آيه ۳ نجم و غدیر

وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَىٰ

«و از روی هوا و هوس سخن نمی گوید.»

آیه ۳ سوره نجم

مشخصات آیه
سوره	سوره نجم (۵۳)
آیه	۳
جزء	۲۷
محتوای آیه
مکان نزول	مکه
موضوع	وحی بودن تمام دستورات پیامبر صلی الله علیه و آله

 جا دارد كسى بگويد: اينكه ابوبکر و عمر و حارث فهری و چند نفر ديگر پس از خطبه غدیر پرسيدند:

«آيا اين مسئله از جانب خداست يا از جانب خودت است؟»

به خاطر همين بود كه معناى بسيار سنگينى را از كلمه «مولی» دريافتند كه همان صاحب اختيارى بود و براى زير سؤال بردن آن حاضر به اين جسارت نسبت به ساحت مقدس آن حضرت شدند،

وگرنه همه مى دانند كه تمام گفته‏ هاى پيامبر صلى الله عليه و آله طبق آيه وَ ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى چيزى جز وحى و كلام خداوند نيست.

امام باقر علیه السلام فرموده است:

چون پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در روز غدیر خم دست علی علیه السلام را در دست گرفت، شیطان در میان سپاهیانش نعره برآورد و هیچ‌یک از آن‌ها چه در خشکی و چه دریا به‌جای نماند مگر آنکه درپی نعره‌ی او به‌سویش دویدند و گفتند: «ای آقا و مولا! چه بر سر تو آمده؟ ما هرگز از تو نعره‌ای دهشتناک‌تر از این نعره نشنیده بودیم».

به آنان گفت: «این پیامبر کاری کرد که اگر به‌راستی این کار تحقّق یابد دیگر کسی هرگز خدا را نافرمانی نکند». آن‌ها در پاسخ گفتند: «سرورا! تو آدم را فریب دادی». و چون منافقان گفتند: «این مرد [پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله] از سر هوای نفس سخن می‌گوید، و یکی به دیگری گفت: مگر نمی‌بینی که چشمانش چگونه در کاسه‌ی سرش می‌چرخد؟ گویا دیوانه شده مقصودشان پیامبر صلی الله علیه و آله بود . دراین‌هنگام شیطان فریادی از سر شادی زد و دوستانش دوباره گرد او حلقه زدند.

او بدیشان گفت: «آیا می‌دانید من قبلاً با آدم ابوالبشر چه کرده‌ام»؟ گفتند: «آری»! گفت: «آدم، پیمان خود را شکست ولی به خدا کفر نورزید ولی اینان هم‌پیمانشان را نقض کردند و هم به پیامبر صلی الله علیه و آله کفر ورزیدند».

امام باقر علیه السلام میفرماید: وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الهَوی یعنی آنچه در فضیلت خاندان خود می‌گوید از روی هوای نفس نیست.

علقمه گوید: به امام صادق علیه السلام عرض کردم: ای پسر رسول خدا صلی الله علیه و آله مردم ما را به گناهان بزرگی نسبت می‌دهند و ما از این موضوع دلتنگ هستیم. فرمود: «ای علقمه رضایت مردم را نمی‌توان بدست آورد و زبانشان را نمی‌توان نگاه داشت. شما چطور سالم خواهید ماند از آنچه پیامبران خدا علیهم السلام سالم نماندند و نه رسولان او و نه حجّت‌های او. آیا پیامبر ما را متّهم نکردند به اینکه شاعر و دیوانه است؟! آیا درباره‌ی حضرت نگفتند که او درباره‌ی پسر عمّش علی علیه السلام نظر خاصّی دارد و طبق هوای نفس خود سخن می‌گوید تا اینکه خداوند وَ ما یَنْطِقُ عَنِ الهَوی را نازل کرد.