ابوحنیفه و حدیث غدیر: تفاوت میان نسخه‌ها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
(ابرابزار) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخص | |||
| عنوان = ابوحنیفه | |||
| تصویر = | |||
| اندازه تصویر = | |||
| توضیح تصویر = | |||
| نام کامل =نعمان بن ثابت | |||
| سرشناسی = | |||
| تولد =۸۰ قمری | |||
| وفات = ۱۵۰ قمری | |||
| استادان =حماد بن ابی سلیمان | |||
| شاگردان =ابویوسف و محمد بن حسن شیبانی | |||
| تالیفات = | |||
| تحصیلات = کوفه، حجاز، مدینه | |||
| مذهب = رئیس مذهب حنفی اهل سنت | |||
| زمینه فعالیت = | |||
| علت شهرت = | |||
| خویشان سرشناس = | |||
| نحوه درگذشت =به دستور منصور عباسی به زندان افتاد و پس از چند روز درگذشت | |||
| محل دفن =مقبره خیزران بغداد | |||
| وبگاه = | |||
}} | |||
'''ابوحنیفه نعمان بن ثابت'''، (۸۰–۱۵۰ هجری قمری)، فقیه و متکلم نامدار کوفی و بنیانگذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه اهل سنت بود. او علاوه بر فقاهت، بازرگان نیز بود و روشی نوین در استخراج احکام فقهی ارائه داد که به «اهل رأی» معروف شد. | |||
== زندگی‌نامه == | |||
'''ابوحنیفه''' در خانواده‌ای مسلمان در کوفه متولد شد. اگرچه در مورد پیشینه اسلام آوردن خاندانش اختلاف نظر وجود دارد، برخی منابع ارتباط خانواده او را با قبیله ربیعه ذکر کرده‌اند. روایتی از نوه ابوحنیفه، عمر بن حماد، نشان می‌دهد که پدربزرگ او، زوطی، اهل بلخ بوده و در جریان فتح خراسان به اسارت درآمده و سپس مسلمان شده است. روایات دیگری نیز وجود دارد که تبار او را به شهرهایی چون نسا، ترمذ یا انبار خراسان نسبت می‌دهند. | |||
ابوحنیفه در کوفه به دنیا آمد و برای امرار معاش به تجارت خز، نوعی پارچه ابریشمی، اشتغال داشت. او تحصیلات خود را در علوم اسلامی آغاز کرد و به ویژه از محضر استاد برجسته‌اش، حماد بن ابی سلیمان، به مدت ۱۸ سال بهره برد. علاوه بر این، ابوحنیفه سفرهایی به حجاز داشت و از عالمان مدینه و مکه نیز کسب علم کرد. | |||
پس از درگذشت استادش حماد بن ابی سلیمان در سال ۱۲۰ هجری قمری، ابوحنیفه به عنوان مرجع صدور فتوا و تدریس فقه در کوفه شناخته شد. او به سرعت شهرت یافت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. دو تن از مهم‌ترین شاگردانش، ابویوسف و محمد بن حسن شیبانی، نقش مهمی در گسترش و تدوین مذهب حنفی ایفا کردند. | |||
ابوحنیفه در دوران حکومت امویان به عنوان فقیهی مخالف با فساد شناخته می‌شد و مورد توجه جناح‌های مخالف حکومت قرار گرفت. او در جریان قیام زید بن علی علیه السلام از وی حمایت پنهانی کرد و از پذیرش مناصب حکومتی مانند قضاوت و نظارت بر بیت‌المال خودداری نمود. | |||
پس از روی کار آمدن عباسیان، ابوحنیفه از بیعت با سفاح، اولین خلیفه عباسی، امتناع ورزید. او همچنین از قیام ابراهیم بن عبدالله حسنی حمایت کرد. در اواخر عمر، گفته می‌شود که منصور عباسی او را به نظارت بر ساخت شهر بغداد منصوب کرد، اما در این مورد اختلاف نظر وجود دارد. | |||
