آیه ۴ تحریم و غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
= | {{متن آیه | ||
| متن آیه = إِنْ تَتُوبَا إِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُمَا ۖ وَإِنْ تَظَاهَرَا عَلَيْهِ فَإِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلَاهُ وَجِبْرِيلُ وَصَالِحُ الْمُؤْمِنِينَ ۖ وَالْمَلَائِكَةُ بَعْدَ ذَٰلِكَ ظَهِيرٌ | |||
پيامبر صلى الله عليه و آله | | ترجمه = «اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید [خدا توبه شما را می پذیرد]، چون دل شما دو نفر از حق و درستی منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید [راه به جایی نخواهید برد]؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان [که علی بن ابی طالب است] یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود.» | ||
}} | |||
{{جعبه اطلاعات آیه | |||
| شماره آیه = ۴ | |||
| سوره = تحریم | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح_تصویر = | |||
| شماره سوره = ۶۶ | |||
| جزء = ۲۸ | |||
| نزول = | |||
| شأن نزول = | |||
| مکان نزول = مدینه | |||
| موضوع = توبه و بازگشت واقعی راه جبران خطاهای گذشته | |||
}} | |||
پس از اتمام اعمال [[حجةالوداع]] و در راه بازگشت از مكه به سوى غدير خم در روز چهاردهم ذى الحجة، از بين همسران پيامبر صلى الله عليه و آله نوبت عايشه بود كه حضرت طبق قاعده نزد او مى ماند.اما حضور على عليه السلام براى تحويل ودايع مانع از اين مسئله شد.[[عایشه بنت ابی بکر|عایشه]] گفت: بايد نزد على بروم و به او چيزى بگويم كه نمى گذارد من نزد پيامبر باشم! او آمد و خطاب به اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: اى پسر ابى طالب، امروز پيامبر را از اينكه نزد من باشد محبوس كرده اى!! | |||
قسم به آنكه جانم به دست اوست او را هيچ مؤمنى دشمن نمى دارد و هيچ كافرى دوست نمى دارد. | پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ او فرمود: اى عايشه، بين من و على فاصله مشو، كه او در راه من از هيچ كس نمى ترسد.قسم به آنكه جانم به دست اوست او را هيچ مؤمنى دشمن نمى دارد و هيچ كافرى دوست نمى دارد.بدان كه حق بعد از من با على است و به همان سو مى رود كه على برود. از يكديگر جدا نمى شوند تا بر سر حوض كوثر نزد من وارد شوند. | ||
بدان كه حق بعد از من با على است و به همان سو مى رود كه على برود. از يكديگر جدا نمى شوند تا بر سر حوض كوثر نزد من وارد شوند. | |||
عايشه گفت: يا رسول اللَّه! از آغاز امروز مجلس خصوصى تان با على طول كشيد! | عايشه گفت: يا رسول اللَّه! از آغاز امروز مجلس خصوصى تان با على طول كشيد! | ||
| خط ۲۰: | خط ۳۱: | ||
عايشه گفت: يا رسول اللَّه، چرا الآن آن را به من خبر نمى دهى تا جلوتر عمل به آن را آغاز كنم و آنچه صلاح است شروع نمايم!! | عايشه گفت: يا رسول اللَّه، چرا الآن آن را به من خبر نمى دهى تا جلوتر عمل به آن را آغاز كنم و آنچه صلاح است شروع نمايم!! | ||
فرمود: به زودى به تو خبر خواهم داد، ولى آن را پنهان كن تا به من دستور داده شود كه آن را به صورت عمومى اعلام كنم. | فرمود: به زودى به تو خبر خواهم داد، ولى آن را پنهان كن تا به من دستور داده شود كه آن را به صورت عمومى اعلام كنم.اگر آن را پنهان نمايى خداوند در دنيا و آخرت به تو اجر خواهد داد، و براى تو فضيلتى خواهد بود كه در ايمان به خدا و رسولش سبقت گرفته و سرعت نموده اى، ولى اگر اين راز را فاش كنى و مراعات حفظ آنچه به تو سپرده مى شود را ترک كنى به پروردگارت كافر شده اى و اجر تو از بين مى رود، و دست امن خدا و رسول را از خود برداشته اى، و از زيان كاران خواهى بود؛ و اين به خدا و رسول ضررى نخواهد زد و لعنت خدا و ملائكه و همه مردم بر تو خواهد بود. | ||
