آیات ۲۴ و ۲۵ محمد و غدیر: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| موضوع = آگاهی خداوند از اسرار کافران و منافقان | | موضوع = آگاهی خداوند از اسرار کافران و منافقان | ||
}} | }} | ||
در | '''آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد''' از جمله آیات نازل شده پس از غدیر درباره اصحاب [[صحیفه ملعونه اول]] است که ارتداد را عاقبت آنان برشمرده است. | ||
از جمله رخدادهایی پس از حجةالوداع این بود كه اصحاب صحیفه ملعونه اول در غصب خلافت با بنىاميه در منع خمس از اهل بیت همپیمان شدند. بنىاميه از اصحاب صحیفه پرسيدند: براى خلافت چه كسى را در نظر گرفتهايد؟ گفتند: ابوبكر. آنان گفتند: با منع خمس موافقيم، ولى با خلافت ابوبكر نه! آنان با اصل غصب خلافت موافق بودند، ولی درباره شخص خلیفه تردید داشتند. آنان همين مقدار را از بنىاميه پذيرفتند و با آنان نيز همپيمان شدند. در این هنگام آيات ۲۵ و ۲۶ سوره محمد صلى الله عليه و آله نازل شد كه خبر از پذيرفتن نيمى از پيشنهاد اصحاب صحيفه توسط بنىاميه مىداد. | |||
== شأن نزول آیات در رخداد غدیر == | == شأن نزول آیات در رخداد غدیر == | ||
درباره شأن نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد چنین گفته شده است: | درباره شأن نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد چنین گفته شده است: از جمله رخدادهایی که پس از حجةالوداع رخ داد این بود كه اصحاب [[صحیفه ملعونه اول]] بلافاصله وارد عمل شدند. اولين كسانى كه از نظر آنان در غصب خلافت همكارى خوبى مىتوانستند داشته باشند بنىاميه بودند. اين بود كه رؤساى آنان را به پيمان خود دعوت كردند. در اين مرحله مسئله اقتصادى را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل بيت عليهم السلام بود؛ گمان آنان اين بود كه اگر خمس در اختيار آنان باشد، از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند كرد. در آن مجلس عثمان و معاويه بهعنوان سردمداران بنىاميه شركت كردند و چند نفر ديگر نيز حضور داشتند كه عبارت بودند:{{ستون-شروع|۲}} | ||
از جمله رخدادهایی که پس از حجةالوداع رخ داد این بود كه اصحاب [[صحیفه ملعونه اول]] بلافاصله وارد عمل شدند. اولين كسانى كه از نظر آنان در غصب خلافت همكارى خوبى مىتوانستند داشته باشند بنىاميه بودند. اين بود كه رؤساى آنان را به پيمان خود دعوت كردند. در اين مرحله مسئله اقتصادى را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل بيت عليهم السلام بود؛ گمان آنان اين بود كه اگر خمس در اختيار آنان باشد، از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند كرد. در آن مجلس عثمان و معاويه بهعنوان سردمداران بنىاميه شركت كردند و چند نفر ديگر نيز حضور داشتند كه عبارت بودند: | |||
{{ستون-شروع|۲}} | |||
* از عبدالرحمان بن عوف | * از عبدالرحمان بن عوف | ||
* عمروعاص | * عمروعاص | ||
خط ۳۵: | خط ۳۴: | ||
== روایاتی درباره شأن نزول آیات == | == روایاتی درباره شأن نزول آیات == | ||
در منابع، روایاتی درباره شأن نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد نقل شده است؛ از جمله: | |||
از | * امام صادق علیه السلام: منظور از آیه {{متن قرآن|إِنَّ الذِینَ ارْتَدُّوا عَلی أَدْبَارِهِم}} کسانی هستند که با ترک ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام از ایمان دست کشیدند.<ref>تفسیرالقمی، ج۲، ص۳۰۸؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۲.</ref> | ||
* امام صادق علیه السلام درباره آیه {{متن قرآن|إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلی أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الهُدَی.}} فرمود: هدی راه امیرالمؤمنین علیه السلام است.<ref>بحارالانوار، ج۲۳، ص۳۸۶؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۲.</ref> | |||
* ابوهریره از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است: در روز قیامت گروهی از امّتم بر من وارد میشوند، امّا آنها را از حوض کوثر دور مینمایند. عرض میکنم: خدایا اینها اصحاب من هستند. خداوند میفرماید: تو نمیدانی که اینان چه چیزی را بر زبان جاری نمودند. اینها مرتد شده و به گذشتهٔ خویش بازگشتند.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۴؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۴.</ref> | |||