ابوحنیفه به ورع و تقوا مشهور بود و هرگز هدیه یا تحفه‌ای از ثروتمندان و حاکمان نپذیرفت. او در زهد و عبادت زبانزد بود و در معاملات شخصی همواره جانب انصاف را رعایت می‌کرد. علی‌رغم اختلافات اعتقادی با تشیع، ابوحنیفه دوستدار اهل بیت بود و به فضایل آنان اعتراف می‌کرد. | |||
سرانجام، ابوحنیفه در سال ۱۴۸ هجری قمری به دستور منصور عباسی به زندان افتاد و پس از چند روز درگذشت. برخی معتقدند که او در زندان مسموم شده است. مذهب حنفی که توسط او پایه‌گذاری شد، امروزه یکی از مذاهب اصلی فقهی در میان اهل سنت است و در بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله مصر، سوریه، عراق، پاکستان، هند و چین پیروان زیادی دارد. | |||
== ابو حنیفه و حدیث غدیر == | |||
[[ابوحنیفه]] به مجلسی که درباره غدیر خم صحبت بود وارد شد و وقتی متوجه شد گفت: به اصحاب خود گفته‌ام در برابر شیعیان به حدیث غدیر اقرار نکنید که شما را محکوم می‌کنند!! | |||
هیثم بن حبیب صیرفی که در آن مجلس بود متغیر شد و گفت: چرا به آن اقرار نمی‌کنید؟ آیا این مطلب نزد تو ثابت نیست؟ | |||
ابوحنیفه گفت: ثابت است و خود آن را [[روایت]] کرده‌ام. | |||
هیثم گفت: پس چرا به آن اقرار نمی‌کنید…، در حالی که پیامبر صلی الله علیه و آله آن را فرموده و درباره اش خطابه ایراد کرده؟ آنگاه ما دلسوزتر از پیامبر صلی الله علیه و آله باشیم و به خاطر گفته این و آن از نقلش چشم بپوشیم؟!<ref>کشف المهم: ص ۱۸۸.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
[[رده:حدیث غدیر]] | [[رده:حدیث غدیر]] | ||
نسخهٔ ۱۱ مارس ۲۰۲۵، ساعت ۱۵:۱۸
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | نعمان بن ثابت |
| تولد | ۸۰ قمری |
| وفات | ۱۵۰ قمری |
| نحوه درگذشت | به دستور منصور عباسی به زندان افتاد و پس از چند روز درگذشت |
| محل دفن | مقبره خیزران بغداد |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | حماد بن ابی سلیمان |
| شاگردان | ابویوسف و محمد بن حسن شیبانی |
| تحصیلات | کوفه، حجاز، مدینه |
| مذهب | رئیس مذهب حنفی اهل سنت |
ابوحنیفه نعمان بن ثابت، (۸۰–۱۵۰ هجری قمری)، فقیه و متکلم نامدار کوفی و بنیانگذار مذهب حنفی از مذاهب چهارگانه اهل سنت بود. او علاوه بر فقاهت، بازرگان نیز بود و روشی نوین در استخراج احکام فقهی ارائه داد که به «اهل رأی» معروف شد.
زندگی‌نامه
ابوحنیفه در خانواده‌ای مسلمان در کوفه متولد شد. اگرچه در مورد پیشینه اسلام آوردن خاندانش اختلاف نظر وجود دارد، برخی منابع ارتباط خانواده او را با قبیله ربیعه ذکر کرده‌اند. روایتی از نوه ابوحنیفه، عمر بن حماد، نشان می‌دهد که پدربزرگ او، زوطی، اهل بلخ بوده و در جریان فتح خراسان به اسارت درآمده و سپس مسلمان شده است. روایات دیگری نیز وجود دارد که تبار او را به شهرهایی چون نسا، ترمذ یا انبار خراسان نسبت می‌دهند.