اگر آن را پنهان نمايى خداوند در دنيا و آخرت به تو اجر خواهد داد، و براى تو فضيلتى خواهد بود كه در ايمان به خدا و رسولش سبقت گرفته و سرعت نموده اى، ولى اگر اين راز را فاش كنى و مراعات حفظ آنچه به تو سپرده مى شود را ترک كنى به پروردگارت كافر شده اى و اجر تو از بين مى رود، و دست امن خدا و رسول را از خود برداشته اى، و از زيان كاران خواهى بود؛ و اين به خدا و رسول ضررى نخواهد زد و لعنت خدا و ملائكه و همه مردم بر تو خواهد بود. | |||
عايشه قول داد كه آن سِرّ را پنهان كند و بدان ايمان آورد، و آن را مراعات نمايد. پيامبر صلى الله عليه و آله هم آن راز را به او چنين خبر داد: | عايشه قول داد كه آن سِرّ را پنهان كند و بدان ايمان آورد، و آن را مراعات نمايد. پيامبر صلى الله عليه و آله هم آن راز را به او چنين خبر داد: | ||
خداوند تعالى به من خبر داده كه عمر من پايان يافته، و به من دستور داده كه على را به عنوان علامتى در بين مردم منصوب نمايم، و او را امام آنان قرار دهم و جانشين خود نمايم همان گونه كه پيامبران قبل از من جانشينان خود را تعيين كرده اند. | خداوند تعالى به من خبر داده كه عمر من پايان يافته، و به من دستور داده كه على را به عنوان علامتى در بين مردم منصوب نمايم، و او را امام آنان قرار دهم و جانشين خود نمايم همان گونه كه پيامبران قبل از من جانشينان خود را تعيين كرده اند.من به سوى خدا مى روم و خلافت او را اعلام خواهم كرد. اين مسئله را پشت پرده قلبت حفظ كن تا خدا اجازه اعلام آن را دهد. | ||
من به سوى خدا مى روم و خلافت او را اعلام خواهم كرد. اين مسئله را پشت پرده قلبت حفظ كن تا خدا اجازه اعلام آن را دهد. | |||
عايشه بار ديگر قول داد اين راز را به كسى نگويد؛ اما خداوند به پيامبرش خبر داد كه او و رفيقش حفصه و پدرانشان در اين باره چه خواهند كرد. | عايشه بار ديگر قول داد اين راز را به كسى نگويد؛ اما خداوند به پيامبرش خبر داد كه او و رفيقش حفصه و پدرانشان در اين باره چه خواهند كرد. | ||
جالب اينكه [[عایشه بنت ابی بکر|عایشه]] در همان روز به [[حفصه بنت عمر|حفصه]] خبر داد و هر يک از آن دو به پدرانشان خبر دادند. ابوبكر و عمر جلسه تشكيل دادند و سراغ [[منافقین]] فرستادند و مسئله را به آنان هم خبر دادند. | جالب اينكه [[عایشه بنت ابی بکر|عایشه]] در همان روز به [[حفصه بنت عمر|حفصه]] خبر داد و هر يک از آن دو به پدرانشان خبر دادند. ابوبكر و عمر جلسه تشكيل دادند و سراغ [[منافقین]] فرستادند و مسئله را به آنان هم خبر دادند.آنان با يكديگر به مشورت پرداختند و گفتند: «محمد مى خواهد امر خلافت را مانند كسرى و قيصر تا آخر روزگار در خاندان خود قرار دهد.نه به خدا قسم! اگر خلافت به على بن ابى طالب برسد براى شما از زندگى نصيبى نخواهد بود، چرا كه محمد طبق ظاهرتان با شما رفتار مى كند، اما على طبق آنچه در دل نسبت به شما دارد عمل مى كند.پس درباره خود و چنين مسئله اى نيک نظر كنيد و هر چه در نظر داريد اعلام كنيد». | ||
آنان با يكديگر به مشورت پرداختند و گفتند: «محمد مى خواهد امر خلافت را مانند كسرى و قيصر تا آخر روزگار در خاندان خود قرار دهد. | |||
نه به خدا قسم! اگر خلافت به على بن ابى طالب برسد براى شما از زندگى نصيبى نخواهد بود، چرا كه محمد طبق ظاهرتان با شما رفتار مى كند، اما على طبق آنچه در دل نسبت به شما دارد عمل مى كند. | |||
پس درباره خود و چنين مسئله اى نيک نظر كنيد و هر چه در نظر داريد اعلام كنيد». | |||