* در صحیح بخاری از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است: هنگامی که بر حوض کوثر ایستادهام گروهی را میبینم و چون آنها را میشناسم، مردی میان من و آنان حایل میگردد و به آنها میگوید: «بشتابید». من میپرسم: «به کجا»؟ میگوید: «به خدا سوگند به جانب آتش». میپرسم: «آنها چه کردهاند»؟ میگوید: «پس از تو مرتد شدند و به پیشینهٔ جاهلی خویش بازگشتند. در آنان نجاتیافتهای نخواهی دید مگر به عدد چهارپایانی که بیهوده رها شدهاند».<ref>صحيح البخاری، ج۸، ص۱۲۱؛ بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۷؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۴. </ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۵۱: | خط ۴۷: | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
* '''بحارالانوار'''؛ محمدباقر مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | * '''بحارالانوار'''؛ محمدباقر مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق. | ||
* '''تفسیر اهل بیت علیهم السلام'''؛ علیرضا برازش و همکاران، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۴ش. | |||
* '''تفسير القمى '''؛ علی بن ابراهیم قمی، تحقیق: طیب موسوی جزایری، قم: دار الكتاب، ۱۴۰۴ق. | |||
* '''صحیح البخاری'''؛ محمد بن اسماعيل بخاری جعفی، تحقیق: محمد زهير بن ناصر الناصر، بیروت: دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق. | |||
* '''واقعه قرآنی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش. | * '''واقعه قرآنی غدیر'''؛ محمدباقر انصاری، قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش. | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
[[رده:قرآن و غدیر]] | [[رده:قرآن و غدیر]] |
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۵۹
مشخصات آیه | |
---|---|
سوره | سوره محمد (۴۷) |
آیه | ۲۵ و۲۶ |
جزء | ۲۶ |
محتوای آیه | |
مکان نزول | مدینه |
موضوع | آگاهی خداوند از اسرار کافران و منافقان |
آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد از جمله آیات نازل شده پس از غدیر درباره اصحاب صحیفه ملعونه اول است که ارتداد را عاقبت آنان برشمرده است.
از جمله رخدادهایی پس از حجةالوداع این بود كه اصحاب صحیفه ملعونه اول در غصب خلافت با بنىاميه در منع خمس از اهل بیت همپیمان شدند. بنىاميه از اصحاب صحیفه پرسيدند: براى خلافت چه كسى را در نظر گرفتهايد؟ گفتند: ابوبكر. آنان گفتند: با منع خمس موافقيم، ولى با خلافت ابوبكر نه! آنان با اصل غصب خلافت موافق بودند، ولی درباره شخص خلیفه تردید داشتند. آنان همين مقدار را از بنىاميه پذيرفتند و با آنان نيز همپيمان شدند. در این هنگام آيات ۲۵ و ۲۶ سوره محمد صلى الله عليه و آله نازل شد كه خبر از پذيرفتن نيمى از پيشنهاد اصحاب صحيفه توسط بنىاميه مىداد.
شأن نزول آیات در رخداد غدیر
درباره شأن نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد چنین گفته شده است: از جمله رخدادهایی که پس از حجةالوداع رخ داد این بود كه اصحاب صحیفه ملعونه اول بلافاصله وارد عمل شدند. اولين كسانى كه از نظر آنان در غصب خلافت همكارى خوبى مىتوانستند داشته باشند بنىاميه بودند. اين بود كه رؤساى آنان را به پيمان خود دعوت كردند. در اين مرحله مسئله اقتصادى را هم به مسائل مورد نظر خود افزودند و آن منع خمس از اهل بيت عليهم السلام بود؛ گمان آنان اين بود كه اگر خمس در اختيار آنان باشد، از آن در راه غصب خلافت استفاده خواهند كرد. در آن مجلس عثمان و معاويه بهعنوان سردمداران بنىاميه شركت كردند و چند نفر ديگر نيز حضور داشتند كه عبارت بودند:
- از عبدالرحمان بن عوف
- عمروعاص
- سعد بن ابى وقاص
- مغيرة بن شعبة
- ابوهريره و ابوموسى اشعرى.[۱]
بنىاميه از اصحاب صحیفه پرسيدند: براى خلافت چه كسى را در نظر گرفتهايد؟ گفتند: ابوبكر. آنان گفتند: با منع خمس موافقيم، ولى با خلافت ابوبكر نه! آنان با اصل غصب خلافت موافق بودند ولی درباره شخص خلیفه تردید داشتند. آنان همين مقدار را از بنىاميه پذيرفتند و با آنان نيز همپيمان شدند و بار ديگر ابوعبيده جراح را شاهد خود قرار دادند و گروه خود را براى اجراى نقشههاى خود گستردهتر کردند.