ابوحنیفه در کوفه به دنیا آمد و برای امرار معاش به تجارت خز، نوعی پارچه ابریشمی، اشتغال داشت. او تحصیلات خود را در علوم اسلامی آغاز کرد و به ویژه از محضر استاد برجسته‌اش، حماد بن ابی سلیمان، به مدت ۱۸ سال بهره برد. علاوه بر این، ابوحنیفه سفرهایی به حجاز داشت و از عالمان مدینه و مکه نیز کسب علم کرد.
پس از درگذشت استادش حماد بن ابی سلیمان در سال ۱۲۰ هجری قمری، ابوحنیفه به عنوان مرجع صدور فتوا و تدریس فقه در کوفه شناخته شد. او به سرعت شهرت یافت و شاگردان بسیاری را تربیت کرد. دو تن از مهم‌ترین شاگردانش، ابویوسف و محمد بن حسن شیبانی، نقش مهمی در گسترش و تدوین مذهب حنفی ایفا کردند.
ابوحنیفه در دوران حکومت امویان به عنوان فقیهی مخالف با فساد شناخته می‌شد و مورد توجه جناح‌های مخالف حکومت قرار گرفت. او در جریان قیام زید بن علی علیه السلام از وی حمایت پنهانی کرد و از پذیرش مناصب حکومتی مانند قضاوت و نظارت بر بیت‌المال خودداری نمود.
پس از روی کار آمدن عباسیان، ابوحنیفه از بیعت با سفاح، اولین خلیفه عباسی، امتناع ورزید. او همچنین از قیام ابراهیم بن عبدالله حسنی حمایت کرد. در اواخر عمر، گفته می‌شود که منصور عباسی او را به نظارت بر ساخت شهر بغداد منصوب کرد، اما در این مورد اختلاف نظر وجود دارد.
ابوحنیفه به ورع و تقوا مشهور بود و هرگز هدیه یا تحفه‌ای از ثروتمندان و حاکمان نپذیرفت. او در زهد و عبادت زبانزد بود و در معاملات شخصی همواره جانب انصاف را رعایت می‌کرد. علی‌رغم اختلافات اعتقادی با تشیع، ابوحنیفه دوستدار اهل بیت بود و به فضایل آنان اعتراف می‌کرد.
سرانجام، ابوحنیفه در سال ۱۴۸ هجری قمری به دستور منصور عباسی به زندان افتاد و پس از چند روز درگذشت. برخی معتقدند که او در زندان مسموم شده است. مذهب حنفی که توسط او پایه‌گذاری شد، امروزه یکی از مذاهب اصلی فقهی در میان اهل سنت است و در بسیاری از کشورهای اسلامی از جمله مصر، سوریه، عراق، پاکستان، هند و چین پیروان زیادی دارد.
ابو حنیفه و حدیث غدیر
ابوحنیفه به مجلسی که درباره غدیر خم صحبت بود وارد شد و وقتی متوجه شد گفت: به اصحاب خود گفته‌ام در برابر شیعیان به حدیث غدیر اقرار نکنید که شما را محکوم می‌کنند!!
هیثم بن حبیب صیرفی که در آن مجلس بود متغیر شد و گفت: چرا به آن اقرار نمی‌کنید؟ آیا این مطلب نزد تو ثابت نیست؟
ابوحنیفه گفت: ثابت است و خود آن را روایت کرده‌ام.
هیثم گفت: پس چرا به آن اقرار نمی‌کنید…، در حالی که پیامبر صلی الله علیه و آله آن را فرموده و درباره اش خطابه ایراد کرده؟ آنگاه ما دلسوزتر از پیامبر صلی الله علیه و آله باشیم و به خاطر گفته این و آن از نقلش چشم بپوشیم؟![۱]
پانویس
- ↑ کشف المهم: ص ۱۸۸.