اين گونه بود كه سرّ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به دست عايشه و حفصه افشا شد، و پيرو آن خداوند آيات اول تا سوم سوره تحريم را نازل كرد كه خبر از كار آن دو زن مى داد، آنجا كه فرمود: | اين گونه بود كه سرّ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به دست عايشه و حفصه افشا شد، و پيرو آن خداوند آيات اول تا سوم سوره تحريم را نازل كرد كه خبر از كار آن دو زن مى داد، آنجا كه فرمود: | ||
{{قرآن|وَ اِذْ اَسَرَّ النَّبِىُّ اَلى بَعْضِ اَزْواجِهِ حِديثاً فَلَمّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ اَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ اَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ اَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِىَ الْعَليمُ الْخَبيرُ}}: | |||
«و هنگامی که پیامبر، رازی را به یکی از همسرانش گفت و او آن راز را [نزد زن دیگر] فاش کرد، و خدا پیامبر را از افشای آن آگاه نمود، پیامبر بخشی از آن [راز افشا شده] را به آن زن گوشزد کرد و از گفتن بخشی دیگر [برای آنکه فاش کننده بیشتر شرمنده نشود] خودداری نمود. آن زن گفت: چه کسی فاش کردن راز را [به وسیله من] به تو خبر داده است؟ پیامبر گفت: دانای آگاه، به من خبر داد.» | |||
آيه چنين است: | |||
{{قرآن|اِنْ تَتُوبا اِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ اِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَاِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْريلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهيرٌ}}<ref>تحريم/۴؛ واقعه قرآنى غدير: ص۴۷.</ref>: | |||
«اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید [خدا توبه شما را می پذیرد]، چون دل شما دو نفر از حق و درستی منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید [راه به جایی نخواهید برد]؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان [که علی بن ابی طالب است] یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود.» | |||
آيه | وقتى خداوند اين خبر را به پيامبرش حضرت محمد صلى الله عليه و آله داد، آن حضرت آنان را احضار كرد و مسئله افشاى سِرّ خود را از آنان پرسيد، ولى حضرت به توطئه منافقين اشاره اى نكرد. آنان قسم ياد كردند كه چنين كارى نكرده اند و راز حضرت را فاش ننموده اند. اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد | ||
{{قرآن|يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ}}: | |||
« | «[آن روز گویند:] ای کافران! امروز عذرخواهی مکنید، فقط آنچه را همواره انجام می دادید، جزا داده می شوید.»<ref>ارشاد القلوب: ج ۲ ص ۱۱۲ - ۱۳۵؛ تفسير فرات: ص ۱۸۵؛مجمع البيان: ج ۱ ص ۵۶؛ نور الثقلين: ج ۵ ص ۳۷۰ ح ۸؛ مناقب اميرالمؤمنين عليه السلام: ج ۲ ص ۳۴۶؛تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۹۷؛ الصراط المستقيم: ج ۳ ص ۱۶۸؛ تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۷۶؛ امالى الطوسى: ص ۳۰۲؛ بحار الانوار: ج ۲۲ ص ۲۳۹،۲۳۲ ح ۲۴۳،۴ ح ۲۴۶،۹ ح ۱۷ و ج ۲۷ ص ۲۴۶ ح ۱۷ و ج ۲۸ ص۹۵ - ۹۷، ۱۰۶، ۱۰۷ و ج ۳۰ ص ۳۸۳ و ج ۳۱ ص ۶۴۰ ح ۱۵۷؛ صحيح البخارى: ج ۷ ص ۱۷ و ج ۸ ص ۴۴۹؛ صحيح مسلم: ج ۷ ص ۲۴؛ السيرة النبوية: ج ۴ ص ۴۴۹؛ فتح القدير: ج ۵ ص ۲۵۰؛ مجمع الزوائد: ج ۷ ص ۱۲۶؛ تفسير قرطبى: ج ۱۸ ص ۱۸۷؛ زاد المسير: ج ۸ ص ۵۱؛ مسند احمد: ج ۱ ص ۳۳ و ج ۶ ص ۵۲. </ref> | ||
