود»!

آنچه در اين مرحله مشهود است اينكه اكثر كتب، مربوط به اسناد و رجال خطبه است و هدف اول مؤلفين استحكام اصل مطلب بوده است. آنان كه جو خاص فرهنگى را به خوبى لمس مى‏ كردند در مرحله اول دست به كار محكم‏ كارى در اسناد و حفظ متون شدند تا نسل‏ هاى آينده مدارک لازم براى تحقيق و موشكافى و بحث و بررسى داشته باشند.

اين دوران در طول قرن دوم و سوم و چهارم و پنجم اوج خاص داشته و حق آن به خوبى ادا شده است.

از اوائل قرن يازدهم هجرى تا امروز با ايجاد ميدان باز علمى، محققين و انديشمندان اسلام تأليفات بسيار مهمى درباره غدير تألیف كرده و به خوبى از زحمات هزار ساله نتيجه‏ گيرى نموده ‏اند. در اين دوران تمام جوانب غدير مورد جمع و بررسى و تحقيق قرار گرفت.

ارتباط غدير با قرآن، بحث‏ هاى مفصل در اسناد غدير، بررسى ‏هاى عميق در متن حديث غدير، جمع ‏آورى و تدوين اشعار مربوط به غدير و جوانب ديگر آن مورد توجه خاص واقع شد و در هر مورد كتاب‏هايى تدوين گرديد.

براى موارد بيشتر در مورد «رجال» مراجعه شود به عنوان: حدیث غدیر، و عنوان: سند حدیث غدیر.

منبع

دانشنامه غدير،جلد ۱۱،صفحه ۴۹.