به گفته برخی محققان، در اينجا بود كه خداوند به پيامبرش صلى الله عليه وآله پيمان دوم را هم خبر داد و آیات ۷۹ و ۸۰ سوره زخرف را نازل كرد. بهدنبال این آیات، آيات ۲۵ و ۲۶ سوره محمد صلى الله عليه و آله نیز نازل شد كه خبر از پذيرفتن نيمى از پيشنهاد اصحاب صحيفه توسط بنىاميه مىداد.[۲]
روایاتی درباره شأن نزول آیات
در منابع، روایاتی درباره شأن نزول آیات ۲۴ و ۲۵ سوره محمد نقل شده است؛ از جمله:
- امام صادق علیه السلام: منظور از آیه إِنَّ الذِینَ ارْتَدُّوا عَلی أَدْبَارِهِم کسانی هستند که با ترک ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام از ایمان دست کشیدند.[۳]
- امام صادق علیه السلام درباره آیه إِنَّ الَّذِینَ ارْتَدُّوا عَلی أَدْبارِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الهُدَی. فرمود: هدی راه امیرالمؤمنین علیه السلام است.[۴]
- ابوهریره از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل کرده است: در روز قیامت گروهی از امّتم بر من وارد میشوند، امّا آنها را از حوض کوثر دور مینمایند. عرض میکنم: خدایا اینها اصحاب من هستند. خداوند میفرماید: تو نمیدانی که اینان چه چیزی را بر زبان جاری نمودند. اینها مرتد شده و به گذشتهٔ خویش بازگشتند.[۵]
- در صحیح بخاری از پیامبر صلی الله علیه و آله نقل شده است: هنگامی که بر حوض کوثر ایستادهام گروهی را میبینم و چون آنها را میشناسم، مردی میان من و آنان حایل میگردد و به آنها میگوید: «بشتابید». من میپرسم: «به کجا»؟ میگوید: «به خدا سوگند به جانب آتش». میپرسم: «آنها چه کردهاند»؟ میگوید: «پس از تو مرتد شدند و به پیشینهٔ جاهلی خویش بازگشتند. در آنان نجاتیافتهای نخواهی دید مگر به عدد چهارپایانی که بیهوده رها شدهاند».[۶]
پانویس
- ↑ واقعه قرآنى غدير، ص۵۴.
- ↑ بحارالانوار، ج۲۸، ص۱۲۲؛ بحارالانوار، ج۳۰، ص۲۶۳-۲۶۴.
- ↑ تفسیرالقمی، ج۲، ص۳۰۸؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۲۳، ص۳۸۶؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۲.
- ↑ بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۴؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۴.
- ↑ صحيح البخاری، ج۸، ص۱۲۱؛ بحارالانوار، ج۲۸، ص۲۷؛ تفسیر اهل بیت علیهم السلام، ج۱۴، ص۳۷۴.
منابع
- بحارالانوار؛ محمدباقر مجلسی، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق.
- تفسیر اهل بیت علیهم السلام؛ علیرضا برازش و همکاران، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر، ۱۳۹۴ش.
- تفسير القمى ؛ علی بن ابراهیم قمی، تحقیق: طیب موسوی جزایری، قم: دار الكتاب، ۱۴۰۴ق.
- صحیح البخاری؛ محمد بن اسماعيل بخاری جعفی، تحقیق: محمد زهير بن ناصر الناصر، بیروت: دار طوق النجاة، ۱۴۲۲ق.
- واقعه قرآنی غدیر؛ محمدباقر انصاری، قم: بوستان کتاب، ۱۳۹۶ش.