در مورد این قسمت از آیه شریفه {{متن قرآن|...فَاِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْريلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهيرٌ}} از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه السلام را دوبار به اصحاب خود معرّفی کرد، یکبار هنگامی‌که گفت: «هرکس که من مولای او هستم علی علیه السلام مولای اوست و بار دیگر هنگامی بود که این آیه نازل شد{{متن قرآن|فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ المُؤْمِنِینَ}} پیامبر صلی الله علیه و آله دست علی علیه السلام را گرفت. و فرمود: «ای مردم! شایسته‌ترین مؤمنان این شخص است».<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸۸؛ بحارالأنوار، ج۲۲، ص۲۳۲؛بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۹؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۷۴؛ الیقین، ص۳۰۲؛ بحارالأنوار، ج۳۷، ص۳۱۷؛ فرات الکوفی، ص۴۹۰.</ref> | |||
در حدیثی دیگر از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود: مقصود از{{متن قرآن|صَالِحُ المُؤْمِنِینَ}} امیرالمؤمنین علیه السلام است.<ref>تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸۶؛ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۰؛ تفسیر فرات الکوفی، ص۴۸۹؛ شواهدالتنزیل، ج۲، ص۳۴۱؛ العمدة، ص۲۹۰؛کشف الیقین، ص۳۶۷.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | |||
[[رده:قرآن و غدیر]] | [[رده:قرآن و غدیر]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۰ اوت ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۳
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| سوره | سوره تحریم (۶۶) |
| آیه | ۴ |
| جزء | ۲۸ |
| محتوای آیه | |
| مکان نزول | مدینه |
| موضوع | توبه و بازگشت واقعی راه جبران خطاهای گذشته |
پس از اتمام اعمال حجةالوداع و در راه بازگشت از مكه به سوى غدير خم در روز چهاردهم ذى الحجة، از بين همسران پيامبر صلى الله عليه و آله نوبت عايشه بود كه حضرت طبق قاعده نزد او مى ماند.اما حضور على عليه السلام براى تحويل ودايع مانع از اين مسئله شد.عایشه گفت: بايد نزد على بروم و به او چيزى بگويم كه نمى گذارد من نزد پيامبر باشم! او آمد و خطاب به اميرالمؤمنين عليه السلام گفت: اى پسر ابى طالب، امروز پيامبر را از اينكه نزد من باشد محبوس كرده اى!!
پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ او فرمود: اى عايشه، بين من و على فاصله مشو، كه او در راه من از هيچ كس نمى ترسد.قسم به آنكه جانم به دست اوست او را هيچ مؤمنى دشمن نمى دارد و هيچ كافرى دوست نمى دارد.بدان كه حق بعد از من با على است و به همان سو مى رود كه على برود. از يكديگر جدا نمى شوند تا بر سر حوض كوثر نزد من وارد شوند.
عايشه گفت: يا رسول اللَّه! از آغاز امروز مجلس خصوصى تان با على طول كشيد!
پيامبر صلى الله عليه و آله از او روى گرداند، ولى عايشه گفت: يا رسول اللَّه، چرا آن مسئله خصوصى را از من پنهان مى كنى؟ شايد براى من هم صلاح باشد!!
حضرت فرمود: درست است. قسم به خدا اين مسئله صلاح است براى كسى كه خداوند او را به قبول آن و ايمان به آن سعادتمند نمايد، و من مأمورم همه مردم را بدان دعوت نمايم؛ و به زودى از اين مسئله اطلاع خواهى يافت وقتى آن را به طور عمومى اعلام كنم.
عايشه گفت: يا رسول اللَّه، چرا الآن آن را به من خبر نمى دهى تا جلوتر عمل به آن را آغاز كنم و آنچه صلاح است شروع نمايم!!
فرمود: به زودى به تو خبر خواهم داد، ولى آن را پنهان كن تا به من دستور داده شود كه آن را به صورت عمومى اعلام كنم.اگر آن را پنهان نمايى خداوند در دنيا و آخرت به تو اجر خواهد داد، و براى تو فضيلتى خواهد بود كه در ايمان به خدا و رسولش سبقت گرفته و سرعت نموده اى، ولى اگر اين راز را فاش كنى و مراعات حفظ آنچه به تو سپرده مى شود را ترک كنى به پروردگارت كافر شده اى و اجر تو از بين مى رود، و دست امن خدا و رسول را از خود برداشته اى، و از زيان كاران خواهى بود؛ و اين به خدا و رسول ضررى نخواهد زد و لعنت خدا و ملائكه و همه مردم بر تو خواهد بود.
عايشه قول داد كه آن سِرّ را پنهان كند و بدان ايمان آورد، و آن را مراعات نمايد. پيامبر صلى الله عليه و آله هم آن راز را به او چنين خبر داد:
خداوند تعالى به من خبر داده كه عمر من پايان يافته، و به من دستور داده كه على را به عنوان علامتى در بين مردم منصوب نمايم، و او را امام آنان قرار دهم و جانشين خود نمايم همان گونه كه پيامبران قبل از من جانشينان خود را تعيين كرده اند.من به سوى خدا مى روم و خلافت او را اعلام خواهم كرد. اين مسئله را پشت پرده قلبت حفظ كن تا خدا اجازه اعلام آن را دهد.
عايشه بار ديگر قول داد اين راز را به كسى نگويد؛ اما خداوند به پيامبرش خبر داد كه او و رفيقش حفصه و پدرانشان در اين باره چه خواهند كرد.
جالب اينكه عایشه در همان روز به حفصه خبر داد و هر يک از آن دو به پدرانشان خبر دادند. ابوبكر و عمر جلسه تشكيل دادند و سراغ منافقین فرستادند و مسئله را به آنان هم خبر دادند.آنان با يكديگر به مشورت پرداختند و گفتند: «محمد مى خواهد امر خلافت را مانند كسرى و قيصر تا آخر روزگار در خاندان خود قرار دهد.نه به خدا قسم! اگر خلافت به على بن ابى طالب برسد براى شما از زندگى نصيبى نخواهد بود، چرا كه محمد طبق ظاهرتان با شما رفتار مى كند، اما على طبق آنچه در دل نسبت به شما دارد عمل مى كند.پس درباره خود و چنين مسئله اى نيک نظر كنيد و هر چه در نظر داريد اعلام كنيد».
اين گونه بود كه سرّ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله به دست عايشه و حفصه افشا شد، و پيرو آن خداوند آيات اول تا سوم سوره تحريم را نازل كرد كه خبر از كار آن دو زن مى داد، آنجا كه فرمود:
وَ اِذْ اَسَرَّ النَّبِىُّ اَلى بَعْضِ اَزْواجِهِ حِديثاً فَلَمّا نَبَّأَتْ بِهِ وَ اَظْهَرَهُ اللَّهُ عَلَيْهِ عَرَّفَ بَعْضَهُ وَ اَعْرَضَ عَنْ بَعْضٍ فَلَمّا نَبَّأَها بِهِ قالَتْ مَنْ اَنْبَأَكَ هذا قالَ نَبَّأَنِىَ الْعَليمُ الْخَبيرُ 
:
«و هنگامی که پیامبر، رازی را به یکی از همسرانش گفت و او آن راز را [نزد زن دیگر] فاش کرد، و خدا پیامبر را از افشای آن آگاه نمود، پیامبر بخشی از آن [راز افشا شده] را به آن زن گوشزد کرد و از گفتن بخشی دیگر [برای آنکه فاش کننده بیشتر شرمنده نشود] خودداری نمود. آن زن گفت: چه کسی فاش کردن راز را [به وسیله من] به تو خبر داده است؟ پیامبر گفت: دانای آگاه، به من خبر داد.»
آيه چنين است:
اِنْ تَتُوبا اِلَى اللَّهِ فَقَدْ صَغَتْ قُلُوبُكُما وَ اِنْ تَظاهَرا عَلَيْهِ فَاِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْريلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهيرٌ [۱]:
«اگر شما دو زن از کار خود به پیشگاه خدا توبه کنید [خدا توبه شما را می پذیرد]، چون دل شما دو نفر از حق و درستی منحرف شده است، و اگر بر ضدِّ پیامبر به یکدیگر کمک دهید [راه به جایی نخواهید برد]؛ زیرا خدا و جبرئیل و صالح مؤمنان [که علی بن ابی طالب است] یار اویند، و فرشتگان نیز بعد از آنان پشتیبان او خواهند بود.»
وقتى خداوند اين خبر را به پيامبرش حضرت محمد صلى الله عليه و آله داد، آن حضرت آنان را احضار كرد و مسئله افشاى سِرّ خود را از آنان پرسيد، ولى حضرت به توطئه منافقين اشاره اى نكرد. آنان قسم ياد كردند كه چنين كارى نكرده اند و راز حضرت را فاش ننموده اند. اينجا بود كه آيه هفتم سوره تحريم در تكذيب آنان نازل شد
يا اَيُّهَا الَّذينَ كَفَرُوا لا تَعْتَذِرُوا الْيَوْمَ اِنَّما تُجْزَوْنَ ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ :
«[آن روز گویند:] ای کافران! امروز عذرخواهی مکنید، فقط آنچه را همواره انجام می دادید، جزا داده می شوید.»[۲]
در مورد این قسمت از آیه شریفه ...فَاِنَّ اللَّهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْريلُ وَ صالِحُ الْمُؤمِنينَ وَ الْمَلائِكَةُ بَعْدَ ذلِكَ ظَهيرٌ از امام باقر علیه السلام روایت شده است که فرمود: پیامبر خدا صلی الله علیه و آله، علیّ‌بن‌ابی‌طالب علیه السلام را دوبار به اصحاب خود معرّفی کرد، یکبار هنگامی‌که گفت: «هرکس که من مولای او هستم علی علیه السلام مولای اوست و بار دیگر هنگامی بود که این آیه نازل شد فَإِنَّ اللهَ هُوَ مَوْلاهُ وَ جِبْرِیلُ وَ صالِحُ المُؤْمِنِینَ پیامبر صلی الله علیه و آله دست علی علیه السلام را گرفت. و فرمود: «ای مردم! شایسته‌ترین مؤمنان این شخص است».[۳]
در حدیثی دیگر از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود: مقصود از صَالِحُ المُؤْمِنِینَ امیرالمؤمنین علیه السلام است.[۴]
پانویس
- ↑ تحريم/۴؛ واقعه قرآنى غدير: ص۴۷.
- ↑ ارشاد القلوب: ج ۲ ص ۱۱۲ - ۱۳۵؛ تفسير فرات: ص ۱۸۵؛مجمع البيان: ج ۱ ص ۵۶؛ نور الثقلين: ج ۵ ص ۳۷۰ ح ۸؛ مناقب اميرالمؤمنين عليه السلام: ج ۲ ص ۳۴۶؛تأويل الآيات: ج ۲ ص ۶۹۷؛ الصراط المستقيم: ج ۳ ص ۱۶۸؛ تفسير القمى: ج ۲ ص ۳۷۶؛ امالى الطوسى: ص ۳۰۲؛ بحار الانوار: ج ۲۲ ص ۲۳۹،۲۳۲ ح ۲۴۳،۴ ح ۲۴۶،۹ ح ۱۷ و ج ۲۷ ص ۲۴۶ ح ۱۷ و ج ۲۸ ص۹۵ - ۹۷، ۱۰۶، ۱۰۷ و ج ۳۰ ص ۳۸۳ و ج ۳۱ ص ۶۴۰ ح ۱۵۷؛ صحيح البخارى: ج ۷ ص ۱۷ و ج ۸ ص ۴۴۹؛ صحيح مسلم: ج ۷ ص ۲۴؛ السيرة النبوية: ج ۴ ص ۴۴۹؛ فتح القدير: ج ۵ ص ۲۵۰؛ مجمع الزوائد: ج ۷ ص ۱۲۶؛ تفسير قرطبى: ج ۱۸ ص ۱۸۷؛ زاد المسير: ج ۸ ص ۵۱؛ مسند احمد: ج ۱ ص ۳۳ و ج ۶ ص ۵۲.
- ↑ تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸۸؛ بحارالأنوار، ج۲۲، ص۲۳۲؛بحارالأنوار، ج۳۶، ص۲۹؛ تأویل الآیات الظاهرة، ص۶۷۴؛ الیقین، ص۳۰۲؛ بحارالأنوار، ج۳۷، ص۳۱۷؛ فرات الکوفی، ص۴۹۰.
- ↑ تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۶، ص۳۸۶؛ بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۰؛ تفسیر فرات الکوفی، ص۴۸۹؛ شواهدالتنزیل، ج۲، ص۳۴۱؛ العمدة، ص۲۹۰؛کشف الیقین، ص۳۶۷.